آربیتراژ چیست و چگونه بوجود می‌آید

در بازار ارزهای دیجیتال روش‌های مختلفی برای کسب سود طراحی شده است که در این بین، یکی از سودآورترین روش‌های موجود با عنوان آربیتراژ شناخته می‌شود. به طور کلی منظور از اینکه آربیتراژ چه بوده و چگونه می‌توان تحت شرایطی از آن سودی بدست آورد را در ادامه مطلب شرح می‌دهیم.  

آربیتراژ چیست؟

آربیتراژ (Arbitrage) به معنای کسب سود از اختلاف قیمت همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف است؛ این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که یک دارایی در دو بازار مختلف دارای قیمت متفاوتی باشد. در این وضعیت می‌توان از طریق خرید و فروش دارایی مدنظر به سود مورد انتظار خود دست یافت. برای مثال، فرض کنید قیمت یک دارایی مانند بیت‌‌ کوین در یک بازار مشخص ۹۰ دلار قیمت داشته و در بازار دیگری ۱۰۰ دلار قیمت داشته باشد؛ در این حالت می‌توان با خرید آن در بازار اول به قیمت ۹۰ دلار و فروش آن در بازار دوم به قیمت ۱۰۰ دلار، سودی را بدست آورد که این عملیات به عنوان آربیتراژ قیمتی شناخته می‌شود.

البته برای سودآور بودن انجام آربیتراژ، باید بازارهای مختلف را به ‌خوبی شناسایی کرده و به‌ دقت آنها را تحلیل کنید تا از تفاوت قیمتی که مشاهده کرده‌اید، اطمینان حاصل نمایید. باید بدانید که برخی بازارها به‌ علت محدودیت‌هایی مانند حجم معاملات، دسترسی محدود و عوامل دیگر برای انجام آربیتراژ مناسب نیستند. با این حال، آربیتراژ به ‌عنوان یکی از روش‌های مناسب برای معامله‌گری در بازارهای مالی شناخته می‌شود.

انواع آربیتراژ ارزهای دیجیتال

انواع مختلفی از عملیات آربیتراژ ارزهای دیجیتال وجود دارد که به طور کلی آنها را به چهار دسته زیر تقسیم می‌کنیم:

• آربیتراژ فاصله‌ای یا مکانی
• آربیتراژ زمانی
• آربیتراژ آماری
• آربیتراژ مثلثی

فاصله‌ای یا مکانی

منظور از آربیتراژ فاصله‌ای و یا مکانی اختلاف قیمتی است که می‌توان در بین مناطق مختلف جهان نسبت به یک دارایی یافت نمود. برای نمونه، فرض کنید قیمت بیت‌ کوین در یک صرافی موجود در کشور هلند ۷۰ دلار و در یک صرافی واقع در کشور چین  ۷۵ دلار باشد. در این شرایط می‌توانید مقداری بیت‌ کوین را از صرافی هلندی خریداری نموده و آن را در صرافی کشور چین به قیمتی بالاتر به فروش رسانید که بدین شکل سودی برایتان حاصل می‌گردد و این فرایند به عنوان آربیتراژ فاصله‌ای شناخته می‌شود.

به طور کلی صرافی‌های مختلف در سراسر جهان، در بحث قیمت با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که همین مسئله باعث می‌شود تا قیمت ارزی مانند بیت‌ کوین، در کشورهای مختلف متفاوت باشد. اوضاع سیاسی، نرخ ارز، تورم و موارد مشابه موجب پدید آمدن این اختلافات است.

زمانی

آربیتراژ زمانی مربوط به شرایطی است که سرمایه‌گذار از طریق بازه‌های زمانی مختلف شرایط را برای کسب سود مهیا می‌سازد. در واقع، در آربیتراژ زمانی به جای خرید و فروش یک دارایی در دو بازار مختلف، این دارایی در یک مکان و زمان خاص خریداری شده و تنها در زمان دیگری به فروش رسانده می‌شود. مثلاً ارز دیجیتال بیت‌ کوین در تاریخ ۲۲ اکتبر به قیمت ۸۰ دلار خریداری شده و سپس با گذشت مدتی در تاریخ ۱ ژانویه و به قیمت ۹۰ دلار به فروش می‌رسد که در این شرایط کسب سود رخ داده است.

