اقدام ناگهانی چین در محدود کردن صادرات عناصر نادر، به تشدید دشمن ستیزی تجاری چین و واکنش تند ترامپ منجر شد. بازارهای جهانی سقوط کردند و رمزارزها ضربه خوردند.
بر اساس آخرین اخبار ارز دیجیتال، در روزهای اخیر، جهان شاهد بحرانی تازه در روابط اقتصادی بینالمللی بوده است. موضوع اصلی، دشمن ستیزی تجاری چین و تصمیم ناگهانی این کشور برای محدود کردن صادرات عناصر نادر خاکی است؛ تصمیمی که بازارهای جهانی، از بورس تا دنیای ارز دیجیتال را دچار شوک کرده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در توییتی در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، این اقدام پکن را «حرکتی خصمانه و شوم» توصیف کرد و گفت چین با کنترل صادرات عناصری که در صنایع پیشرفته مانند تراشهسازی و انرژیهای نو حیاتیاند، درصدد گروگانگیری اقتصادی جهان است. ترامپ تأکید کرد این حرکت نشانهای از دشمن ستیزی تجاری چین است و افزود آمریکا نیز برای مقابله با این رفتارها ابزارهای قدرتمندی در اختیار دارد. به دنبال انتشار این خبر، بازارهای مالی آمریکا به شدت واکنش نشان دادند و شاخصهای S&P 500، داوجونز و نزدک بیش از دو درصد افت کردند. سهام شرکتهای فناوری از جمله Nvidia و Tesla سقوط کرد، در حالی که سهام مرتبط با عناصر نادر رشد یافت. تحلیلگران این نوسانات را نشانهای از آغاز «جنگ تجاری ۲.۰» میان دو ابرقدرت اقتصادی توصیف کردند که میتواند ثبات مالی جهان را تهدید کند.
تأثیر دشمن ستیزی تجاری چین بر رمزارز ها و بازارهای جهانی
اقدام چین تنها بازارهای سنتی را هدف قرار نداد؛ دنیای رمزارزها نیز از این تصمیم متأثر شد. عناصر نادر برای تولید تراشههای GPU و ASIC که در استخراج بیت کوین و دیگر رمزارزها به کار میروند، ضروری هستند. محدودیت صادرات این عناصر موجب افزایش قیمت تجهیزات ماینینگ و کاهش کارایی استخراج شد. در نتیجه، بیت کوین از ۱۲۶ هزار دلار به ۱۱۸ هزار دلار سقوط کرد و بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از معاملات لیکوئید شد. تحلیلگران هشدار دادهاند که ادامه این وضعیت میتواند به افت شدید سودآوری شرکتهای آمریکایی مانند Riot و MARA منجر شود. در همین حال، تهدید ترامپ برای افزایش عظیم تعرفهها علیه کالاهای چینی باعث تشدید نگرانیها درباره تورم جهانی و بحران عرضه در زنجیرههای تولید شد. از سوی دیگر، کشورهایی مانند ایران و هند که به واردات تراشه از چین وابستهاند، با چالشهایی در تأمین مواد اولیه روبهرو خواهند شد. برخی کارشناسان، اقدام پکن را تلاشی برای اعمال فشار سیاسی در شرایطی میدانند که جهان به سمت ثبات و صلح در خاورمیانه حرکت کرده است؛ مسئلهای که باعث شده بسیاری از دولتها از چین بخواهند در تصمیم خود تجدید نظر کند
واکنش ترامپ و آینده روابط اقتصادی جهان
ترامپ در واکنش به دشمن ستیزی تجاری چین اعلام کرد که ایالات متحده برای مقابله با این سیاستها آماده اقدام تلافیجویانه است. او گفت: «برای هر عنصری که چین انحصار کرده، ما دو برابر داریم. زمان پاسخ فرا رسیده است.» وی وعده داد تعرفههای جدیدی بر محصولات چینی اعمال شود تا پکن را وادار به عقبنشینی کند. با این حال، تحلیلگران هشدار میدهند چنین رویکردی ممکن است به افزایش هزینه تولید در سطح جهانی و تشدید تورم منجر شود. بسیاری از کشورها، از اتحادیه اروپا تا ژاپن، خواستار خویشتنداری دو کشور و بازگشت به مذاکرات شدهاند. در این میان، سرمایهگذاران به سمت داراییهای امنتر مانند طلا و دلار حرکت کردهاند و رمزارزها نیز با وجود نوسانات شدید، بهعنوان «ذخیره ارزش غیرمتمرکز» دوباره مطرح شدهاند. کارشناسان معتقدند بحران کنونی ممکن است مسیر اقتصاد جهان را برای سالها تغییر دهد. در جمعبندی، اقدام چین در محدودسازی صادرات عناصر نادر، جهان را وارد مرحله تازهای از رقابتهای اقتصادی کرده است. دشمن ستیزی تجاری چین اکنون نهتنها تهدیدی برای بازارها بلکه آزمونی برای ثبات سیاسی و مالی قرن بیستویکم است.