زمان چرخه های ۴ ساله برای بیت کوین به سر آمده است!

چرخه های 4 ساله بیت کوین یکی از معروف ترین الگوهای قیمتی سال های گذشته بازار بیت کوینه. این چرخه ها نشون میدن که بیت کوین معمولا بعد از هر هاوینگ وارد یه دوره رشد قیمتی شدید شده و سپس اصلاح کرده. اما با ورود سرمایه نهادی، ETF های اسپات و توسعه ابزارهای جدید، آیا این چرخه ها هنوز هم مثل گذشته قابل اتکا هستن یا نه؟ برای یافتن پاسخ این سوال، تا انتهای مقاله با ما همراه باشین.

مفهوم چرخه های 4 ساله بیت کوین

چرخه های چهار ساله بیت کوین یکی از قدیمی ترین الگوهایی هستن که بین تحلیلگران و فعالان بازار کریپتو جا افتاده. درواقع یه الگوی ساده و تکراریه که بیت کوین معمولا هر چهار سال یه بار وارد دوره رشد شدید میشه، بعد ریزش میکنه و دوباره یه روند تازه را شروع میکنه.

دلیل اصلی شکل گرفتن این الگو، رویدادی به نام هاوینگه. هاوینگ هر چهار سال اتفاق میفته و طی اون پاداش استخراج نصف میشه. یعنی بیت کوین جدید با سرعت کمتری وارد بازار میشه و همین کمبود عرضه، همیشه تاثیر مهمی رو قیمت بیت کوین داشته. برای درک بیشتر هاوینگ، مقاله مربوطه را از لینک زیر مطالعه کنید.

بیشتر بخوانید: هاوینگ چیست؟

همونطور که مرور تاریخ نشون میده، بیت کوین از 2012 تا 2021 تقریبا سه تا چرخه بزرگ رو طی کرده و هر بار هم اوج های قیمتی جدیدی ساخته. اما امروز شرایط بازار مثل قبل نیست و خیلی ها معتقدن الگوی چهار ساله دیگه اون دقت و تاثیر قبلی رو نداره.

چرخه های تاریخی بیت کوین چگونه شکل گرفتند؟

چرخه های بیت کوین در ابتدا خیلی ساده تر از امروز بودن. در هر دوره، هاوینگ باعث کاهش عرضه میشد و بازار هم معمولا به این رویداد واکنش مثبت نشون میداد. افزایش آگاهی عمومی، ورود افراد جدید و رشد زیرساخت ها هم باعث میشدن تقاضا رشد کنه. نتیجه اون یه روند صعودی بزرگ، بعدش اصلاح سنگین و دوباره شروع یک چرخه جدید بود.

نقش هاوینگ در ایجاد چرخه های قیمتی

هاوینگ اساسا همیشه یه اثر روانی و یه اثر واقعی روی بازار داشته. اثر واقعی، نصف شدن عرضه جدید و اثر روانی هم مربوط به اینه که سرمایه گذارها میدونن، طبق سوابق گذشته، قیمت معمولا بعد از هاوینگ رشد کرده. همین موضوع باعث افزایش توجه و ورود سرمایه قبل و بعد از هاوینگ میشد. خیلی ها هاوینگ رو قلب چرخه های 4 ساله میدونستن و محاسباتشون رو بر اساس اون میچیدن.

مرور کوتاه بر سه چرخه قبلی؛ از 2012 تا 2021

سه چرخه قبلی بیت کوین تقریبا الگوی مشابهی داشتن:

• چرخه اول از 2012 تا 2016: بازار هنوز کوچیک بود، ولی اولین جهش بزرگ رو رقم زد
• چرخه دوم از 2016 تا 2020: سال 2017 نقطه انفجاری بازار بود؛ اوج تاریخی اول و سپس ریزش سنگین 2018
• چرخه سوم از 2020 تا 2021: این بار ورود شرکت ها و سرمایه گذاران بزرگ باعث شد قیمت رکوردهای جدی بزنه

در هر سه تا چرخه، تاثیر هاوینگ بخش مهمی از داستان بود، ولی در چرخه سوم حضور نهادها و بازارهای مشتقه، خودش یه عامل جدید و قدرتمند محسوب شد.

چرا برخی معتقدند چرخه های سنتی به پایان رسیده اند؟

خیلی از تحلیلگران و فعالان بازار معتقدن که دوران الگوی چهار ساله به اون شکل کلاسیک خودش، رسما تموم شده. دلیلش اینه که بیت کوین دیگه یه بازار کوچیک نیست که صرفا با نصف شدن عرضه تکون بخوره. چند تحول اساسی توی سال های اخیر اتفاق افتاده که این الگو رو کم اثر کرده.

