پروتکل EigenLayer چیست؟ معرفی ایردراپ آیگن لیر

پس از ارتقای اتریوم به اثبات سهام، دنیای استیکینگ متحول شد. اما داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود! آیگن لیر، یک ایده هوشمندانه برای افزایش بازدهی استیکینگ اتریوم است. با ما همراه شوید تا به زبان ساده، این پلتفرم جذاب و روش کار آن را بررسی کنیم و یاد بگیریم پروتکل EigenLayer چیست.

پروتکل EigenLayer چیست؟

پروتکل EigenLayer راهکاری نوین برای ری‌استیک کردن (Restaking) اتریوم ارائه می‌دهد. این مفهوم به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌های اتر خود که قبلاً استیک شده‌اند، مجدداً برای تقویت امنیت سایر بخش‌های شبکه، مانند پل‌ها، پروتکل‌ها، اوراکل‌ها و راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری، استفاده کنند. این روش به استیک‌کنندگان امکان می‌دهد تا پاداش‌های بیشتری دریافت کرده و از سود مرکب بهره‌مند شوند.

EigenLayer با تقویت نقش اتریوم به‌عنوان یک بلاک چین پایه، به توسعه یک اکوسیستم گسترده‌تر از خدمات و برنامه‌های مختلف کمک می‌کند. این پروتکل به ری‌استیک‌کنندگان و اپراتورها، که مسئولیت ری‌استیکینگ و توسعه پروتکل‌های جدید اتریوم را بر عهده دارند، امتیازات ویژه‌ای ارائه می‌دهد.

تیم توسعه‌ دهنده و سرمایه ‌گذاران EigenLayer

پروژه EigenLayer با همکاری‌های گسترده و موفقیت‌های سرمایه‌گذاری، توانسته در سه دوره سرمایه‌پذیری مبلغ ۶۴.۴ میلیون دلار جذب کند. در این فرایند، ۹ سرمایه‌گذار اصلی شرکت کرده‌اند. Blockchain Capital به عنوان سرمایه‌گذار اصلی در دور Series A حضور داشته و دیگر سرمایه‌گذاران شامل Ambush Capital، Figment Capital، dao5، Coinbase Ventures و Polychain نیز در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این حمایت‌های مالی گسترده نشان‌دهنده اعتماد زیاد به آینده این پروژه و نقش آن در اکوسیستم اتریوم و دیفای است.

پروتکل EigenLayer در ژوئن ۲۰۲۳ توسط سریرام کانان (Sreeram Kannan) در اکوسیستم اتریوم راه‌اندازی شد. هدف اصلی کانان از ایجاد این پروتکل، انتقال امنیت و اعتماد اتریوم به سایر برنامه‌ها و پلتفرم‌های موجود در این اکوسیستم بود، بدون آنکه نیاز به افزودن اعتبارسنج‌های جدید باشد. این پروتکل به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا از استیکینگ موجود برای محافظت از برنامه‌های خود استفاده کنند و به این ترتیب از امنیت بالای اتریوم بهره‌مند شوند.

هدف از ایجاد پروتکل EigenLayer چیست؟

پروژه EigenLayer که توانست در مراحل اولیه راه‌اندازی خود 64.5 میلیون دلار سرمایه جذب کند، به یکی از بازیگران برجسته فضای دیفای تبدیل شده است. این موفقیت باعث شده بسیاری از کاربران به دنبال هدف اصلی این پروتکل باشند. هر پروژه غیرمتمرکز جدیدی که بر روی شبکه اتریوم شروع به کار می‌کند، نیازمند یک سیستم امنیتی قدرتمند است.

EigenLayer با استفاده از الگوریتم امنیت ادغامی (Pooled Security) مشکل امنیت پراکنده را حل کرده است. هدف این پلتفرم این است که تمام پروتکل‌ها بتوانند از امنیت شبکه اتریوم بهره‌مند شوند و از تکه‌تکه شدن امنیت (Fragmented Trust) جلوگیری شود.

منظور از «Fragmented Trust» این است که هر برنامه و پروتکل باید به تنهایی برای تأمین امنیت خود تلاش کند که باعث تضعیف امنیت کلی شبکه می‌شود. اما EigenLayer با استفاده از مفهوم ری‌استیکینگ (Restaking)، امنیت را به صورت یکپارچه و غیرمتمرکز برای کل شبکه فراهم می‌کند. این پروتکل از کاربران دعوت می‌کند تا با قراردادهای هوشمند، توکن‌های استیکینگ لیکوئید (LST) یا اتر (ETH) خود را دوباره استیک کنند و از این فرآیند سود اضافی به دست آورند.

مدیریت EigenLayer توسط چه کسانی انجام می‌شود؟

در ادامه با مهم‌ترین اعضای تیم EigenLayer آشنا می‌شویم:

• سریرام کانان (Sreeram Kannan): بنیان‌گذار پروژه EigenLayer و استاد دانشگاه واشنگتن، که نقش کلیدی در توسعه این پروتکل ایفا کرده است.
• سوبیک دب (Soubhik Deb): محقق و مهندس این پروژه، که پیش از این در دپارتمان برق و کامپیوتر دانشگاه واشنگتن فعالیت داشته است.
• رابرت رینور (Robert Raynor): عضو تیم تحقیق و توسعه EigenLayer که مانند سایر اعضای این تیم، تحصیلات خود را در دانشگاه واشنگتن به پایان رسانده است.

