قرارداد هوشمند چیست؟

تعریف قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند یک قرارداد خوداجرا شونده است که شرایط توافق نامه بین خریدار و فروشنده مستقیماً در کدنویسی قرار داده می‌شود. کد و توافقات موجود در آن، در شبکه توزیع شده و غیرمتمرکز بلاکچین وجود دارد و معاملات قابل پیگیری و برگشت ناپذیر هستند.

قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد معاملات و توافق نامه‌های مطمئن، بدون نیاز به مرجع مرکزی، سیستم حقوقی و یا سازوکار اجرایی خارجی، در بین اشخاص ناشناس انجام شود.

قراردادهای هوشمند برای اولین بار توسط نیک زابو، دانشمند کامپیوتر و رمزنگار، در سال 1996 توصیف شد. در طی چندین سال، زابو روی این مفهوم کار کرد و چندین نشریه منتشر کرد، و مفهوم ایجاد شیوه‌های تجارت مربوط به قانون قرارداد را از طریق طراحی پروتکل‌های تجارت الکترونیکی بین غریبه‌ها در اینترنت را تعریف کرد.

با این حال، اجرای قراردادهای هوشمند تا سال 2009 اتفاق نیفتاد. نیک سابو مکانیزمی برای یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز به نام Bit Gold در سال 1998 طراحی کرد که هرگز عملی نشد، اما دارای بسیاری از ویژگی‌هایی بود که بیت ­کوین حدود 10 سال بعد به آنها می‌بالید.

قراردادهای هوشمند معاملات را قابل پیگیری، شفاف و غیرقابل برگشت می‌کنند.

نحوه کار قراردادهای هوشمند

تصور کنید که نیاز به فروش خانه دارید. این یک فرایند نسبتاً پیچیده و دلهره آور است که مستلزم بسیاری از مدارک، ارتباط با شرکت‌ها و افراد مختلف و همچنین سطح بالایی از خطرات مختلف است. به همین دلیل است که اکثریت مطلق فروشندگان خانه تصمیم می‌گیرند یک بنگاه معاملات ملکی پیدا کنند که با تمام اوراق و مدارک سرو کار داشته باشد، ملک را به بازار عرضه کند و هنگام شروع مذاکرات به عنوان واسطه عمل کند، تا زمانی که معامله به اتمام رسد.

علاوه بر این، بنگاه خدمات محافظتی فراهم می‌کند که به ویژه در چنین معاملاتی بسیار مفید است، زیرا مبالغ مربوط به آن معمولاً بسیار زیاد است و شما واقعاً نمی‌توانید به شخصی که با آن سر و کار دارید کاملا اعتماد کنید. با این وجود، پس از معامله موفق، نمایندگان فروشنده و خریدار درصدی از قیمت فروش را به عنوان کارمزد خود بین یکدیگر تقسیم می‌کنند. این میزان، خسارت مالی قابل توجهی را برای فروشنده رقم می‌زند.

شرایطی از این دست است که قراردادهای هوشمند واقعاً مفید واقع می‌شوند و به طور موثری انقلابی در کل صنعت ایجاد می‌کنند. شاید از همه مهمتر، آنها مسئله اعتماد را حل می‌کنند. قراردادهای هوشمند بر اساس اصل "اگر-آنگاه" کار می‌کنند، این بدان معناست که مالکیت خانه فقط هنگامی که مبلغ توافق شده به سیستم ارسال شود، به خریدار منتقل می‌شود.

آنها همچنین به عنوان خدمات سپرده کار می‌کنند، به این معنی که هم پول و هم حق مالکیت دقیقاً همزمان در سیستم ذخیره می‌شود و برای طرف‌های شرکت کننده توزیع می‌شود. علاوه بر این، صدها نفر شاهد و تأیید معامله هستند، بنابراین تحویل بدون خطا تضمین می‌شود. از آنجا که اعتماد بین طرفین دیگر مسئله‌ای نیست، نیازی به واسطه هم نیست. تمام کارکردهایی که یک بنگاه املاک انجام می‌دهد می‌تواند در یک قرارداد هوشمند از قبل برنامه ریزی شود، در حالی که به طور همزمان هم فروشنده و هم خریدار مبالغ قابل توجهی پس انداز می‌کنند و این فقط یک نمونه از کاربردهای بالقوه قراردادهای هوشمند است. آنها قادر به تبادل پول، دارایی و هر چیز ارزشمند دیگری هستند، از شفافیت کامل اطمینان می‌یابند، از خدمات و اتهامات همراه یک واسطه پرهیز می‌کنند و مسئله اعتماد بین طرفین را برطرف می‌کنند.

