آموزش بلاکچین

بلاک چین (Blockchain) از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) متشکل بوده و به معنای لغوی آن، زنجیره بلاک گفته میشود. در ادامه با بلاکچین بیشتر آشنا می شوید.

بلاکچین یک سیستم ثبت و گزارش داده‌ها میباشد، با این تفاوت که اطلاعات موجود در سیستم ذخیره شده و تنها امکان دسترسی آن بین اعضای شبکه می باشد. با استفاده از رمزگذاری‌ها و برنامه نویسی مناسب که هیچ کدام از داده‌ها در سرور خاصی ذخیره نمیشوند امکان هک و نفوذ به اطلاعات کاربران به طور کامل غیرممکن شده و به همین دلیل به آن سیستم غیرمتمرکز میگویند.

بلاکچین به زبان ساده

اگر به نحوه عملکرد بانک دقت کنید، متوجه وجود واسطه‌ای میشوید که در واقع خود بانک بوده و بانک با ذخیره داده‌ها و همچنین اطلاعات شخصی شما در سرور خود اطلاعاتی از شما در اختیار خواهد داشت. اما در بلاکچین امکان ارتباط مستقیم کاربران بدون واسطه بوده و شما قادر به انجام معاملات خود در هر نقطه از دنیا و با هر شخصی خواهید بود.

ساختار بلاکچین

باید گفت که بلاکچین تشکیل شده از چند بخش در ساختار خود است که بواسطه این بخش‌ها، فعالیت‌های آن ممکن میگردد.

بلاک‌ها (BLOCKS)

شاید از اسم آن مشخص باشد، زنجیره بلاک. مجموعه‌ای از بلاک‌ها هستند که به علت متشکل بودن از تعداد زیاد به آنها زنجیره بلاک گفته میشود. هر بلاک از سه بخش تشکیل میشود که اصلی ترین آن را هش (HASH) مینامند. در بلاکچین به ازای تشکیل هر بلاک، یک نانس (NONCE) به صورت تصادفی تشکیل میشود که این نانس‌ها سبب پدیدار شدن هش‌ها هستند.
نانس‌ها در واقع همان اعدادی هستند که دستگاه ماینر به متداول سعی بر یافتن آن دارد تا به کمک آنها بلاک جدید ساخته شده و مستحق دریافت پاداش شوند. پس زمانی که اولین بلاک در یک زنجیره ایجاد میشود، یک نانس میتواند هش رمزنگاری شده را تولید کند. در این مسیر تمامی داده‌های موجود رمزنگاری شده و به طور همیشگی در بلوک به همراه نانس و هش باقی میماند.

ماینرها (MINERS)

ماینرها دستگاه‌هایی هستند که به کمک آنها عملیات ماینینگ ممکن میشود. منظور از ماینینگ همان عملیات استخراج رمز ارزها بوده و اینکار بواسطه حل مسائل پیچیده ریاضی انجام میگیرد. زمانی که عملیات ماینینگ انجام شود بلاک‌های جدید تولید شده به زنجیره اصلی بلاک‌ها اضافه میشوند. در این عملیات از آنجایی که هش بلاک قبلی نیز همچنان وجود دارد به همین علت استخراج جدید بلاک‌ها میتواند کار بسیار پیچیده و سختی به نظر رسد که البته امری امکان پذیر است.

گره‌ها (NODES)

گره‌ها در واقع همان کاربران موجود در بستر بلاکچین هستند. داده‌های هر گره به دو صورت وجود دارد، یکی نزد خود کاربر و یکی هم در سیستم بلاکچین که البته تحت هیچ شرایطی توسط هیچ سازمان و یا نهادی قابل دسترسی نیست.

کاربردهای بلاکچین

بلاکچین نه تنها بستری به جهت آینده سازی دارد بلکه توانسته دنیای امروزمان را دچار تحول کند. بلاکچین در زمینه‌های زیادی توانسته کاربرد خود را نشان دهد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم داشت.