اولین و مهم ترین دلیل، ورود سرمایه گذارهای نهادی و ETF های اسپات هست. این ابزارها مقدار زیادی پول وارد بازار میکنن و رفتار این پول ها هیچ ارتباطی با چرخه های 4 ساله نداره. از اون طرف، بازار مشتقات، قراردادهای آتی، معاملات اهرمی و حتی سیاست های مالی و نرخ بهره کشورها بخصوص ایاالات متحده هم تاثیر زیادی روی قیمت گذاشتن. به همین خاطر خیلی ها میگن عامل اصلی تغییرات قیمت دیگه هاوینگ نیست، بلکه جریان نقدینگی در سطح جهانیه.

تحلیلگران بزرگی مثل لین آلدن (Lyn Alden) و رائول پال (Raoul Pal) معتقدند که ورود سرمایه نهادی، ساختار چرخه های بیت کوین رو تغییر داده. همچنین داده‌های گلس نود (Glassnode) و گزارش های آرک اینوست (ARK Invest) نشون میده که جریان نقدینگی جهانی نقش مهم تری از گذشته در تعیین روند بازار داره.

به زبون ساده: بازار بزرگ تر شده، بازیگرها حرفه ای تر شدن و وزن هاوینگ نسبت به بقیه عوامل خیلی کمتر شده.

عوامل جدیدی که چرخه های بیت کوین را دگرگون می کنند

امروز چند عامل مهم وجود داره که باعث شده الگوی چهار ساله بیت کوین حذف نشه، بلکه تغییر ماهیت بده.

ETF ها و ورود سرمایه سازمانی

تایید ETF های اسپات بیت کوین یه نقطه عطف تاریخی بود. چون الان شرکت های سرمایه گذاری بزرگ میتونن بدون دردسر نگهداری دارایی دیجیتال، از طریق ETF ها، روی بیت کوین سرمایه گذاری کنن. این یعنی حجم عظیمی از پول میتونه به شکل کاملا قانونی و شفاف وارد بازار بشه و بازار رو تکون بده، بدون اینکه بخاد منتظر هاوینگ بمونه. 

اگه نمیدونید ETF چیه، همین الان مقاله زیر را باز کنید.

بیشتر بخوانید: صندوق قابل معامله چیست؟ درباره ETF در ارزهای دیجیتال بیش‌تر بدانیم

بازار مشتقات و معاملات اهرمی

وجود میلیاردها دلار پوزیشن باز در بازار فیوچرز و پرپچوال باعث شده نوسانات قیمت خیلی وقت ها ربطی به شرایط واقعی بازار نداشته باشه. لیکوئید شدن پوزیشن های اهرمی خودش قادره موج های قیمتی مصنوعی ایجاد کنه که ساختار چرخه ها رو به هم میزنه.

تاثیر اقتصاد کلان

 چیزی که تو سال های اخیر خیلی مشخص شده، اینه که قیمت بیت کوین به شدت از شرایط اقتصادی کلان تاثیر میگیره. نرخ بهره، سیاست های بانک های مرکزی، وضعیت نقدینگی جهانی و حتی وضعیت بازار سهام هم رو بیت کوین اثر میذارن. این تاثیرات هیچ ارتباطی با برنامه هاوینگ ندارن و میتونن در هر زمانی جهت بازار رو تغییر بدن.

تغییر رفتار هولدرها

افرادی که بیت کوین رو بلندمدت نگهداری میکنن (هولدرهای قدیمی) در سال های اخیر بیشتر شدن. از طرفی بخشی از سرمایه جدید در کیف پول های سازمانی و ETF ها نگهداری میشه که در داده های آن چین به طور مستقیم قابل مشاهده نیست. این باعث شده تحلیل های سنتی آن چین مثل قبل قابل اعتماد نباشن.

تغییرات فنی و رشد اکوسیستم بیت کوین

اتفاقاتی مثل تپ روت بیت کوین (Taproot)، اردینالز (Ordinals)، لایه های دوم و توسعه ابزارهای جدید رو شبکه بیت کوین باعث شده تقاضا از سمت کاربران واقعی بیشتر بشه. 

رفتار داده های آن چین در چرخه جدید بیت کوین

یکی از نکات مهم که نشون میده چرخه های بیت کوین تغییر کردن، تفاوت رفتار داده های آن چینه. قبلا شاخص های آن چین، خیلی دقیق الگوهای قیمتی رو نشون میدادن، اما الان شرایط فرق کرده.

