تزوس (XTZ) یک شبکه بلاکچین است که به یک توکن دیجیتال متصل است که به آن "تز" یا "تزی" میگویند. تزوس مبتنی بر استخراج "تز" نیست. در عوض، دارندگان این توکن به دلیل مشارکت در سازوکار اجماع اثبات سهام، پاداش دریافت میکنند.
مانند بیتکوین و اتریوم، تزوس یک دفتر کل غیرمتمرکز است که از فناوری بلاکچین استفاده میکند. مانند اتریوم، تزوس برای استفاده از قراردادهای هوشمند طراحی شده است. طبق گفته توسعهدهندگان، اصطلاح "تزوس" در یونان باستان برای "اسمارت کانترکتها " استفاده میشده است.
عدم انعطافپذیری و مقیاسپذیری در بیتکوین مشکلات بیشماری را ایجاد کرد. اتریوم به دلیل انعطافپذیری تا حد زیادی رشد داشته و تزوس در آن جهت ادامه میدهد. یکی از عناصر متمایز تزوس حاکمیت آن است. اکثر بلاکچینها متکی به تیمهای توسعه و جوامع استخراج برای تنظیم گزینههای جدید طراحی هستند. با این حال، تزوس تلاش میکند تا فرایند تصمیم گیری را در شبکه کاربران خود ایجاد کند. توسعهدهندگان ادعا میکنند:
"تزوس با ایجاد قوانین حاکمیتی برای ذینفعان، رویکرد کاملاً متفاوتی را با تصویب بروزرسانیهای پروتکل در پیش میگیرد که از این پس به طور خودکار در شبکه مستقر میشوند." با وجود اینکه سایر بلاکچینها غیرمتمرکز هستند، تزوس امکان تصمیمگیری جمعی را فراهم میکند. دارندگان توکن تزوس مجاز به رأیدهی در مورد پیشرفت پروتکل هستند.
تاریخچه تزوس (XTZ)
تزوس توسط آرتور بریتمن و همسرش کاتلین بریتمن تاسیس شد. آرتور ریاضیات کاربردی، فیزیک و علوم کامپیوتر را در فرانسه خوانده بود و بعداً برای ادامه تحصیل در رشته ریاضیات مالی به آمریکا رفت. این او بود که ایده این پروژه را داد و از سال 2014 با کمک همسرش، یکی از کارمندان سابق Bridgewater Associates، روی آن کار کرد.
در همان سال، آرتور بریتمن وایت پیپر تزوس را منتشر کرد، جایی که او چالشهای بیتکوین را با آن روبرو کرد و راه حل خود یعنی تزوس، اولین بلاکچین "خود اصلاحگر" و ارز رمزپایه بومی آن "تز" (XTZ) را ارائه داد.
مکانیزم بلاکچین تزوس
تفاوت تزوس با سایر ارزهای رمزپایه برجسته مانند بیتکوین یا پلتفرمهای قرارداد هوشمند مانند اتریوم چیست؟ پاسخ در سه ویژگی منحصر به فرد شبکه تزوس نهفته است:
1- حاکمیت زنجیرهای
2- اثبات سهام سیال
3- تأیید رسمی قراردادهای هوشمند
1- حاکمیت زنجیرهای
اصطلاح "فورک نرمافزار" برای توصیف واگرایی در نرمافزار استفاده میشود که در نتیجه آن دو نسخه از پروژه ایجاد میشوند، یعنی نسخه اصلی و نسخه دوم "فورک شده". این اتفاق زمانی رخ میدهد که تیم در نحوه کار اختلاف نظر داشته باشد و تصمیم به جدایی بگیرد، این همان اتفاقی است که در پروژههای منبع باز رخ میدهد.
دو نوع فورک وجود دارد: فورک نرم و سخت. فورک نرم تغییرات جزئی در بلاکچینی است که در آن کاربرانی که فورک را اجرا کردهاند همچنان میتوانند با کاربرانی که این کار را نکردهاند، ارتباط برقرار کنند. یک هارد فورک منجر به ایجاد یک بلاکچین کاملاً جداگانه میشود. تزوس از یک مدل مدیریت درون زنجیرهای استفاده میکند که در آن تغییرات بلاکچین به جای هارد فورک، از طریق خود اصلاحی انجام میشود.
مدیریت درون زنجیرهای با اجازه دادن به دارندگان توکن برای رای دادن به پیشنهاد توسعه دهنده، پس از یک دوره آزمایش اولیه که جامعه تزوس بررسی و نظرات خود را در مورد نسخه پیشنهادی ارائه میدهد از انشعابات غیر ضروری جلوگیری میکند. براساس آرا و نظرات کلی، به روزرسانی بدون هیچ گونه هارد فورکی اجرا میشود.