امکان انجام مبادلات مالی در بلاکچین

عملیاتی است که تا حدودی مشابه انتقال دارایی عمل میکند. در پی گسترش ارزهای دیجیتال که پایه آن بر بلاکچین مستحکم است. تقریبا هر شخصی از هر نقطه کره زمین این امکان برایش فراهم است تا تنها با داشتن حسابی در یک صرافی معتبر، رد و بدل‌های مالی را که از معاملات انجام گرفته نشات میگیرد انجام دهد. از نکات فوق العاده ارزشمند این مبادلات مالی سرعت بالای آنهاست به طوری که هیچ هگونه اتلاف وقتی را مگر در موارد خاص و برای دقایقی تجربه نخواهید کرد. این در حالی است که در مبادلات بانکی تا چند روز باید منتظر حواله مبلغتان بمانید.

امکان انتقال مالکیت دارایی در بلاکچین

زمانی که اقدام به فروش و یا خرید ارزهای دیجیتال کنید بدون هیچ دردسری در ازای دریافت و یا پرداخت مبلغی این امکان برایتان فراهم بوده تا بتوان مالکیت دارایی ارز دیجیتال موجود را از یک شخص به شخص دیگری انتقال داد. اما این انتقال دارایی تنها به ارز دیجیتال محدود نمیشود چرا که در این سیستم قادر به انتقال مالکیت مواردی هچون املاک و یا مستغلات خواهید بود. بواسطه این روش هم میتوان در وقت و هم در هزینه‌های مختلفی همچون حق پرداختی به بنگاه و یا کاغذ بازی‌های موجود آن جلوگیری نمود.

نگهداری و امنیت اطلاعات کاربران در بلاکچین

بلاکچین بستری برخوردار از امنیت و پایداری کافی است. کاربران از یک سری داده‌ها نظیر پسورد، امضا و دیگر اطلاعات برخوردارند که این اطلاعات در سیستم بلاکچین ذخیره هستند. به منظور جلوگیری از دسترسی به این اطلاعات و یا دخالت‌های جانبی، امکان هک و یا دسترسی به آنها توسط شخص یا نهاد خاصی به طور کلی مهار شده وکه از عمده دلایل آن غیرمتمرکز بودن ساختار بلاکچین میباشد.

امکان رای دادن در بستر بلاکچین

این سیستم برای بهره مندی از نظرات کاربران خود این شرایط را فراهم آورده تا کاربران آن بتوانند با شرکت در رای گیری‌های بلاکچین در عملکرد آن نقش ویژه‌ای ایفا کنند. طراحی سیستم به گونه است که در رای گیری‌های آن امکان هیچ تقلبی وجود ندارد یعنی امکان اینکه کاربری دوبار رای خود را ثبت کند و یا اینکه با هک سیستم رای آنها را تغییر دهند به هیچ وجه وجود ندارد. به همین دلیل بستر بلاکچین حتی میتواند به عنوان یک سیستم رای گیری مجازی جامع عمل کند که میتوان آن را از کاربردهای منحصر به فرد آن دانست. علاوه بر این موارد میتوان به سرعت بالای اخذ رای و همچنین لو نرفتن رای داده شده توسط کاربران به علت نبود اطلاعات شخصی از آنها اشاره داشت.

توکن‌های غیرقابل تعویض در بلاکچین

اگر تا به حال کمی از متاورس شنیده باشید به احتمال زیاد باید عبارت NFT به گوشتان خورده باشد. NFT ها در واقع توکن‌های غیرقابل تعویض هستند. برای مثال زمانی که شما دارایی خاصی مثل یک جواهر خاص را در بلاکچین ذخیره کنید بلاکچین تضمین میکند که این مورد تنها مورد واقعی موجود باشد در حالی که بقیه موارد تقلبی و غیر واقعی هستند. بواسطه این فرایند میتوان از جواهر موجود به عنوان یک سرمایه گذاری استفاده کرده و در نهایت آن را فروخت که به ازای سودی حاصل میشود. البته جواهر مثالی بیش نبود چرا که در بلاکچین میتوان هر چیزی را به این شکل ثبت نمود.

