آنچه در این مطلب می‌خوانید:
تورنادو کش یکی از پرحاشیه‌ترین ابزارهای حوزه بلاکچین است که توجه بسیاری از تریدرها و فعالان کریپتو را به خود جلب کرده است. تراکنش‌های بلاکچین در اتریوم و بیت کوین، دو رمزارز بزرگ دنیا، عمومی و قابل مشاهده هستند، اما فقط به صورت مستعار (pseudonymous) انجام می‌شوند. این موضوع به دلیل شفافیت بالای شبکه باعث می‌شود تقریباً هر کسی بتواند تراکنش‌های یک کاربر را با استفاده از آدرس عمومی او دنبال کند. بنابراین، اگر فردی قصد افشای تاریخچه تراکنش‌ها را داشته باشد، تنها کافی است اطلاعات یکی از تراکنش‌ها را داشته باشد تا بتواند این مسیر را رهگیری کند.
البته این مسئله الزاماً به معنای دسترسی به اطلاعات شخصی افراد نیست، چراکه ماهیت مستعار بودن آدرس‌ها چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد. با این حال برای بسیاری از کاربران و تریدرها که به دنبال حفظ حریم خصوصی هستند، این سطح از ناشناسی کافی به نظر نمی‌رسد.
برای حل این مشکل، پروتکل‌ها و راهکارهای متعددی طراحی شده‌اند، اما هیچ‌کدام به اندازه میکسرها در جلب توجه کاربران موفق نبوده‌اند. در این میان، نام تورنادو کش بیشتر از هر ابزار دیگری مطرح است. در این مقاله از کریپتونگار، با این سرویس بیشتر آشنا می‌شویم.
میکسر ارز دیجیتال چیست؟
میکسر (Mixer) یک پلتفرم است که تراکنش‌های کاربران مختلف را با هم ترکیب می‌کند. پیش از رسیدن تراکنش به مقصد نهایی، دارایی‌ها در فرآیندی به نام «میکس» وارد می‌شوند. پس از این مرحله، تشخیص اینکه دارایی چه کسی به کجا منتقل شده بسیار دشوار می‌شود.
پروتکل‌های میکسر با ارسال تراکنش‌های متعدد و تصادفی از آدرس‌های مختلف عمل می‌کنند تا امکان ردیابی کاهش یابد. هرچند این تراکنش‌ها همچنان روی دفترکل عمومی ثبت می‌شوند، اما سطح ناشناسی به مراتب افزایش پیدا می‌کند.
تورنادو کش (Tornado Cash) این فرآیند را به سطح بالاتری رسانده و با استفاده از تراکنش‌های خصوصی در بلاکچین اتریوم، ابزاری قدرتمند برای حفظ حریم خصوصی ارائه داده است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با بهترین اوراکل های غیرمتمرکز بلاکچین در سال ۲۰۲۵
تورنادو کش (TORN) چیست؟
تورنادو کش (TORN) یک راهکار غیرمتمرکز و غیرحضانتی (non-custodial) برای حریم خصوصی تراکنش‌هاست که بر بستر اتریوم توسعه یافته است. این پروتکل بر اساس تحقیقات متن باز تیم Zcash ساخته شد و به کاربران اجازه می‌دهد سپرده‌های ETH و توکن‌های ERC-20 را به قراردادهای هوشمند واریز کنند.
زمانی که یک سپرده در تورنادو کش قرار داده می‌شود، کاربر می‌تواند همان دارایی را از یک آدرس جدید برداشت کند. این فرآیند باعث می‌شود هیچ راهی برای ارتباط دادن برداشت به سپرده اولیه وجود نداشته باشد و حریم خصوصی کاربر کاملاً حفظ شود.
پروتکل تورنادو کش از سال ۲۰۲۰ به‌طور کامل غیرمتمرکز اداره می‌شود. پس از برگزاری به‌روزرسانی Trusted Setup Ceremony، بنیان‌گذاران کنترل خود را واگذار کردند و مدیریت از طریق جامعه (Community) صورت گرفت.