آماری

آربیتراژ آماری به معنای تفاوت آماری دو دارایی و یا دو گروه از دارایی است. این نوع از آربیتراژ بواسطه تحلیل آماری و ریاضیات قابل انجام بوده و با استفاده از خرید و فروش دارایی‌ها می‌توان سودی را حاصل کرد. برای مثال، دو دارایی را مانند بیت‌ کوین و اتریوم در نظر بگیرید؛ با استفاده از تحلیل آماری و تحلیل ریاضیات، می‌توانید رابطه‌ای بین قیمت این دو دارایی پیدا کنید. به عنوان مثال، فرض کنید در ۹۰ درصد مواقع، قیمت بیت‌ کوین از قیمت اتریوم بیش‌تر است. در این شرایط، شما می‌توانید در صورتی که قیمت ارز بیت‌ کوین به قیمت ارز اتریوم نزدیک شد، ارز بیت‌ کوین را خریداری نموده و ارز اتریوم را به فروش رسانید که نتیجه آن در آینده‌ای نزدیک قابل مشاهده است. این روش به عنوان آربیتراژ آماری شناخته می‌شود.

مثلثی

آربیتراژ مثلثی همیشه یکی از روش‌های ثابت کسب سود از بازار ارزهای دیجیتال به شمار رفته که در این روش، معامله‌گران یک ارز را به ارز دوم تبدیل کرده و سپس ارز دوم را به ارز سوم تبدیل می‌کنند و در نهایت ارز سوم را به ارز پایه برمی‌گردانند. سود این معاملات زمانی به دست می‌آید که کارمزد خرید و فروش کم‌تر از اختلاف قیمت میان ارزها باشد.

آربیتراژ مثلثی معمولاً تنها در بازارهایی که دارایی‌ها در گروه‌های مشابهی قرار داشته باشند، مانند بازار ارز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، برای انجام آربیتراژ مثلثی باید هزینه‌های مربوط به تأخیر در خرید و فروش دارایی، هزینه‌های مربوط به نگهداری دارایی در طول مدت زمانی خاص، هزینه‌های مربوط به تحلیل بازار و ریسک‌های مربوط به تغییرات قیمت دارایی‌ها را در نظر گرفت. همچنین، برای استفاده از آربیتراژ مثلثی، باید دارایی‌هایی که قابلیت تبادل در بازارهای مختلف را دارند نیز شناسایی شوند.

روش‌های کسب درآمد

به طور کلی برای کسب درآمد از آربیتراژ دو روش ساده وجود دارد که شامل: انجام تراکنش در تعداد زیاد و یا انجام تراکنش‌هایی با تعداد کم‌تر، اما با مقادیر بیش‌تر است. با توجه به این که تفاوت قیمت‌ها در آربیتراژ می‌تواند بسیار ناچیز باشد، برای کسب سود از روش دوم به سرمایه اولیه‌ای با مبلغ بالا نیاز است؛ بنابراین سرمایه‌گذارانی که سرمایه زیادی را به همراه ندارند، بهتر است که از روش اول استفاده نمایند؛ یعنی تراکنش‌های زیادی را صورت داده و از هر کدام سود کمی به دست بیاورند که در مجموع رقم قابل توجهی حاصل می‌شود.

خطرات آربیتراژ ارز دیجیتال

برخی از کاربران ارز دیجیتال گمان می‌کنند که فرایند آربیتراژ بسیار ساده و پر سود است؛ اما در این رابطه باید بگوییم که آربیتراژ ارز دیجیتال خطرات و ریسک‌هایی را هم به همراه دارد که ممکن است کاربران بی‌دانش را در این بین متحمل ضررهای هنگفتی کند؛ بنابراین به یاد داشته باشید که هرگز نباید بدون اطلاع از این ریسک‌ها، اقدام به انجام آربیتراژ نمود.

ریسک قیمتی: یکی از خطرات بزرگ این فرایند، بسته شدن اختلاف بین قیمت‌ها قبل از نهایی کردن معاملات است. در نتیجه این اتفاق، مقدار سود صفر و یا حتی منفی می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلیل سرعت پایین در انجام معامله، هزینه‌های غیرمعمول و زیاد معامله، افزایش ناگهانی نوسانات و… رخ دهد.

ریسک امنیتی: به دلیل عدم وجود سازوکارهای امنیتی مانند نظارت بانک‌های مرکزی، ممکن است مشکلات امنیتی بوجود آید. برخی از ریسک‌های امنیتی ارزهای دیجیتال شامل هک شدن تراکنش‌ها، کلاهبرداری‌ها و دزدی از کیف پول‌های ارز دیجیتال هستند. در صورتی که این اتفاقات رخ دهند، می‌توانند به عنوان یک تهدید جدی برای سرمایه‌گذاری در آربیتراژ ارز دیجیتال تلقی شوند.

ریسک شبکه: ارزهای دیجیتال برای تأیید تراکنش‌ها و انتقال ارزها به شبکه بلاکچین نیاز دارند. در صورتی که شبکه بلاکچین دچار مشکلاتی شود، مانند حملات DDOS، شلوغی شبکه و یا خطاهای دیگر، این موارد نیز می‌توانند وضعیت آربیتراژ کاربران را دچار مشکل جدی کنند.