کد یک قرارداد هوشمند خاص شامل کلیه شرایط و ضوابطی است که طرفین توافق کرده اند و اطلاعات مربوط به معامله که در یک بلاکچین ثبت می‌شود.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند؟

 به بیان ساده، قراردادهای هوشمند بسیار شبیه دستگاه‌های فروش هستند. شما فقط مقدار لازم ارز رمزنگاری شده را در قرارداد هوشمند می‌ریزید، و سپرده گذاری، حق مالکیت خانه، گواهینامه رانندگی یا هر چیز دیگری در حساب شما قرار می‌گیرد. کلیه قوانین و مجازات‌ها نه تنها توسط قراردادهای هوشمند از قبل تعیین شده، بلکه توسط آنها اعمال نیز می‌شود.

وابستگی متقابل

 یک قرارداد هوشمند می‌تواند به تنهایی فعالیت کند، اما همچنین می‌تواند همراه با هر تعداد قرارداد هوشمند دیگر نیز اجرا شود. زمانی که به یکدیگر وابسته باشند، می‌توانند به گونه‌ای وابسته به یکدیگر تنظیم شوند. به عنوان مثال، اتمام موفقیت آمیز یک قرارداد هوشمند خاص می‌تواند شروع یک قرارداد دیگر را در بر داشته باشد. از نظر تئوری، کل سیستم‌ها و سازمان‌ها می‌توانند کاملاً با قراردادهای هوشمند کار کنند. در حال حاضر این نظریه تا حدودی در سیستم‌های مختلف رمزنگاری پیاده سازی شده است، جایی که همه قوانین از پیش تعریف شده است و به همین دلیل، شبکه خود می‌تواند به طور مستقل عمل کند.

اجزای قراردادهای هوشمند

 اساساً، در هر قرارداد هوشمند سه قسمت وجود دارد :

مورد اول امضا کنندگان هستند که عبارت است از دو یا چند طرف که با استفاده از قرارداد هوشمند و با استفاده از امضاهای دیجیتالی با شرایط توافق، موافق یا مخالف هستند.

 مورد دوم موضوع توافق نامه است که باید فقط در محیط قرارداد هوشمند وجود داشته باشد. متناوباً، قراردادهای هوشمند باید بدون مانع و مستقیم به این موضوع دسترسی داشته باشند.

سرانجام، هر قرارداد هوشمند باید شامل قوانین خاصی باشد. این قوانین باید به صورت کامل ریاضی و با استفاده از یک زبان برنامه نویسی متناسب با محیط یک قرارداد هوشمند خاص شرح داده شوند. این شامل الزاماتی است که از همه طرف‌های شرکت کننده انتظار می‌رود و همچنین کلیه قوانین، پاداش‌ها و مجازات‌های مربوط به آن الزامات را شامل می‌شود.

محیط یک قرارداد هوشمند

برای وجود و عملکرد صحیح، قراردادهای هوشمند باید در یک محیط مناسب و خاص کار کنند. کاربران به یک پایگاه داده باز و غیرمتمرکز احتیاج دارند که همه طرف‌های قرارداد بتوانند به آن اعتماد کامل داشته و کاملاً خودکار باشند. بلاکچین، به ویژه بلاکچین اتریوم، محیط مناسبی برای قراردادهای هوشمند است. منبع داده‌های دیجیتالی مورد استفاده قرارداد هوشمند باید کاملاً قابل اعتماد باشد. این مستلزم استفاده از گواهی‌های امنیتی SSL ریشه، HTTPS و سایر پروتکل‌های اتصال ایمن است که قبلاً به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته ­اند و به طور خودکار در اکثر نرم افزارهای مدرن اجرا می‌شوند.

 مزایای قراردادهای هوشمند:

استقلال - قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه شخص ثالث تسهیل کننده را از بین بردند و کنترل کامل توافق نامه را در دست شخص است.

اعتماد - هیچ کس نمی‌تواند هیچ یک از اسناد شما را سرقت کند، زیرا آنها رمزگذاری شده و با خیال راحت در یک دفتر امن و مشترک ذخیره می‌شوند. علاوه بر این، لازم نیست به افرادی که با آنها سر و کار دارید اعتماد داشته باشید یا انتظار داشته باشید که آنها به شما اعتماد کنند، زیرا سیستم بی طرف قراردادهای هوشمند اساساً جایگزین اعتماد می‌شود.

 پس انداز - به لطف قراردادهای هوشمند، نیاز به پرداخت وجه به دفاتر اسناد رسمی، دفاتر املاک، مشاوران، و بسیاری از واسطه‌های دیگر نیست.