استفاده در موارد پزشکی از بلاکچین

به کمک بلاکچین میتوان داده و یا به عبارتی اطلاعات بیماران و حتی پزشکان را ذخیره نمود که در فرایند بهبود سازی بیماران و انتخاب پزشک مناسب بسیار کمک کننده است. شاید سوالی پیش آید که چرا در بلاکچین ذخیره کنیم در حالی که میتوانیم در سیستم دیگری آن را ذخیره در اختیار داشته باشیم. با این حساب باید بار دیگر به شما در رابطه با نبود امکان دسترسی توسط اشخاص متفرقه چه بسا حتی خود سازمان را در بستر بلاکچین اشاره میکنیم که به این صورت هیچ گونه نگرانی در تغییر یافتن اطلاعات وارده نبوده و بیمار و حتی پزشک با اطمینان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

مزایای بلاکچین

بلاکچین به قدری از ارزش بالایی برخوردار است که نمیتوان به حداقل مزیت‌های آن اشاره‌ای نداشت.

دسترسی جهانی به بلاکچین

برای دسترسی به بلاکچین که در واقع زمینه اصلی انجام تمام مبادلات ارزهای دیجیتال است، هیچ نیازی جز دسترسی به نیازهای اولیه مانند اینترنت و یک وسیله کاربردی همچون کامپیوتر نخواهید داشت. به همین علت هر شخصی در هر جای دنیا که باشد تنها با دسترسی به این موارد قادر است به بلاکچین که بازار ارز دیجیتال در آن واقع است دستیابی پیدا کند.

ثبت اطلاعات به طور دائم در بلاکچین

انواع اطلاعات مهم خود را میتوانید در سیستم بلاکچین ذخیره نموده و از حفظ آن اطمینان زیادی داشته باشید. بلاکچین به هیچ گونه سروری اجازه دسترسی به داده‌های خود را نمیدهد و این را میتوان امری اجتناب ناپذیر قلمداد کرد که به این واسطه نه حذف و نه تغییری در اطلاعات موجود ثبت شده مگر توسط خود کاربر امکان رخ دادن ندارد.

امنیت بالای بلاکچین

به انواع مختلفی از امنیت بلاکچین اشاره شد که به طور جزئی‌تر از دلایل امنیت این سیستم استفاده از هش برای ذخیره داده‌های هر بلاک است. به همین خاطر امکان هک و نفوذ به بلاکچین تقریبا امری غیرممکن است.

صرفه جویی در هزینه‌ها

از آنجایی که برای ایجاد یک حساب کاربری در بلاکچین هیچ نیازی به پرداخت هزینه خاصی نداشته و اینکار را به صورت غیر حضوری در هر ساعتی از شبانه روز میتوان انجام داد، پس به نوعی در هزینه‌های شما صرفه جویی رخ میدهد.

معایب بلاکچین

بدون شک هر فناوری با هر مقدار ارزش‌های مفیدی که داشته باشد، از یک سری معایب هم برخوردار است که بد نیست به آنها اشاره‌ای داشته باشیم.

عدم استفاده عام

بلاکچین بعد از گذشت بیش از یک دهه از معرفی، همچنان خود را در مرحله‌ای نمیبیند که به طور همگانی مورد استفاده مردم قرار گیرد. از علل آن عدم اعتماد و نا آشنایی مردم است که از ورود سرمایه گذاران جدید به آن جلوگیری میکند.

مصرف بالای برق

برای اینکه استخراج عملیاتی شود، استفاده پی در پی نیروی برق لازم است. به همین علت زمانی که برق مصرفی به میزان زیادی بالا رود امکان شناسایی آن توسط مراکز برق باعث هزینه زیاد و جریمه میشود. اگر مصرف برق از حد خود بیش از اندازه هم بگذرد احتمال قطع آن وجود خواهد داشت. به همین علت میزان برقی که در عملیات استخراج ارز دیجیتال مصرف میشود از نکات منفی بلاکچین به حساب می آید.