ربات آربیتراژ ارز دیجیتال

ربات آربیتراژ ارز دیجیتال، نوعی برنامه کامپیوتری است که با استفاده از الگوریتم‌های خاص، به دنبال فرصتی برای آربیتراژ ارز دیجیتال بوده و آن را در بازار این ارزها جست و جو می‌کند. هدف اصلی این ربات، بهره‌برداری از تفاوت قیمت‌های ارزهای دیجیتال مختلف و کسب سود از تفاوت قیمت‌ آنهاست.
برای عملکرد بهینه، این ربات به دنبال فرصت‌های آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال می‌گردد و به صورت خودکار تراکنش‌های لازم را برای خرید و فروش ارز دیجیتال فراهم می‌کند. به طور کلی، ربات آربیتراژ ارز دیجیتال با تحلیل داده‌های موجود در بازار ارزهای دیجیتال تلاشی را برای کسب سود با کم‌ترین ریسک ممکن انجام می‌دهد.

البته باید این مسئله را در نظر داشت که همانند هر فعالیت دیگری، آربیتراژ ارز دیجیتال نیز ریسک‌هایی را به همراه دارد. به عنوان مثال، ریسک قیمت، ریسک تأخیر در تأیید تراکنش، ریسک امنیتی و ریسک شبکه نیز می‌توانند، اثرات منفی را بر روی عملکرد ربات ایجاد کنند. بنابراین، قبل از اینکه از ربات آربیتراژ ارز دیجیتال استفاده کنید، باید بررسی لازم را مرتبط با ریسک‌های موجود انجام داده و تصمیم‌گیری مناسبی را در خصوص استفاده از این روش سودآوری اتخاذ کنید. همچنین برای استفاده از ربات آربیتراژ در دنیای ارز دیجیتال، باید از دانش و تجربه کافی در این زمینه بهره‌مند باشید.

انتخاب صرافی مناسب برای انجام آربیتراژ

برای انتخاب صرافی مورد نظرتان عوامل مختلفی را باید دخیل کنید. مثلاً حجم بالای معاملات صرافی مورد نظر، قیمت مناسب ارزهای دیجیتال در آن صرافی، اعتبار و امنیت آن و بسیاری از موارد دیگر نیز می‌توانند، برای انتخاب یک صرافی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. هر گونه عدم توجه به این موارد ممکن است منجر به از دست رفتن سرمایه کاربران شود. پس در انتخاب صرافی مدنظرتان لازم است که دقت کافی را به کار گیرید.

دلیل اختلاف قیمت یک ارز دیجیتال در صرافی‌های مختلف چیست؟

از دلایل اصلی اختلاف قیمت یک ارز دیجیتال در صرافی‌های مختلف، تفاوت در عرضه و تقاضای ارز دیجیتال در هر صرافی است. با توجه به اینکه هر صرافی، ارز دیجیتال مورد نظر خود را معامله می‌کند، عرضه و تقاضای این ارزها در هر صرافی ممکن است با صرافی دیگر متفاوت باشد که در نتیجه آن، قیمت هر ارز دیجیتال ممکن است در یک صرافی با صرافی دیگر نیز فرق کند. علاوه بر این، عوامل دیگری مانند نوع صرافی، شرایط بازار، سطح رقابتی در بین صرافی‌ها، الزامات قانونی و مقررات مربوط به صرافی‌های هر کشور می‌توانند بر اختلاف قیمت‌های هر ارز دیجیتال در صرافی‌های مختلف اثر داشته باشند. برخی از صرافی‌ها هستند که به دلیل شرایط ویژه‌ خود مانند نوع ارز دیجیتال معامله شده، حجم مبادلات، شرایط پرداخت، قیمت ارز دیجیتال را از صرافی‌های دیگر با توجه به نوع ارز شناسی خود تعیین کنند. در برخی صرافی‌ها، تعیین قیمت ارز دیجیتال به صورت خودکار و با استفاده از الگوریتم‌های خاص انجام می‌شود که می‌تواند تفاوت قیمت را با صرافی‌های دیگر رقم زند.

پس همانطور که اشاره شد، به طور کلی عوامل متعددی هستند که بر اختلاف قیمت‌ ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف اثر می‌گذارند و بهتر است که کاربران از این موارد آگاه باشند.  

آشنایی شما با فرایند آربیتراژ به ویژه در زمینه ارزهای دیجیتال، قدمی مهم در فعالیت شما به عنوان یک سرمایه‌گذار به شمار می‌رود که با استفاده از اطلاعات جدید می‌توانید مسیر درآمدی جدیدی را برای خود رقم زنید.