توکن بومی این پروتکل با نام TORN یک توکن ERC-20 با عرضه ثابت است. دارندگان آن می‌توانند پیشنهادات خود را برای تغییرات پروتکل ارائه داده و در رای‌گیری‌های حاکمیتی شرکت کنند. همچنین کاربران در تعامل با این پروتکل امتیازهایی موسوم به Anonymity Points دریافت می‌کنند که بعد از رسیدن به مقدار مشخص، امکان تبدیل آن‌ها به توکن TORN فراهم می‌شود.
تورنادو کش چگونه کار می‌کند؟
تورنادو کش با استفاده از اثبات‌های بدون دانش (Zero-Knowledge Proofs) عمل می‌کند. این روش باعث می‌شود اطلاعات تراکنش‌ها به صورت کامل مبهم و ناشناس باقی بمانند.
برای استفاده، ابتدا کاربر وجوهی مانند ETH یا توکن ERC-20 را واریز می‌کند. پس از آن، یک کلید تصادفی تولید می‌شود. زمانی که کاربر بخواهد دارایی خود را برداشت کند، کافی است اثباتی ارائه دهد که مالک همان کلید معتبر است.
برداشت می‌تواند از طریق کیف پول‌هایی مانند MetaMask یا توسط سرویس Relayer انجام شود. استفاده از Relayer این مزیت را دارد که تراکنش به کاربر اصلی روی بلاکچین متصل نشود و سطح ناشناسی افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: متامسک چیست؟
آیا تورنادو کش غیرقانونی است؟
در ایالات متحده، استفاده از تورنادو کش ممنوع است. دلیل این ممنوعیت، دور زدن ساختار شفاف بلاکچین اتریوم است. در حالت عادی تراکنش‌ها عمومی هستند، اما تورنادو کش امکان مخفی‌سازی آن‌ها را فراهم می‌کند.
این پروتکل با ایجاد یک استخر مشترک از دارایی‌ها، سپرده‌ها و برداشت‌ها را از هم جدا می‌کند. تنها کلید امنیتی واریز برای برداشت کافی است. همین موضوع باعث می‌شود تشخیص مالک واقعی دارایی‌ها غیرممکن شود.
اگرچه این ویژگی برای حفظ حریم خصوصی کاربران عادی مفید است، اما متأسفانه در بسیاری موارد توسط مجرمان برای پولشویی و کلاهبرداری‌های رمزارزی مورد سوءاستفاده قرار گرفته است.
چه چیزی تورنادو کش را منحصربه‌فرد می‌کند؟
ویژگی اصلی تورنادو کش، قطع ارتباط میان آدرس مبدا و مقصد در تراکنش‌هاست. این پروتکل با استفاده از قراردادهای هوشمند، سپرده‌های ETH و سایر توکن‌ها را دریافت کرده و امکان برداشت آن‌ها را از آدرس‌های جدید فراهم می‌کند.
همچنین، با بهره‌گیری از گواهی‌های zk-SNARK تراکنش‌ها به شکلی ناشناس انجام می‌شوند. این سازوکار شامل دو بخش است:
- Prover (اثبات‌کننده): فردی که ادعایی را اثبات می‌کند.
- Verifier (راستی‌آزما): فردی که درستی ادعا را تایید می‌کند.
کاربران برای افزایش حریم خصوصی بهتر است پس از واریز، مدتی (مثلاً ۲۴ ساعت یا حداقل ۵ تراکنش) صبر کنند و سپس اقدام به برداشت نمایند. همچنین استفاده از ابزارهایی مثل VPN یا پروکسی و پاک کردن کوکی‌های مرورگر توصیه شده است.