 ایمنی - در صورت اجرای صحیح، هک کردن قراردادهای هوشمند بسیار دشوار است. علاوه بر این، محیط‌های مناسب برای قراردادهای هوشمند با رمزنگاری پیچیده محافظت می‌شوند که باعث ایمنی اسناد می‌شود.

کارآیی - با قراردادهای هوشمند، در زمانی که در پردازش دستی انبوه اسناد کاغذی، ارسال یا حمل آنها به مکان‌های خاص و غیره هدر می‌رود، صرفه جویی می‌شود.

امنیت بیشتر - فناوری بلاکچین دفترهای تغییرناپذیری ایجاد می‌کند که اثبات قطعی معاملات را ارائه می‌دهند. همچنین هنگام کار به عنوان سیستم معاملات همتا به همتا، به رمزگذاری متکی است.

سرعت‌های بالاتر - بدون نیاز به واسطه، سرعت بسیار سریع‌تر است.

افزایش دقت – انسان‌ها اشتباه می‌کنند، قراردادهای هوشمند طراحی شده­ اند که چنین نباشند.

 پشتیبان گیری – دستگاه‌های ذخیره اطلاعات ممکن است خراب شوند. قراردادهای هوشمند همه معاملات را کپی می‌کنند تا همه طرفین سابقه انتقال را داشته باشند. این احتمال که همه طرف‌ها دچار نقص در ذخیره اطلاعات شوند، عملاً وجود ندارد.

امروزه، قراردادهای هوشمند عمدتا با ارزهای رمزپایه ارتباط دارند. در واقع یکی بدون دیگری وجود ندارد و بالعکس؛ زیرا پروتکل‌های رمزنگاری غیرمتمرکز، اساساً قراردادهای هوشمند با امنیت و رمزگذاری غیرمتمرکز هستند. آنها به طور گسترده‌ای در بیشتر شبکه‌های رمزنگاری موجود استفاده می‌شوند و یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های اتریوم هستند.

• نمونه برتر قراردادهای هوشمند:

1-تجارت

 تجارت مالی از معرفی قراردادهای هوشمند بسیار سود می‌برد. قراردادهای هوشمند نه تنها به کاهش ساعات کار کمک می‌کنند، بلکه به طور چشمگیری خطاها و زمان لازم برای انجام این محاسبات را کاهش می‌دهند.

2-سوابق

تقریباً هر صنعت قابل پیش بینی در جهان قادر به استفاده از قراردادهای هوشمند برای بهبود سرعت و امنیت ثبت سوابق خود خواهد بود. به ویژه یک صنعت که به طور چشمگیری سود می‌برد، صنعت مراقبت‌های بهداشتی است. در حال حاضر، سیستم‌های رایانه‌ای مراقبت‌های بهداشتی جهان صدها میلیون پرونده پزشکی بیمار را در خود جای داده ­اند. علیرغم این واقعیت که این سازمان‌های بهداشتی و درمانی مبالغ هنگفتی را برای امنیت سرمایه گذاری کرده­ اند. فناوری بلاکچین می‌تواند در رمزگذاری و حفظ سوابق کل پایگاه داده بهداشت شخصی کمک کند.

برخی دیگر از موارد استفاده از قراردادهای هوشمند بلاکچین شامل موارد استفاده در صدور نسخه، ذخیره قبض، مدیریت سهام عمومی، ذخیره نتایج تست و غیره است.

3-مالکیت املاک

وقتی صحبت از بازار املاک می‌شود، قراردادهای هوشمند دو کاربرد بزرگ دارند. اولاً، می‌توان از آنها برای ثبت مالکیت املاک استفاده کرد. از آنجا که استفاده از قراردادهای هوشمند سریع‌تر و مقرون به صرفه است، این امر آنها را به گزینه بسیار بهتری برای سیستم‌های موجود تبدیل می‌کند. همچنین می‌توان از آنها برای ثبت مالکیت انواع دارایی‌ها و ساختمان‌ها و زمین استفاده کرد.

در بازار مسکن، قراردادهای هوشمند می‌توانند نیاز به خدمات گران قیمت مانند خدمات ارائه شده توسط وکلا و کارگزاران مسکن را برطرف کنند. این فناوری جدید همچنین بدان معنی است که برای اولین بار، فروشندگان توانایی این را دارند که معامله را به طور کامل توسط خودشان انجام دهند.

