بازار ارز دیجیتال در سال 2024 رونق خوبی را تجربه می‌کند. بیت کوین با رسیدن به بالاترین قیمت تاریخی خود، رکورد تازه‌ای را ثبت کرده است و اتریوم نیز سرانجام مجوز راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله‌ی تحت پشتوانه اتریوم (Spot ETH ETF) را از سازمان‌های تنظیم مقررات بازار ایالات متحده دریافت کرده است.
این بدان معناست که نگاه خوش‌بینانه به آینده‌ی بازار ارز دیجیتال چندان هم دور از انتظار نیست. پس بیایید بررسی کنیم که چه روایت‌هایی در بازار ارز دیجیتال، در سال ۲۰۲۴ و بعد از آن، هم سر و صدا به پا خواهند کرد و هم کاربردی و مفید خواهند بود.
در ادامه، به بررسی ۷ مورد از مهم‌ترین روندها و روایت‌های کلان در بازار ارز دیجیتال می‌پردازیم که در سال 2024 و بعد از آن، هم سر و صدا به پا خواهند کرد و هم کاربردی و مفید خواهند بود.
آنچه در این مطلب میخوانید:
شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized Social)
شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized Social Networks) به پلتفرم‌هایی گفته می‌شود که محیطی عاری از سانسور را برای کاربران فراهم می‌کنند. در این شبکه‌ها، کاربران کنترل کامل بر داده‌های خود، نوع تعاملات و مخاطبان خود دارند.
برخلاف شبکه‌های اجتماعی سنتی که توسط شرکت‌های بزرگ اداره می‌شوند و اغلب با محدودیت و سانسور همراه هستند، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز بر روی فناوری بلاک چین ساخته شده‌اند و به کاربران اجازه می‌دهند تا مالکیت کامل داده‌های خود را داشته باشند و به دلخواه آن‌ها را مدیریت کنند.
برای مثال به اینستاگرام نگاه کنید. شرکت متا (مالک اینستاگرام) این قدرت را دارد که شما را از این پلتفرم حذف کند. اگر شما یک تولیدکننده محتوا هستید که هزاران دنبال‌کننده جمع‌آوری کرده‌اید، دور شدن از اینستاگرام و رفتن به یک پلتفرم جایگزین مانند تیک‌تاک، شما را مجبور می‌کند که دوباره از صفر و بدون هیچ دنبال‌کننده‌ای شروع کنید.
پروتکل‌های اجتماعی غیرمتمرکز مانند فارکستر (Farcaster) و لِنز (Lens) به گونه‌ای متفاوت عمل می‌کنند. این پلتفرم‌ها زیرساختی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کنند تا شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز خود را بر روی آن‌ها بسازند. کاربران می‌توانند به راحتی بین برنامه‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی که روی این پروتکل‌ها ساخته شده‌اند جابه‌جا شوند و در عین حال، دنبال‌کنندگان، پست‌ها و لایک‌های خود را با خود به همراه ببرند.
تفاوت کلیدی اینجاست که در شبکه‌های اجتماعی سنتی مانند اینستاگرام، داده‌ها و دنبال‌کنندگان شما متعلق به آن پلتفرم هستند. در حالی که در شبکه‌های اجتماعی ساخته شده بر بستر پروتکل‌های غیرمتمرکز، شما مالک واقعی اطلاعات و دنبال‌کنندگان خود هستید و می‌توانید آن‌ها را به هر پلتفرم دیگری که روی همان پروتکل ساخته شده است، منتقل کنید.
مهم‌ترین نکته این است که از آنجایی که در شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز هیچ اپراتور مرکزی‌ای وجود ندارد، کاربران را نمی‌توان از پلتفرم حذف کرد و پست‌هایشان هم قابل سانسور نیست.
در سال 2024، یک پلتفرم الهام‌گرفته از توییتر به نام Warpcast که بر بستر فارکستر ساخته شده بود، در جامعه ارز دیجیتال به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد. در Warpcast، کاربران نه تنها می‌توانند محتوا را پست و به اشتراک بگذارند، بلکه می‌توانند NFT (توکن‌های غیرمثلی) بخرند و بفروشند، بازی‌های مبتنی بر ارز دیجیتال انجام دهند و محتوایی ایجاد کنند که دسترسی به آن تنها با داشتن توکن‌های خاص ممکن باشد.