دیدگاه‌ها درباره تورنادو کش
ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و برخی دیگر از توسعه‌دهندگان بزرگ اعتقاد دارند تورنادو کش صرفاً یک ابزار کاربردی است، نه یک اکوسیستم کامل. از دید آن‌ها، کاربران کریپتو بیشتر به ابزارهایی نیاز دارند که به راحتی در فعالیت‌های روزمره استفاده شوند.
در سال ۲۰۲۱، تورنادو کش یک ایردراپ ۵۰۰ هزار توکنی برگزار کرد که ۵٪ از عرضه کل را شامل می‌شد. پس از این رویداد، قیمت TORN حدود ۲۰۰٪ رشد کرد. بخشی از توکن‌ها برای پاداش استخراج ناشناس، بخشی برای توسعه‌دهندگان اولیه و باقی برای خزانه پروتکل در نظر گرفته شد.
جمع بندی
تورنادو کش یکی از مهم‌ترین پروتکل‌های حفظ حریم خصوصی در بلاکچین اتریوم است که با ترکیب تراکنش‌ها و استفاده از اثبات‌های بدون دانش، امکان ناشناس‌سازی کامل تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. با وجود مزایای متعدد برای تریدرها و کاربرانی که به دنبال امنیت و ناشناسی هستند، این پروتکل به دلیل سوءاستفاده مجرمان و پولشویی، در برخی کشورها ممنوع شده است.
سوالات متداول
1. آیا کاربران عادی می‌توانند استفاده از تورنادو کش را قانونی پیگیری کنند؟
در برخی موارد، اگر وجوهی پیش از تحریم‌ها به تورنادو کش واریز شده باشند اما برداشت نشده‌اند، کاربران در ایالات متحده می‌توانند با ارائه اطلاعات تراکنش (hashها، آدرس‌ها، مبلغ و زمان) به OFAC مراجعه و درخواست مجوز خاص کنند.
2. آیا تعامل با کد متن باز تورنادو کش برای کاربران آمریکایی نیز ممنوع است؟
خیر. طبق دستورالعمل OFAC، تعامل با کد متن‌باز (مشاهده، تکثیر، تدریس یا نشر آن) در صورتی که تراکنش ممنوعه‌ای صورت نگیرد، مشکل قانونی ندارد.
3. تحریم‌های OFAC علیه تورنادو کش چه بودند؟ آیا اکنون لغو شده‌اند؟
در آگوست ۲۰۲۲، تورنادو کش به فهرست اشخاص خاص (SDN) اضافه شد و استفاده از آن برای شهروندان و شرکت‌های آمریکایی ممنوع گردید. اما در مارس ۲۰۲۵، OFAC تورنادو کش را از فهرست تحریم‌ها خارج کرد؛ این اقدام پس از حکم دادگاه تجدیدنظر پنجم ایالات متحده انجام شد که قراردادهای هوشمند Tornado Cash را دارایی غیرقابل تحریم دانست.
4. آیا توسعه‌دهندگان تورنادو کش تحت پیگرد قانونی قرار گرفته‌اند؟
بله، Alexey Pertsev، یکی از بنیان‌گذاران، در هلند به پنج سال و چهار ماه زندان محکوم شد. Roman Storm نیز در آمریکا به اتهاماتی مانند پولشویی، نقض تحریم‌ها و فعالیت بدون مجوز خدمات انتقال پول متهم شده و محاکمه او در جولای ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد.
5. تا چه حد تورنادو کش در جرایم سایبری کاربرد داشته است؟
OFAC تخمین زد این سرویس بیش از ۷ میلیارد دلار رمزارز را از طریق عملیات مجرمانه، از جمله مبادلات مرتبط با گروه Lazarus، مخفی کرده است. همچنین گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۲۴ نشان داد حدود ۱۴۷.۵ میلیون دلار از رمزارز سرقت‌شده از صرافی HTX توسط کره شمالی از طریق تورنادو کش شسته شده است.
