ییلد فارمینگ (Yield farming) چیست؟

ییلد فارمینگ عبارت است از واریز یا قرض دادن دارایی‌های رمزنگاری شده به منظور ایجاد بازدهی بالا یا پاداش در قالب ارزهای دیجیتال بیشتر. این برنامه نوآورانه و در عین حال پرمخاطره از منابع مالی غیرمتمرکز (DeFi)، اخیراً به لطف جذابیت‌های بیشتری مانند استخراج نقدینگی، محبوبیت خود را افزایش داده است. ییلد فارمینگ در حال حاضر بزرگترین محرک رشد بخش DeFi است که هنوز در حال شکل‌گیری است و به این ترتیب از سرمایه بازار 500 میلیون دلار به 10 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت.

بطور خلاصه، پروتکل‌های ییلد فارمینگ ارائه دهندگان نقدینگی (LP) را تشویق می‌کند تا دارایی‌های رمزنگاری شده خود را در یک مجموعه نقدینگی مبتنی بر قرارداد هوشمند قرار دهند یا قفل کنند. این مشوق‌ها می‌توانند درصدی از کارمزد معامله‌ها، بهره وام‌دهندگان یا توکن حاکمیتی باشد. این بازده‌ها به عنوان درصد عملکرد سالانه (APY) بیان می‌شوند.

در ابتدا، اکثر ییلد فارمرها توکن‌های معروف USDT ،DAI و USDC را استیک می‌کردند. با این حال، محبوب‌ترین پروتکل‌های DeFi در حال حاضر در شبکه اتریوم کار می‌کنند و توکن‌های حاکمیتی را برای به اصطلاح استخراج نقدینگی ارائه می‌دهند. در ازای تأمین نقدینگی برای مبادلات غیرمتمرکز (DEX)، توکن‌ها در این استخرهای نقدینگی قرار داده می‌شوند.

اكثر پروتكل‌هاي ییلد فارمینگ در حال حاضر به ارائه‌دهندگان نقدينگي توکن‌های حاکمیتی پاداش مي‌دهند كه معمولاً، هم در صرافی‌های متمركز مانند بایننس و هم در صرافی‌های غيرمتمركز مانند یونی‌سواپ قابل معامله است.

منظور از APY در ییلدفارمینگ چیست؟

ییلدفارمرها و اکثر پروتکل‌ها و سیستم عامل‌ها، بازده تخمینی را بر اساس درصد عملکرد سالانه (APY) محاسبه می کنند. APY نرخ بازدهی است که طی یک سال در یک سرمایه‌گذاری خاص به دست می‌آید. سود ترکیبی که به طور منظم محاسبه و به مقدار آن اعمال می شود، در APY لحاظ می‌شود.

چند پروتکل‌ ییلدفارمینگ‌ مشهور

Aave: یک پروتکل وام‌دهی و استقراض غیرمتمرکز برای ایجاد بازارهای پولی است که کاربران می‌توانند دارایی‌ها را جهت وام بگذارند و سود ترکیبی حاصل از وام‌دهی در قالب توکن AAVE به دست آورند. Aave دارای بالاترین TVL (ارزش کل قفل شده) در بین همه پروتکل‌های DeFi است که در آگوست 2021 بالغ بر 21 میلیارد دلار بود. کاربران می توانند تا 15 درصد APR برای وام دادن به AAVE درآمد کسب کنند.

Compound: یک بازار پولی برای قرض و وام است که بر اساس الگوریتم، نرخ سود مرکب و تعدیل شده محاسبه شده و توکن حاکمیتی COMP را می‌توان بدست آورد. این پلتفرم برای اطمینان از بالاترین سطح استاندارد امنیتی، دائما ممیزی و بررسی می‌شود. عرضه کل تا اوت 2021 بیش از 16 میلیارد دلار بود و APY از 0.21 تا 3 درصد متغیر است.

Curve Finance: یک DEX است که به کاربران و سایر پروتکل‌های غیرمتمرکز اجازه می‌دهد تا با استفاده از الگوریتم منحصر به فرد بازارساز خود، استیبل‌کوین‌ها را با کارمزد کم مبادله کنند. Curve Finance با بیش از 9.7 میلیارد دلار قفل شده، بزرگترین DEX از نظر TVL است. APY می تواند تا 10 درصد نیز بالا رود، در حالی که پاداش APY می تواند بیش از 40 درصد باشد. استخرهای استیبل‌کوین به طور کلی ایمن‌تر هستند زیرا ارزش خود را از دست نمی‌دهند.