پلتفرم محبوب دیگری در حوزه شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز که امکان ایجاد اتاق‌های گفتگوی پولی و معاملات را فراهم می‌کند، Friend.tech است.
قرار دادن دوباره دارایی‌های (Restaking)
فرایند Restaking شامل این است که اعتبارسنج‌ها (Validators) توکن‌های سهام‌گذاری سیال (LST) را به عنوان وثیقه قفل کنند. این وثیقه‌گذاری به آن‌ها شانس می‌دهد تا امنیت شبکه Restaking را تأمین کنند و در ازای کار صادقانه‌ی خود، پاداش دریافت کنند.
به زبان ساده، Restaking تقریباً مشابه استیکینگ سنتی عمل می‌کند. با این حال، تفاوت اصلی این است که در استیکینگ، شما مستقیماً توکن‌های بومی مانند ETH را قفل می‌کنید، در حالی که در Restaking، توکن‌های سهام‌گذاری سیال (LST) مانند stETH را به عنوان وثیقه قرار می‌دهید.
Restaking نه تنها امنیت اقتصاد رمزنگاری بلاک چین اصلی (مانند اتریوم) را افزایش می‌دهد، بلکه به دارندگان توکن این امکان را می‌دهد تا بازده اضافی کسب کنند.
توسعه‌دهندگانی که در حال ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) یا پروتکل‌های جدید هستند، دیگر نیازی به ایجاد یک شبکه‌ی اعتبارسنج با اعتماد بالا برای تأمین امنیت سیستم خود ندارند. آن‌ها به راحتی می‌توانند از امنیت مشترک که توسط پروتکل‌های بازسهام‌گذاری مانند EigenLayer تأمین می‌شود، استفاده کنند.
دنیای کریپتو شاهد راه‌اندازی شبکه اصلی EigenLayer در آوریل 2024 بود. تا تاریخ 4 ژوئن 2024، تنها پلتفرم سهام‌گذاری سیال لیدو (Lido) ارزش کل قفل‌شده (TVL) بالاتری را روی EigenLayer داشت.
محبوبیت بازسهام‌گذاری منجر به ظهور چندین رقیب و تقلیدکننده از EigenLayer شده است، همانند Karak، Pell ، Network، Octopus Network، Replic
لایه‌های دسترسی به داده (Data Availability Layers)
انتظار می‌رود آینده‌ی بلاک چین ماژولار باشد. این بدان معناست که به جای یک سیستم بلاک چین واحد که مسئولیت همه‌ی کارها از تسویه حساب، اجرا و اجماع را بر عهده دارد، هر بلاک چین مجزا تنها مسئول یک عملیات خاص خواهد بود. بنابراین، ماژولار بودن به شبکه‌های بلاک چین اجازه می‌دهد تا در یک عملکرد خاص مقیاس‌پذیر شده و تخصص پیدا کنند.
شبکه‌های دسترسی به داده (Data Availability Networks) راه‌حلی برون زنجیره‌ای (off-chain) برای بلاک چین‌ها ارائه می‌دهند تا بتوانند داده‌های تراکنش خود را ذخیره و تأیید کنند. ذخیره‌سازی داده‌ها به صورت درون زنجیره‌ای (on-chain) می‌تواند باعث گرفتگی شبکه (network congestion) شود و در نتیجه، گره‌ها (nodes) برای مدیریت حجم رو به افزایش داده‌ها، نیاز به ارتقای سخت‌افزار خود داشته باشند.
گفتمان بازار حول محور دسترسی به داده در سال ۲۰۲۳ به طور قابل توجهی افزایش یافت. دلیل اصلی این امر، جایگاه مهم آن در نقشه راه مقیاس‌پذیری مبتنی بر رول‌آپ اتریوم بود. با ظهور رول‌آپ‌های تخصصی‌تر، انتظار می‌رود تقاضا برای راه‌حل‌های دسترسی به داده نیز به طور متناسب افزایش یابد.
در اکتبر 2023، سلستیا (Celestia) به عنوان اولین بلاک چین ماژولار با تمرکز بر دسترسی به داده، شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد. سایر بلاک چین‌های دسترسی به داده عبارتند از NEAR، Avail و EigenDA
شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)
شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN) در سال ۲۰۲۳ توجه زیادی را از سوی جامعه‌ی ارزهای دیجیتال به خود جلب کردند و به دلیل سازگاری آن‌ها با صنعت هوش مصنوعی (AI)، انتظار می‌رود این توجه در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته و نظر سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جلب کند.
