بیت کوین Runes چیست؟

 بیت کوین Runes چیست و چه تفاوتی با توکن‌های BRC-20 دارد؟

بیت کوین، اولین ارز دیجیتال، به‌عنوان یک ذخیره ارزش دیجیتالی شناخته شده است که ماهیت غیرمتمرکز داشته و بر پایه فناوری بلاکچین می‌باشد. ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، با معرفی یک شبکه توزیع‌شده متن‌باز و یک دفتر کل مشترک به نام بلاکچین، سیستمی را ارائه داد که تمامی تراکنش‌ها را ثبت و پیگیری می‌کند.

اگرچه بیت کوین به‌عنوان ذخیره ارزش و ارزنده ترین دارایی در دنیای ارز‌های دیجیتال، محبوبیت زیادی داشت اما محدودیت‌های زبان اسکریپتی بلاکچین بیت کوین، مانع از توسعه قراردادهای هوشمند و توکن‌های قابل تعویض دیگر شد. در نتیجه، شبکه‌های بلاکچینی جایگزین مانند اتریوم، سولانا، کاردانو، پولکادات و دیگر ارزها محبوبیت یافتند و به توسعه‌دهندگان فرصت ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و محیطی انعطاف‌پذیرتر را ارائه دادند که جذابیت بیشتری برای مخاطبین دارد.

اما این روند در سال ۲۰۲۳ با معرفی توکن‌های BRC-20 تغییر کرد و در آوریل ۲۰۲۴ با انتشار “بیت کوین رونس” (Bitcoin Runes)، امکان ایجاد توکن‌های قابل تعویض و پروژه‌های جامعه‌محور مستقیماً روی شبکه بیت کوین فراهم شد.

این مقاله به نوآوری‌های جدید بلاکچین بیت کوین می‌پردازد؛ از جمله استانداردهای توکن‌ها و توسعه آن‌ها، پروتکل بیت کوین رونس، تفاوت رونس با توکن‌های BRC-20 و بیت کوین اوردینالز و مزایایی که رونس ارائه می‌دهد. همچنین یک

راهنمای جامع و گام‌به‌گام برای خرید بیت کوین Runes نیز ارائه شده است.

بیت کوین Runes چیست؟

بیت کوین Runes رویکردی نوین برای ساده‌سازی ساخت توکن‌های قابل تعویض روی بلاک چین بیت کوین است. هدف آن رفع مشکلاتی مانند تجمع UTXO است که توکن‌های BRC-20 ایجاد می‌کردند. در Runes، هر تراکنش با شناسایی UTXO‌های خرج‌نشده شروع می‌شود – درست مانند جمع‌آوری پول خرد – و از آنها برای انجام تراکنش‌های جدید استفاده می‌کند.

بیت کوین Runes چگونه کار می‌کند؟ 

پروتکل رونس (Runes) یک روش جدید برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) بر روی بلاک چین بیت کوین است. این پروتکل از مدل UTXO بیت کوین و دستور OP_RETURN استفاده می‌کند تا ساخت این توکن‌ها را ساده‌تر کند.

رونس یک دارایی دیجیتال منحصر به فرد است که به یک UTXO اختصاص داده می‌شود. این اختصاص با استفاده از پیامی در پروتکل انجام می‌شود که جزئیاتی مثل شناسه رونس (Rune ID)، شماره خروجی و مقدار را مشخص می‌کند. این اطلاعات در خروجی OP_RETURN ذخیره می‌شود.

برخلاف پروتکل‌هایی که به داده‌های خارج از بلاک چین یا توکن‌های خاص نیاز دارند، پروتکل رونس از قابلیت‌های خود بیت کوین برای ذخیره‌سازی داده‌ها بر روی بلاک چین استفاده می‌کند. این رویکرد باعث می‌شود تعداد UTXOهای اضافی و غیرضروری که ممکن است شبکه را شلوغ و تراکنش‌ها را کند و گران کند، کاهش یابد.

علاوه بر این، محتوای رونس‌ها به جای اینکه به آدرس‌های کیف پول مرتبط باشد، در UTXOها ثبت می‌شود. رونس‌ها از طریق تراکنش‌های بیت کوین و خروجی‌های OP_RETURN که جزئیات انتقال را مشخص می‌کنند، منتقل می‌شوند.

رونس‌ها می‌توانند از طریق Runestones که پیام‌هایی هستند که در خروجی‌های تراکنش بیت کوین ذخیره می‌شوند، ایجاد (Etching)، ضرب (Minting) و منتقل (Transferring) شوند. فرایند Etching شامل تنظیم ویژگی‌هایی مانند نام، قابلیت تقسیم و نماد است. در فرایند Minting، توکن‌های جدید براساس ویژگی‌های تعیین شده ساخته می‌شوند. انتقال رونس‌ها هم با استفاده از دستوراتی که جزئیات انتقال مانند شماره خروجی، شناسه رونس و مقدار را مشخص می‌کنند، انجام می‌شود.

چگونه بیت کوین Runes بخریم؟

لازم به ذکر است که پروتکل Runes توکن خاصی برای خود ندارد و نباید آن را با توکن RUNE در اکوسیستم THORChain اشتباه گرفت.

برخی از مجموعه‌های NFT بر پایه پروتکل Bitcoin Ordinals با تم Runes شامل Satoshi•Nakamoto، RSIC•Genesis•Rune، Meme•Economics و Dog•Go•To•The•Moon هستند.