نبود تفاهمنامه

از آنجایی بلاکچین بستری انحصاری است که بین کاربران حقیقی و یا حقوقی تفاوتی ایجاد نمیکند و به طور کلی هیچ فرد مشخصی برای امضای تفاهم نامه در آن وجود ندارد. این باعث میشود که به عنوان یک سیستم خودمختار، خیلی از افراد به دلیل وجود عدم اطمینان به آن قدم نگذارند. اگر امکان امضای تفاهمنامه بین بلاکچین و کاربر وجود داشت شاید به طور جامع‌تر از آن استفاده میشد.

انواع شبکه بلاکچین

بلاکچین خود به انواع مختلفی تقسیم میشود که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

بلاکچین عمومی

پر استفاده ترین و جامع ترین نوع بلاکچین همین نوع آن است که ما در همین سیستم شاهد انجام معاملات ارزهای دیجیتال هستیم. عام بودن بلاکچین در مدل عمومی اجازه فعالیت همه کاربران را داده و هیچ گونه انحصاری در آن وجود ندارد. همه اطلاعات معاملاتی در دفتر کل ثبت شده و برای عموم مردم قابل مشاهده است.

بلاکچین خصوصی

نوعی از بلاکچین در ابعاد کوچکتر بوده که خبری از مبادلات رمز ارز در آن نیست. در بلاکچین خصوصی عده محدودی امکان فعالیت داشته و بستر آن بیشتر مناسب شرکت‌های خصوصی و دیگر موارد مشابه است. تقریبا برای هر گونه فعالیت در بلاکچین خصوصی نیازمند تایید از طرف راس هرم خود خواهید بود. معمولا بلاکچین‌های خصوصی برای شرکت و یا سازمان‌هایی مناسب است که در بین اعضای آن اعتماد کافی وجود داشته و اطلاعات محرمانه‌ای بین یکدیگر رد وبدل دارند.

بلاکچین کنسرسیوم

این نوع از بستر بلاکچین نوعی نیمه متمرکز میباشد یا به اصطلاحی دیگر نصفی از آن خصوصی و نصف دیگرش متمرکز است. این مورد که راه اندازی آن نیازمند همکاری ویژه‌ای است. در آن تنها به بعضی از کاربران امکان فعالیت‌های خاصی چون انجام تراکنش داده میشود. به همین سبب میتواند مورد مناسبی برای سازمان‌ها و یا گروه‌های خاصی به حساب آید.

بلاکچین هیبرید

نوعی از بلاکچین که به صورت ترکیبی عمل میکند. به شکلی که از هر دو قابلیت بلاکچین‌های خصوصی و عمومی میتوان استفاده نمود. در چنین حالت ترکیبی، کاربران میتوانند بفهمند به اینکه کدام کاربر به کدام یک از داده‌های ذخیره شده در بلاکچین دسترسی دارد. در این مدل از بلاکچین میتوان مشخص کرد که چه بخشی از اطلاعات به صورت عمومی منتشر شده و کدام بخش در حالت خصوصی باقی بماند.

پیش بینی آینده بلاکچین

بلاکچین با بیش از یک دهه فعالیت توانسته سال به سال خود را بیشتر به دنیای ما معرفی کند. این سیستم به قدری پتانسیل بالایی دارد که از آن میتوان در بسیاری از زمینه‌ها استفاده نمود. به همین علت بسیار راحت و ساده میتوان به آینده دار بودن بلاکچین امیدوار اشاره داشت و چه بسا همین امروز هم به عنوان سیستمی موفق از آن یاد میکنند. بلاکچین زمینه فعالیت‌های معاملاتی و حفظ داده را به طرز حرفه‌ای به کار برده تا بسیاری از مردم را علاقه مند به ورود و فعالیت در خود کند.

نتیجه گیری

اگر اندکی از بلاکچین آشنایی پیدا کرده باشید به حتم علاقه‌ای در شما برای ورود به آن ایجاد شده که توصیه ما بر این است که اگر قصد ورود به آن را دارید سعی کنید تا با ورود خرد اینکار را انجام داده و سپس با اطمینان از وضعیت هر نوع اقدام ممکن را صورت دهید.