DePIN چیست؟ DePIN پروتکل‌های بلاک چینی هستند که زیرساخت فیزیکی را به صورت باز و غیرمتمرکز ایجاد، نگهداری و اداره می‌کنند. این زیرساخت فیزیکی می‌تواند شامل سخت‌افزارهایی مانند روترهای هات‌اسپات برای اتصال بی‌سیم، چیپ‌های پردازنده گرافیکی (GPU) برای محاسبات، یا مراکز داده برای ذخیره‌سازی فایل باشد.
Filecoin یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز همتا به همتا (peer-to-peer) است که با استفاده از ارز دیجیتال کار می‌کند. این شبکه به هر کسی امکان می‌دهد تا داده‌های خود را در آن ذخیره و بازیابی کند. تأمین‌کنندگان فضای ذخیره‌سازی (Suppliers) برای ارائه خدمات ذخیره‌سازی قابل اطمینان، توکن FIL دریافت می‌کنند.
شبکه‌های DePIN دیگری نیز وجود دارند که بر تأمین منابع محاسباتی تمرکز می‌کنند. این شبکه‌ها شامل ارائه‌دهندگان منابع محاسباتی مانند Render، Theta Network و Akash می‌شوند. این شبکه‌ها با دادن پاداش به کاربران، آن‌ها را تشویق می‌کنند تا قدرت پردازش واحدهای پردازش گرافیک (GPU) خود را در اختیار شبکه قرار دهند.
در همین حال، هلیوم یک شبکه‌ی بی‌سیم غیرمتمرکز است که کاربران را برای پوشش‌دهی شبکه‌ی بی‌سیم با استفاده از هات‌اسپات‌ها تشویق می‌کند.
زیبایی شبکه‌های DePIN این است که آن‌ها یک بازار زیرساخت باز و بدون نیاز به مجوز را برای هر صنعتی، چه رسانه، بازی، هوش مصنوعی، خدمات اطلاعاتی یا علوم زیستی، فراهم می‌کنند.
توکنیزه کردن دارایی‌های دنیای واقعی (Real World Asset Tokenization)
توکنیزه‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) فرآیندی است که طی آن، دارایی‌های فیزیکی و سنتی مانند املاک و مستغلات، آثار هنری با ارزش، اعتبار (وام ها و قرض‌ها) و فلزات گران‌بها به شکل توکن‌های دیجیتال بر روی یک بلاک چین نمایش داده می‌شوند.
با توجه به مزایایی که توکنیزه‌سازی برای معاملات امن و غیرمتمرکز، شفافیت در مالکیت دارایی و امکان تقسیم‌پذیری دارایی به همراه دارد، هر سال تعداد بیشتری از شرکت‌های مالی سنتی به دنبال استفاده از قدرت این فناوری هستند.
در مورد دارایی‌های کم‌تحرک دنیای واقعی مانند املاک و مستغلات و آثار هنری باارزش، توکنیزه‌سازی این امکان را فراهم می‌کند تا مالکیت یک ساختمان تجاری یا یک نقاشی گران‌قیمت به هزاران توکن دیجیتال تقسیم شود. این کار حداقل سرمایه‌ی لازم برای ورود به بازار را برای سرمایه‌گذاران خرد پایین می‌آورد و باعث می‌شود حقوق مالکیت به طور روان و آنی روی بستر بلاک چین معامله شود.
شفافیت بلاک چین همچنین به خریداران امکان می‌دهد تا تاریخچه‌ی تراکنش‌های املاک و مستغلات، آثار هنری با ارزش و خودروهای کلاسیک را بررسی و تأیید کنند. دارایی‌های ناملموس مانند حق تکثیر، علائم تجاری و اختراعات که معمولاً به صورت کاغذی یا دیجیتال نگهداری می‌شوند، مزایای زیادی از توکنیزه‌سازی به دست می‌آورند. با این روش، حقوق مالکیت مالک این دارایی‌ها به صورت غیرقابل تغییر روی بلاک چین ثبت می‌شود.