• کاهش تاثیر شاخص MVRV: این شاخص که قبلا برای تشخیص سقف های تاریخی خیلی خوب کار میکرد، حالا با ورود شرکت ها و ETF ها دقت سابق رو نداره. جریان سرمایه جدید باعث شده الگوهای قبلی بهم بریزن.
• تغییر رفتار هولدرهای بلندمدت: هولدرهای بلندمدت (LTH ها) این دوره کمتر از همیشه قصد فروش دارن؛ موجودی هولدرهای قدیمی در بالاترین سطح تاریخه که این موضوع باعث شده تشخیص سقف ها سخت تر بشه.
• ورود سرمایه ETF ها که در داده آن چین دیده نمیشه: بزرگ ترین تغییری که داده های آن چین رو کم اثر کرده اینه که خریدهای ETF در شبکه ثبت نمیشه و تاثیر مستقیم تو داده های آن چین نداره. یعنی بزرگ ترین جریان سرمایه جدید، از چشم تحلیلگران آن چین پنهانه.

اینها نشون میده تحلیل آن چین همچنان مهمه، اما دیگه مثل گذشته تعیین کننده چرخه ها نیست.

بیشتر بخوانید: بهترین اندیکاتورهای تحلیل آنچین و معرفی ۱۰ اندیکاتور برتر Onchain

نظریه سوپر سایکل؛ آیا بیت کوین وارد یک چرخه بلند مدت تر شده؟

بعضی تحلیلگرها تصور میکنن بیت کوین ممکنه از ساختار چرخه ای گذشته کاملا خارج شده باشه و وارد چیزی شبیه «سوپر سایکل» شده باشه.

ایده سوپر سایکل اینه که رشد بیت کوین دیگه مثل گذشته موجی و چرخه ای نیست؛ بلکه آهسته تر، پیوسته تر و بلندمدت تره. در این دیدگاه، ETF ها، پذیرش گسترده و کمبود عرضه باعث میشن بیت کوین حتی بعد از هاوینگ هم وارد یه روند بلندمدت صعودی بشه بدون اینکه بازار خرسی سنگین قدیمی تکرار بشه.

البته این فقط یک نظریه هست که نه تایید شده و نه قابل اثباته. اما وجودش نشون میده که حتی متخصص ها هم مطمئن نیستن که چرخه های 4 ساله هنوز هم حاکم اصلی بازار باشن.

جمع بندی

هاوینگ همچنان یه رویداد مهمه و بدون شک روی عرضه، اثر میذاره؛ اما بازار امروز اونقدر بزرگ شده و بازیگرهای قدرتمند واردش شدن که دیگه نمیشه مثل گذشته، قیمت رو صرفا با یه الگوریتم ساده چهارساله توضیح داد.

الان بیت کوین تحت تاثیر یه مجموعه فشرده از عوامل قرار داره؛ ETF های بزرگ، جریان نقدینگی جهانی، معاملات مشتقه، سیاست های اقتصادی، رفتار نهادهای بزرگ و تغییرات فنی شبکه.
پس آیا واقعا چرخه های 4 ساله بیت کوین تموم شده؟ باید بگیم که نه صد در صد، ولی دیگه اون قدرت و دقت سابق رو ندارن. به همین خاطر چرخه ها نه اینکه حذف شده باشن، بلکه چند تا لایه شدن و هر لایه سهمی در تغییر قیمت داره.

سوالات متداول

آیا در بازار امروز، هاوینگ هنوز هم می‌تواند باعث ایجاد بازار گاوی شود؟

بله، اما نه به شکل گذشته. اثر اون ضعیف تر شده چون جریان نقدینگی جهانی و ETF ها نقش بزرگ تری دارن.

آیا امکان دارد دوباره چرخه های چهارساله مانند گذشته تکرار شوند؟

به طور کامل نه؛ اما رفتار بازار هنوز تمایل داره پس از هاوینگ فازهای صعودی و اصلاحی ایجاد کنه.

آیا ورود ETF ها باعث میشه بیت کوین کمتر نوسان کنه؟

بله تا حدی. ETFها سرمایه پایدار وارد میکنن، اما وجود بازار مشتقات همچنان نوسانات شدید ایجاد میکنه.

آیا داده‌های آن چین دیگه بی فایده شده اند؟

خیر. آن چین همچنان مهمه ولی تنها یکی از چند لایه تحلیلیه و نمیشه مثل گذشته فقط با اون، چرخه ها را پیش بینی کرد.

آیا ممکن است بیت کوین واقعا وارد سوپر سایکل شده باشد؟

هیچ قطعیتی وجود نداره. برخی نشانه ها از رشد بلندمدت پشتیبانی میکنن، اما هنوز شواهد کافی برای تایید این نظریه نیست.

آیا امکان شکل گیری چرخه های کوتاه تر (مثلا ۲–۳ ساله) وجود دارد؟

بله. چون بازار امروز پویاست و جریان نقدینگی جهانی میتونه چرخه های کوچکتر و سریع تر بسازه.