برای خرید بیت کوین Runes مراحل زیر را دنبال کنید:

• مرحله 1 : یک کیف‌پول بیت کوین سازگار با Runes انتخاب کنید. کیف‌پول‌های محبوب مانند XVerse و Magic Eden گزینه‌های مناسبی هستند.
• مرحله 2 : از آنجایی که پروتکل Runes روی شبکه بیت کوین فعالیت می‌کند، باید بیت کوین (BTC) داشته باشید تا هم Runes را ارسال کنید و هم هزینه‌های تراکنش را پوشش دهید.
•  مرحله 3 : به یک بازار که از Runes پشتیبانی می‌کند متصل شوید، بازارهایی مانند UniSat، OKX یا Magic Eden. یک پروژه Runes را انتخاب کنید، فعالیت معاملاتی آن (مانند حجم معاملات، دفتر سفارشات و تاریخچه قیمت) و کارمزدها را بررسی کنید و سپس به معامله بپردازید.

توجه داشته باشید که خرید یک رونس به ‌صورت تکی امکان‌پذیر نیست؛ بلکه باید آن را به صورت “بسته” خریداری کنید، که معمولاً حداقل شامل 100 رونس است. البته ممکن است این شرایط در آینده تغییر کند.

بیت کوین Runes چه تفاوتی با توکن‌های BRC-20 و بیت کوین Ordinals دارد؟

برای درک بهتر پروتکل رونس، ابتدا باید به بررسی بیت کوین اوردینالز و استاندارد توکن BRC-20 پرداخت.

پروتکل بیت کوین Ordinals

بیت کوین اوردینالز (Bitcoin Ordinals) یک پروتکل جدید است که در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۳ توسط توسعه‌دهنده بیت کوین، کیسی رودآرمر (Casey Rodarmor)، معرفی شد و یک تغییر بزرگ در استفاده از بلاک چین بیت کوین و توکنیزاسیون به حساب می‌آید.

این پروتکل به کاربران اجازه می‌دهد تا انواع مختلفی از داده‌ها مثل متن، تصاویر، ویدیوها و حتی قراردادهای هوشمند را مستقیماً روی بلاک چین بیت کوین ثبت کنند. به این داده‌های ثبت‌شده «اوردینالز» یا NFTهای بیت کوین گفته می‌شود. این نوآوری توجه زیادی را در دنیای ارزهای دیجیتال به خود جلب کرد.

ایجاد اوردینالز به لطف دو ارتقای مهم در شبکه بیت کوین امکان‌پذیر شد: یکی ارتقای سگویت (SegWit) در سال ۲۰۱۷ و دیگری ارتقای تپروت (Taproot) در سال ۲۰۲۱. این ارتقاها باعث شدند که بیت کوین بتواند حجم بیشتری از داده‌ها را به صورت ایمن در بلاک چین خود ثبت کند. منظور از ثبت داده‌ها، اضافه کردن اطلاعات به ساتوشی‌ها (کوچک‌ترین واحد بیت کوین) است.

اوردینالز یک راه جدید برای استفاده از بیت کوین معرفی کرد که ارزش و کاربرد آن را فراتر از فقط یک ذخیره‌ساز ارزش برد. حالا می‌شود دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد یا NFT را به صورت امن روی بلاک چین بیت کوین ایجاد، مالکیت و منتقل کرد که این خودش یک لایه جدید از قابلیت‌ها به این شبکه اضافه کرده است.

توکن‌های BRC-20

در اوایل مارس 2023، توسعه‌دهنده‌ای با نام مستعار Domo استاندارد توکن‌های BRC-20 را به‌دنبال معرفی پروژه Ordinals ایجاد کرد. این استاندارد، مشابه استاندارد ERC-20 در اتریوم، امکان ایجاد و انتقال توکن‌های قابل‌ معاوضه را مستقیماً بر روی شبکه بیت کوین از طریق Ordinal inscriptions فراهم کرد.

توکن‌های BRC-20 در عرض سه ماه به طور غیر قابل باوری رشد کردند و ارزش بازار آن‌ها به یک میلیارد دلار رسید. اما این رشد سریع باعث شلوغی شبکه شد؛ چرا که تولید بیش از حد خروجی‌های تراکنش استفاده‌نشده (UTXOs) باعث اختلال در کارکرد شبکه گردید.

UTXOs معادل پول خردی است که پس از یک خرید نقدی باقی می‌ماند؛ یعنی مقدار BTC باقیمانده پس از یک انجام یک تراکنش.

چشم‌انداز اکوسیستم دیفای (DeFi) بیت کوین

اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) بیت کوین با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی چشمگیر، آینده‌ای روشن دارد. یکی از این پیشرفت‌ها، به‌روزرسانی “Taproot” در سال ۲۰۲۱ بود که با بهبود مقیاس‌پذیری و حریم خصوصی بیت کوین، امکان انجام تراکنش‌های پیچیده‌تر را فراهم کرد، بدون اینکه کارایی شبکه کاهش پیدا کند.

ارتقای مهم دیگر، “SegWit” بود که به بیت کوین کمک کرد تا ظرفیت تراکنش‌ها را افزایش داده و هزینه‌ها را کاهش دهد، این کار با بهینه‌سازی فضای بلاک‌ها انجام شد. همچنین معرفی اوردینال‌ها، فرصت‌های جدیدی برای ایجاد اپلیکیشن‌های مشابه NFT روی شبکه بیت کوین فراهم کرد، چرا که آثار دیجیتالی به‌طور مستقیم روی این بلاکچین ثبت می‌شوند.

نتیجه گیری

اگرچه مفاهیم جدیدی مانند پروتکل بیت کوین Runes ، ایجاد توکن‌های قابل تعویض در بلاکچین بیت کوین را امکان پذیر کرده است، با این حال، پروتکل Runes در مراحل اولیه توسعه است و احتمال دارد در آینده تغییرات و تحولات عمده ای را تجربه کند. به این ترتیب، مهم است که قبل از انجام هر گونه سرمایه‌گذاری، از آخرین به روز رسانی‌ها مطلع شوید.