4-رهن

بازار املاک همچنین از معاملات رهنی مبتنی بر قرارداد هوشمند ارزان‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر بهره مند است. رهن‌های قرارداد هوشمند به هر دو طرف این امکان را می‌دهد تا قبل از پردازش پرداخت، به صورت دیجیتالی با فروش موافقت کنند. پس از انجام این کار، قرارداد، جزئیات مالکیت ملک را به روز می‌کند تا تغییر مالکیت را منعکس کند. از آنجا که این فرایند از طرف مالک اصلی به مجوز کد کلیدی منحصر به فرد نیاز دارد، باعث می‌شود کل روند امنیت بیشتری داشته باشد و موارد کلاهبرداری کاهش یابد.

 5-بیمه

صنعت بیمه هر ساله ده‌ها میلیون دلار برای پردازش مطالبات هزینه می‌کند. جدا از حمایت از بیمه اولیه، قراردادهای هوشمند همچنین می‌توانند از بسیاری جهات به بهبود روند رسیدگی به مطالبات کمک کنند. آنها می‌توانند به بررسی خطا بپردازند و مبالغ پرداختی را براساس مجموعه‌ای از معیارها تعیین کنند که نوع خط مشی شخص یا سازمان را در نظر می‌گیرد. بار دیگر، کاهش زمان پردازش، کاهش چشمگیر خطاها و هزینه‌های ارزان‌تر از مزایای اصلی است.

6-تحقیقات پزشکی

صنعت تحقیقات پزشکی از مزایای مشابه صنعت مراقبت‌های بهداشتی بهره مند خواهد شد. اول از همه، داده‌های بسیار حساس مانند پرونده بیمار پس از رمزگذاری ایمن از طریق فناوری بلاکچین، می‌توانند بین بخش‌ها و مراکز تحقیقاتی منتقل شوند. از آنجا که بسیاری از بیماران شرکت کننده در تحقیقات پزشکی دارای شرایط پزشکی حساس هستند که اغلب مایل به محرمانه ماندن اطلاعات خود هستند، ایمن نگه داشتن این سوابق ضروری است. به همین ترتیب، شرکت‌های تحقیقاتی پزشکی داده‌های زیادی دارند که شامل نتایج آزمایشات و فرمول‌های جدید دارویی است که باید محرمانه بمانند. در صورت نیاز به افشای هر یک از این اطلاعات به شخص ثالث به هر دلیلی، می‌توان این موارد را با استفاده از قراردادهای هوشمند تأمین کرد.

7-رأی دهی

 می‌توان از قراردادهای هوشمند برای تأیید هویت رای دهنده و ثبت رأی آنها استفاده کرد. از آنجا که تغییر در بلوک‌های بلاکچین پس از ثبت غیرممکن است، دستکاری در این سوابق نیز امکان پذیر نیست.

8- معاملات همتا به همتا

 از قراردادهای هوشمند می‌توان برای طیف وسیعی از معاملات همتا به همتا استفاده کرد. کاربران در هر شکل و اندازه می‌توانند از این پلتفرم‌ها برای ایجاد و توافق در مورد قراردادهای هوشمند استفاده کنند.

 9-توسعه محصول

 استفاده هیجان انگیز دیگر از قراردادهای هوشمند، داشتن دفتر کلی از مراحل توسعه یک محصول است. دو طرف قرارداد را امضا می‌کنند و آن را فعال می‌کنند. با توسعه پروژه توافق شده، مراحل و سایر اطلاعات مربوطه می‌توانند در قرارداد هوشمند ثبت شوند. بخش عظیمی از جذابیت قراردادهای هوشمند توانایی آنها در ایمن نگه داشتن اطلاعات و اثبات منشأ آن است.

10-سهامداری

 زنجیره تأمین یکی دیگر از حوزه‌های تجاری است که می‌تواند از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین بهره مند شود. دستگاه‌های اینترنت اشیا را می‌توان در سراسر زنجیره تأمین برای ثبت هر مرحله از یک محصول استفاده کرد. زنجیره‌های تأمین قرارداد هوشمند می‌توانند از نظر تئوریك، سرقت داخلی را از بین ببرند زیرا مدیران می‌توانند یك محصول گمشده را به زمان و مكان دقیق مفقود شدن آن ردیابی كنند. در زنجیره‌های بزرگ تأمین مانند انبارهای بزرگ، این قراردادهای هوشمند به مدیران امکان می‌دهند سطح سهام را در زمان واقعی و در زمان لازم برای جابجایی محصولات در زنجیره تأمین را ببینند. مدیران می‌توانند از این داده‌ها برای تنظیم سطح سهام و ایجاد شیوه‌های کاری جدید برای بهبود زمان تحویل استفاده کنند. قراردادهای هوشمند می‌توانند همه موارد فوق را انجام دهند و حتی اقدام به سفارش مجدد و پرداخت سفارشات از قبل دریافت شده می‌کنند.