این تیم با تکیه بر دانش و تجربه خود، در تلاش است تا امنیت و کارایی شبکه اتریوم را از طریق ری‌استیکینگ ارتقا دهد.

اجزای پروتکل آیگن لیر

بر اساس اطلاعات منتشر شده در وبسایت پروژه، EigenLayer از اجزای مختلفی تشکیل شده است که به عملکرد آن در تقویت امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم کمک می‌کنند. این اجزا شامل موارد زیر هستند:

• AVS (Actively Validated Services): این بخش به پروتکل‌ها و خدماتی اشاره دارد که در شبکه اتریوم به عنوان عناصر اصلی ایجاد شده‌اند، مانند پروتکل‌های دیفای، اوراکل‌ها و پل‌ها که از اعتبار و امنیت شبکه بهره می‌برند.
• رول‌آپ‌های دوباره استیک شده: این رول‌آپ‌ها، مانند پروژه AltLayer، با استفاده از ولیدیتورهای EigenLayer، باعث افزایش مقیاس‌پذیری در اکوسیستم اتریوم می‌شوند.
• اپراتورها: نقش این افراد در حفظ یکپارچگی شبکه و اعتبارسنجی تراکنش‌ها بسیار حیاتی است. آن‌ها امنیت و قابلیت اطمینان شبکه را از طریق عملیات پیوسته تضمین می‌کنند.

نحوه کارکرد پروتکل EigenLayer

پلتفرم EigenLayer به‌ عنوان یک لایه واسط عمل می‌کند که به کاربران امکان می‌دهد پس از موافقت با شرایط خاصی، دوباره ارزهای دیجیتال خود را استیک کنند. این شرایط شامل موافقت با مجازات‌های اسلشینگ اضافی بر روی اتریوم‌های استیک شده است. این مکانیسم به توسعه‌دهندگان اطمینان می‌دهد که شبکه از امنیت کافی برخوردار است و کاربران با رفتار مخرب مواجه با مجازات‌های سنگین می‌شوند.

EigenLayer با استفاده از دو مفهوم امنیت ادغامی و حاکمیت بازار آزاد عمل می‌کند. امنیت ادغامی به پروتکل‌ها امکان می‌دهد که به جای ایجاد توکن‌های جدید، از امنیت اتریوم بهره‌مند شوند. حاکمیت بازار آزاد به استیک‌کنندگان اجازه می‌دهد تا بر اساس تحلیل‌های شخصی خود از ریسک و پاداش، در سرویس‌های موردنظرشان شرکت کنند. این ساختار به کاهش ریسک‌های سیستماتیک و امنیتی در شبکه کمک قابل‌توجهی می‌کند و باعث افزایش پایداری و امنیت شبکه می‌شود.

تصویر بالا نشان می‌دهد که در صورتی که امنیت میان‌افزارها به‌صورت متمرکز ادغام شود، هزینه خراب‌کاری در یک برنامه غیرمتمرکز به‌شدت افزایش می‌یابد. در تصویر سمت چپ، هزینه خراب‌کاری حدود یک میلیارد دلار است؛ اما با استفاده از امنیت ادغامی (Pooled Security)، در تصویر سمت راست این هزینه به ۱۳ میلیارد دلار می‌رسد. به بیان دیگر، اگر یک مهاجم بخواهد به پروتکلی که EigenLayer از آن پشتیبانی می‌کند حمله کند، باید به امنیت شبکه ولیدیتورهای اتریوم که آن پروتکل را ایمن‌سازی می‌کنند، حمله کند.

توکن و نقشه راه EigenLayer

توکن EigenLayer در اکوسیستم پروتکل EigenLayer به عنوان ابزار اصلی برای تعامل با این پروتکل عمل می‌کند. این توکن به کاربران اجازه می‌دهد تا از دارایی‌های استیک‌شده خود برای تأمین امنیت پروتکل‌های دیگر استفاده کنند و به عنوان انگیزه‌ای برای مشارکت در این فرآیند عمل می‌کند.

نقشه راه EigenLayer را میتوان در سه مرحله عنوان کرد. مرحله اول از پروتکل EigenLayer شامل استیکینگ (توکن لیکویید استیکینگ و ری‌استیکینگ بومی) است که در حال حاضر اجرایی شده است. در مرحله دوم که برای سه‌ماهه اول سال 2024 برنامه‌ریزی شده، کلیه خدمات از جمله اپراتورها، استیکرها، AVS و EigenDA فعال خواهند شد. مرحله سوم نیز در سه‌ماهه سوم 2024 آغاز شده و شامل راه‌اندازی بخش‌های اقتصادی مثل پرداخت‌ها و ویژگی‌های اسلشینگ است.

همکاری ها و سرمایه گذاری های EigenLayer

EigenLayer تاکنون همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را تجربه کرده است. از جمله سرمایه‌گذاران کلیدی این پروژه می‌توان به Blockchain Capital، Ambush Capital، Figment Capital، dao5، Coinbase Ventures و Polychain اشاره کرد.