پس از توکنیزه‌سازی، حق تکثیر، علائم تجاری و اختراعات در برابر هرگونه دستکاری، قابل ردیابی و به صورت لحظه‌ای قابل تأیید می‌شوند.
مهم‌ترین تأییدیه برای فناوری توکنیزه‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) در سال ۲۰۲۴ از سوی بلک‌راک، بزرگترین شرکت مدیریت دارایی جهان، صورت گرفت. در مارس ۲۰۲۴، بلک‌راک اولین صندوق توکنی‌شده خود با نام BUIDL را راه‌اندازی کرد. این صندوق روی دارایی‌های دنیای واقعی مانند وجوه نقد، اوراق خزانه ایالات متحده و توافقات بازخرید سرمایه‌گذاری می‌کند و به سرمایه‌گذاران حوزه کریپتو این امکان را می‌دهد تا با نگهداری توکن‌های این صندوق، سود (yield) کسب کنند.
ورود بلک‌راک به حوزه‌ی رمزارز، توجه‌ها را بیش از پیش به روند چندین ساله‌ی توکنیزه‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) جلب کرد. امروزه، سرمایه‌گذاران حوزه کریپتو می‌توانند به صورت آنلاین و از راه دور، اوراق خزانه آمریکا، اوراق قرضه و توکن‌های معادل وجه نقد خریداری کنند. به همین ترتیب، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید توکن‌هایی که نماینده‌ی وام‌های اعتباری خصوصی به کسب‌وکارها هستند، سود (yield) کسب کنند.
حتی محصولات خاص‌تر مانند اعتبارات کربن نیز در حال توکنیزه‌سازی هستند. توکن‌های اعتبار کربن در بلاک چین اعطا، فروخته، انتقال و باطل می‌شوند. توکنیزه‌سازی اعتبارات کربن، بازاری سیال برای این محصولات خاص ایجاد می‌کند و به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا به راحتی کربن آفست (جبران کربن) خریداری کنند و در عین حال، پروژه‌های مقابله با تغییرات اقلیمی را قادر می‌سازد تا به شکلی کارآمدتر منابع مالی جمع‌آوری کنند.
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)
چه در بازار سهام و چه در بازار ارزهای دیجیتال، هیچ کس نمی تواند انکار کند که روایت رمزارز هوش مصنوعی (AI) در سال ۲۰۲۴ قدرتمندتر خواهد شد. قابلیت دگرگون‌کننده‌ی هوش مصنوعی، آن را به نیرویی غیرقابل چشم‌پوشی تبدیل کرده است.
سرمایه‌گذاران حوزه‌ی ارزهای دیجیتال برای کسب سود از هوش مصنوعی (AI)، دو نوع پروژه‌ی رمزنگاری را زیر نظر دارند:
- پروژه‌هایی که از عملیات هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کنند
- پروژه‌هایی که راه‌حل‌های هوش مصنوعی ایجاد می‌کنند و خدمات هوش مصنوعی ارائه می‌دهند
اولین دسته شامل DePINهای مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-focused DePINs) می‌شود که پروژه‌های رمزارزی هستند که زیرساخت‌های اساسی را برای عملکرد برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی فراهم می‌کنند.
ذخیره‌سازی داده و منابع محاسباتی، دو حوزه اصلی فعالیت DePINهای مبتنی بر هوش مصنوعی هستند. برای مثال، Akash و Render دو پروژه‌ی رمزنگاری با یک بازار غیرمتمرکز هستند که کاربران در آن می‌توانند قدرت پردازش واحدهای پردازش گرافیک (GPU) مورد نیاز برای پردازش داده توسط برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی را خرید و فروش کنند.
نمونه‌ی خوبی از دسته‌ی دوم پروژه‌های رمزنگاری مرتبط با هوش مصنوعی که در حال ترند شدن هستند، Fetch.ai است. Fetch.ai پلتفرمی است که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد نرم‌افزار و خدمات هوش مصنوعی خودکار را بسازند و به فروش برسانند. این نرم‌افزارهای هوش مصنوعی می‌توانند به صورت مستقل عمل کنند و به خریداران امکان می‌دهند تا طیف وسیعی از عملکردهای تجاری را به صورت خودکار درآورند.