Uniswap: یک DEX و AMM بسیار محبوب است که به کاربران امکان می‌دهد تقریباً همه جفت توکن‌های ERC20 را بدون واسطه عوض کنند. ارائه دهندگان نقدینگی باید هر دو طرف استخر نقدینگی را به نسبت 50/50 استیک کنند و در عوض بخشی از کارمزد معاملات و همچنین تومن حاکمیتی UNI را بدست آورند. در حال حاضر دو ویرایش فعال یونی‌سواپ وجود دارد ویرایش 2 و 3. آخرین نسخهیعنی ویرایش 3، یک اکوسیستم پروتکل رو به رشد است که TVL آن تا آگوست 2021 بیش از 2 میلیارد دلار و برای ویرایش دوم 5 میلیارد دلار بوده است.

PancakeSwap: یک DEX است که بر روی شبکه زنجیره هوشمند بایننس (BSC) برای مبادله توکن BEP20 ساخته شده است. PancakeSwap از یک مدل بازار ساز خودکار (AMM) استفاده می‌کند که در آن کاربران در استخر نقدینگی معامله می‌کنند. دارای بالاترین TVL در بین پروتکل های BSC است، با بیش از 4.9 میلیارد دلار در آگوست 2021. تمرکز زیادی بر ویژگی‌های گیمینگ، قرعه‌کشی و مجموعه‌های NFT دارد. APY ها می‌توانند تا 400 درصد افزایش پیدا کنند.

ییلدفارمینگ برای بیت‌کوین

اکثر کاربران می‌پرسند آیا برای بیت‌کوین ییلدفارمینگ وجود دارد؟ در حالی که هیچ پروتکل ییلدفارمینگ DeFi برای بیت‌کوین وجود ندارد، رپد بیت‌کوین (WBTC) به طور موثر بیت‌کوین را وارد برنامه های بلاک‌چین اتریوم و DeFi می‌کند. با یادگیری نحوه رپ بیتکوین، دارندگان بیت‌کوین می‌توانند با وام دادن آن به پروتکل‌هایی مانند Compound، چند درصد بازدهی را کسب کنند.

خطرات ییلدفارمینگ

به دلیل آسیب‌پذیری‌های احتمالی در قراردادهای هوشمند پروتکل‌ها، ییلدفارمینگ مستعد هک و تقلب است. این اشکالات برنامه نویسی ممکن است به دلیل رقابت شدید بین پروتکل‌ها اتفاق بیفتد چرا که زمان مهم است و قراردادها و ویژگی‌های جدید اغلب ممیزی نشده یا حتی از نسخه‌های قبلی یا رقبا کپی می‌شوند.

نمونه‌هایی از آسیب‌پذیری‌هایی که منجر به ضررهای مالی شدیدی شده‌اند عبارتند از پروتکل Yam (که بیش از 400 میلیون دلار دچار هک شد و Harvest.Finance، که در اکتبر 2020 بیش از 20 میلیون دلار در هک نقدینگی از دست داد.

پروتکل‌های DeFi بدون مجوز هستند و برای عملکرد یکپارچه به چندین برنامه وابسته هستند. اگر هر یک از این برنامه‌های زیربنایی مورد سوء استفاده قرار گیرند یا مطابق برنامه مورد نظر کار نکنند، ممکن است بر کل اکوسیستم برنامه‌ها تأثیر بگذارد و منجر به از دست دادن دائمی وجوه سرمایه‌گذاران شود.

امروزه افزایش در پروتکل‌های با ریسک بالا و به اصطلاح توکن‌های میم مشاهده می‌شود که با نام‌هایی بر اساس حیوانات و میوه‌ها را بر پروتکل خود می‌گذارند بازدهی APY هزاران درصدی را ارائه می‌کنند. توصیه می‌شود این پروتکل‌ها را با دقت دنبال کنید، زیرا کد آنها تا حد زیادی ممیزی نشده و این میزان بازدهی به دلیل نوسانات قیمت، خطر انحلال ناگهانی را برای آن‌ها به دنبال دارد. بسیاری از این استخرهای نقدینگی کلاهبرداری پیچیده‌ای هستند که منجر به از دست رفتن سرمایه می‌شود، جایی که توسعه‌دهندگان تمام نقدینگی را از استخر خارج کرده و با بودجه فرار می‌کنند.

از آنجایی که بلاک‌چین به طور طبیعی تغییرناپذیر است، اغلب ضررهای DeFi دائمی هستند و قابل برگشت نیستند. بنابراین توصیه می شود که کاربران واقعاً خود را با خطرات ییلدفارمینگ آشنا کرده و تحقیقات خود را انجام دهند.