EigenLayer همچنین با پروژه‌هایی نظیر AltLayer که روی مقیاس‌پذیری اجرایی تمرکز دارند، همکاری دارد و از این طریق امنیت شبکه‌های مختلف را با استفاده از ولیدیتورهای اتریوم تقویت می‌کند.

مزایای پروتکل آیگن لیر

در EigenLayer کارآمدی سرمایه به طور کامل بهبود یافته است، زیرا به جای قفل‌کردن کامل ETH، می‌توان از ETH استیک‌شده برای تأمین امنیت پروتکل‌ها استفاده کرد. این امر شانس کسب پاداش‌های بالاتر را به همراه دارد، چرا که ETH استیک شده و دوباره استیک شده، امتیازات مختلفی را جذب می‌کند. علاوه بر این، دسترسی به AVS و DAppهای جدید از طریق قابلیت دسترسی داده EigenDA فراهم می‌شود. برخی از پروتکل‌های جدید که با استیک دوباره ایمن می‌شوند، همچنین می‌توانند هزینه‌های گس اتریوم را کاهش دهند.

لایه دسترسی به داده EigenLayer راهی برای افزایش سرعت تراکنش‌ها ایجاد می‌کند و از صف‌بندی‌های غیرضروری جلوگیری می‌نماید، که منجر به بهبود کارایی شبکه اتریوم می‌شود. در این میان، ETH استیک شده همچنان تحت کنترل کاربران است و ری‌استیک کردن نسخه‌های توکنی شده ETH، مانند آن‌هایی که از ANKR و LIDO استفاده می‌شوند، به معنای واگذاری آن‌ها به EigenLayer نیست. امنیت این فرآیند نیز با مجموعه‌ای از اقدامات مانند ممیزی‌های دوره‌ای و حاکمیت چند امضایی تضمین می‌شود.

چه نگرانی ‌ها و معایبی در مورد آیگن لیر وجود دارد؟

پروتکل آیگن لیر با وجود تمامی مزایا، معایبی نیز دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. برخی از این معایب عبارت‌اند از:

• ریسک اسلشینگ: احتمال وقوع اسلشینگ زمانی وجود دارد که ولیدیتورهای مسئول استیک کردن اتر، رفتار نادرستی داشته باشند، که می‌تواند باعث جریمه آن‌ها شود.
• کاهش بازدهی: برخی از کاربران با خطر کاهش بازده روبرو هستند، زیرا استیک‌کنندگان ممکن است به سمت AVS‌هایی با بازده بالاتر گرایش پیدا کنند و این موضوع به ضرر کاربران واقعی پروتکل تمام شود.
• خطرات تمرکز: تمرکز بیش از حد در برخی مواقع می‌تواند خطرات سیستماتیکی برای کل شبکه اتریوم ایجاد کند، به ویژه در صورت استفاده گسترده از استخرهای استیکینگ.
• خطرات امنیتی: قراردادهای هوشمند پروتکل آیگن لیر با وجود کیفیت بالا، همچنان در معرض تهدیدهایی مانند حملات ورود مجدد، مشکلات گس، و حملات پارامتری قرار دارند که ممکن است به شبکه آسیب برسانند.

ایردراپ آیگن لیر

EigenLayer به افرادی که زودتر از دیگران از این پلتفرم استفاده کرده‌اند، پاداش داده است. این پاداش‌ها به صورت توکن EIGEN پرداخت شده اما در ابتدا نمیشد این توکن‌ها را به راحتی خرج کرد. هدف از این کار این است که از این توکن‌ها برای بهبود و توسعه بیشتر پلتفرم EigenLayer استفاده شود.

پروژه آیگن لیر (EigenLayer) در دو مرحله، توکن‌های خود را از طریق ایردراپ به کاربران توزیع کرد. اولین مرحله در تاریخ ۱۰ می ۲۰۲۴ انجام شد و شامل کاربرانی بود که یا در تست نت شرکت کرده بودند یا در فصل دوم فرآیند استیکینگ مشارکت داشتند. در مرحله دوم، که اواخر سپتامبر ۲۰۲۴ به پایان رسید، کاربران توکن‌های EIGEN خود را از پروژه‌های لیکوئید استیکینگ و همچنین از خود پروتکل آیگن لیر برداشت کردند.

در ادامه، توکن EIGEN در تاریخ ۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۰ مهر ۱۴۰۳) در صرافی‌های معتبری مانند بایننس لیست شد.

جمع بندی

آیگن لیر یکی از پروژه‌های نوین و پیشگام در دنیای اتریوم است که با ورود خود تغییرات چشمگیری در این اکوسیستم به وجود آورد. اضافه شدن ارز این پروژه به فهرست صرافی‌های معتبر به رشد سریع آن کمک کرده و نشان‌دهنده برنامه‌ریزی دقیق تیم توسعه‌دهنده است. در این مقاله تلاش کردیم تا توضیحی جامع در مورد آیگن لیر و چگونگی عملکرد آن ارائه کنیم.