به طور مشابه، Bittensor یک پروژه‌ی رمزنگاری است که بر ایجاد یک صنعت هوش مصنوعی غیرمتمرکز تمرکز دارد. چشم‌انداز Bittensor شامل هر دو موردِ تولید چارچوب‌های جدید هوش مصنوعی و ایجاد بازارهای غیرمتمرکز برای منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی داده، پردازش داده و اوراکل‌ها، همگی در یک اکوسیستم واحد است.
میم کوین‌های سیاسی (Political Memecoins)
سرمایه‌گذاران حوزه‌ی ارزهای دیجیتال نمی‌توانند از میم کوین‌ها دست بکشند! هر چه دلتان می‌خواهد درباره‌ی آن‌ها بگویید؛ اما این حقیقت وجود دارد که میم کوین‌ها برخلاف بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال که با وعده‌های نوآوری‌های تکنولوژیِ انقلابی، سرمایه‌گذاران را فریب می‌دهند و سپس به دست فراموشی سپرده می‌شوند، با سرمایه‌گذاران روراست هستند.
با اینکه سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال از ریسک بالای سرمایه‌گذاری در میم کوین‌ها و احتمال زیاد شکست یا موفقیت ناگهانی آن‌ها (boom-or-bust) آگاه هستند، همچنان به امید کسب سودهای هنگفت در مدت کوتاه، روی این نوع کوین‌ها شرط‌بندی می‌کنند.
امروزه، میم کوین‌ها جزو بخش‌های با عملکرد برتر در بازار ارزهای دیجیتال هستند. در ابتدای سال، میم کوین‌های مبتنی بر بلاک چین سولانا مانند «دوج‌وی‌هت» (WIF) و «بونک» (BONK) در صدر ترندها قرار داشتند.
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴، جدیدترین شیفتگی دنیای ارزهای دیجیتال، ظهور «میم‌کوین‌های سیاسی» است.
میم کوین‌هایی که چهره‌های سیاسی مانند دونالد ترامپ و جو بایدن را به سخره می‌گیرند، بین معامله‌گران ارز دیجیتال به شدت محبوب شده‌اند. تا تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۲۴، میم کوین $TRUMP که با الهام از ترامپ ساخته شده، در مجموع بیش از ۵۴۰۰ درصد بازدهی در طول سال جاری داشته است. در همین حال، $BODEN، میم کوینی که با غلط املایی نام جو بایدن ساخته شده، از زمان راه‌اندازی‌اش تقریباً ۶۰۰ درصد رشد کرده است.
پروژه‌های کریپتو که به فناوری روی می‌آورند؟
ما در این مطلب، پروژه‌های برتر ارز دیجیتال را از هر دسته‌ی ذکر شده در بالا انتخاب کرده‌ایم: شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، زیرساخت‌های فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)، دسترسی به داده، بازسهام‌گذاری (Restaking)، توکنیزه‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، هوش مصنوعی (AI) و میم‌کوین‌های سیاسی.
نتیجه گیری
این موارد، انتخاب‌های ما برای روایت‌های رمزارز در سال ۲۰۲۴ بودند، اما به خاطر داشته باشید که این مقاله را با یک هشدار مهم به پایان برسانیم. بازارهای ارز دیجیتال می‌توانند غیرقابل پیش‌بینی باشند و پیش‌بینی‌ها ممکن است اشتباه از آب درآیند.
قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، حتما تحقیقات خود را به طور کامل انجام دهید. بنابراین، این مقاله نباید به عنوان مشاوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود و صرفاً جهت اطلاع رسانی است.
در انتها باید به این نکته اشاره کنیم که ترندهای امیدوارکننده‌ی دیگری نیز برای حوزه‌ی ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۴ وجود دارند، مانند راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه‌ی ۲ (Layer-2s) و بازی‌های بلاک چینی.
منبع: techopedia
این مطلب برای سواد من یه مقدار سنگینه. ممنون بابت آموزش ارزدیجیتال. برای خرید وفروش ارز دیجیتال به صرافی بیتکس روم مراجعه خواهم کرد.
بسیار عالی نصف یک مطلب رو مطالعه کردم اصلا نمیدونستم شبکه اجتماعی غیر متمرکز وجود داره.
ممنون بابت آموزش ارزدیجیتال
برای خرید ارز دیجیتال به صرافی بیتکس روم مراجعه خواهم کرد