چگونه تزوس این مشکل را حل میکند؟
تزوس از طریق خود اصلاحی و مدیریت درون زنجیرهای، از هارد فورک جلوگیری میکند. خود اصلاحی اصلاح در به روزرسانی بلاکچین بدون گذر از هارد فورک کمک میکند. مدیریت درون زنجیرهای صرفاً به معنای رأی دادن به پلتفرم اصلاحیه پیشنهادی است.
2- اثبات سهام سیال (LpoS)
سازوکار اجماع کارآمد، برای تسهیل ارتباط بین گرههای هر شبکه بلاکچین، کلیدی است. اولین روش اجماعی که به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت مکانیسم اثبات کار (PoW) است که توسط بیتکوین اجرا و مشهور شد. در اینجا ماینرها از قدرت محاسباتی زیادی برای حل یک معمای پیچیده الگوریتمی و پخش پاسخ خود استفاده میکنند. بقیه گرهها باید جواب را تأیید کنند تا بلاک بعدی دادهها تشکیل شود. با این حال، PoW اغلب به دلیل تقریباً متمرکز بودن مورد انتقاد قرار میگیرد. میزان انرژی مصرفی برای استخراج بیتکوین بسیار نامعقول است و فقط شرکتهایی که توانایی خرید ماینرهای قدرتمند ASIC را دارند، شانس دارند. این دلیل اصلی است که تیم تزوس تصمیم گرفت به جای آن از مکانیسم اثبات سهام سیال (LpoS) استفاده کند. در یک بلاکچین PoS معمولی، به جای استخراج کنندگان، اعتبارسنجهایی وجود دارند که برای اعتبار سنجی بلوکهای جدید و واجد شرایط بودن حق رای، توکنهای خود را در سرمایه قرار میدهند. از طرف دیگر، تزوس از یک مدل منحصر به فرد PoS به نام اثبات سهام سیال استفاده میکند.
مزیت اصلی LPoS این است که کاربران بیشتری میتوانند حق رای در معاملات را بدست آورند. علاوه بر این، به مقدار زیادی انرژی نیاز ندارد و حتی تریدرهای خرده فروش میتوانند از عهده مشارکت در آن برآیند.
3- تأیید رسمی قراردادهای هوشمند
تزوس با استفاده از دو زبان برنامهنویسی کاربردی ساخته شده است: OCaml برای شبکه تزوس و Michelson برای قراردادهای هوشمند. این پلتفرم از سایر پلتفرمهای قرارداد هوشمند مانند اتریوم که از زبانهای برنامهنویسی مانند C ++ ،Java یا حتی Solidity در اتریوم مجزا است.
بیکینگ
تزوس یک سیستم اثبات سهام سیال است که برای مشارکت در اجماع بلاکچین، نیاز به سرمایهگذاری با تعدادی توکن تزوس دارد. به فرآیند سرمایهگذاری با توکنهای تزوس (XTZ) "بیکینگ" گفته میشود.
دارندگان توکن با نام مستعار "بیکر" میتوانند حق اعتبار خود را بدون انتقال مالکیت به دارندگان دیگر توکن، اختصاص دهند. برخلاف EOS، تفویض اختیار، اختیاری است.
سرمایهگذاری به دو روش انجام میشود: كاربران میتوانند رأی دهند و معاملات را مستقیماً تأیید كنند (این عمل "بیکینگ" نامیده میشود) یا حقوق خود را به یك كاربر دیگر كه دانش فنی لازم را دارد انتقال دهند و به آنها اجازه دهند كار را انجام دهند که به این کار "تفویض اختیار" گفته میشود. تفویض اختیار از طریق قراردادهای ویژه هوشمند امکانپذیر است.
کاربران تزوس در صورت داشتن 8000 XTZ یا "1 رول" میتوانند بیکر شوند. به این ترتیب، آنها میتوانند معاملات را تأیید کرده و پاداش کسب کنند. اگر کاربر دیگری حق بیکر را به نمایندگی تفویض کرده باشد، آنها پاداش را با آن کاربر تقسیم میکنند.
اجماع تزوس
تزوس با داشتن یک شبکه قدرتمند و انعطافپذیر، در عرضه اولیه سکه توجه زیادی را به خود جلب کرد. در تاریخ 1 ژوئیه 2017 آغاز به کار کرد و با کسب 232 میلیون دلار درآمد، دارای یکی از بزرگترین ICOها در تمام دورانها بود.
تزوس یک بستر جدید امیدوارکننده مبتنی بر بلاکچین برای ایجاد قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (dApps) است.