حسن احمدی 
حریم خصوصی همیشه در وب3، اینترنتی که امروزه می‌شناسیم، مسئله بوده است. کاربران همیشه در معرض سرقت هویت، جمع‌آوری داده‌های بی‌رویه و ردیابی بدون رضایت قرار دارند. بر اساس گزارش پژوهشی پیو در سال 2023، بیش از 80 درصد از بزرگسالان آمریکایی احساس می‌کنند که هیچ کنترلی بر میزان داده‌هایی که دولت و شرکت‌های خصوصی از آن‌ها جمع‌آوری می‌کنند، ندارند.
با این حال، وب3 برای افرادی که به حفظ حریم خصوصی داده‌ها اهمیت می‌دهند، امید جدیدی به ارمغان می‌آورد. برخلاف پلتفرم‌های وب سنتی، معماری وب3 به گونه‌ای طراحی شده که حریم خصوصی کاربران را بهبود بخشد. اما آیا وعده‌های وب3 درباره حریم خصوصی داده‌ها واقعی است یا اغراق شده؟ این مقاله به بررسی اهمیت حاکمیت داده‌ها در وب3 می‌پردازد.
آنچه در این مطلب میخوانید:
تاریخچه بلاکچین و حریم خصوصی در وب3
ویژگی اصلی (و نقص) چارچوب‌های وب2 تمرکز داده‌ها است. شرکت‌های بزرگی مانند فیس‌بوک، گوگل و اپل داده‌های کاربران را جمع‌آوری و در یک مخزن مرکزی ذخیره می‌کنند. کاربران نمی‌توانند آن را نظارت کنند و کنترل کمی بر نحوه استفاده از آن دارند و تقریباً کنترل کامل را به شرکت‌ها و دولت واگذار می‌کنند.
از طرف دیگر، بنیادهای وب3 آن را به عنوان نسخه غیرمتمرکز اینترنت معرفی می‌کنند که تبادل داده‌ای امن را وعده می‌دهد زیرا امنیت و حریم خصوصی داده‌ها به طور بنیادی در معماری آن گنجانده شده است. وب3 از بلاکچین استفاده می‌کند و با کمک هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IoT)، تجربه مرور غیرمتمرکز و خصوصی را تضمین می‌کند.
وب معنایی به کاربران امکان می‌دهد که کنترل کامل بر اطلاعات شخصی و داده‌های خود در حین مرور اینترنت داشته باشند. تلاش به سمت شناسه‌های غیرمتمرکز و ذخیره‌سازی در وب3 به کاربران این امکان را می‌دهد که در توسعه شبکه نظر داشته باشند در حالی که ناشناس بودن و حریم خصوصی داده‌ها را حفظ می‌کنند.
تاثیر WEB3 بر حریم خصوصی
کاربران می‌توانند از راه‌حل‌های حریم خصوصی غیرمتمرکز زیر بهره‌مند شوند:
حفاظت از هویت کاربر در وب3
وب3 شناسه‌های غیرمتمرکز (DIDs) را فراهم می‌کند تا کاربران کنترل هویت‌های خود را به دست آورند. DIDs از شناسایی افراد برای اهداف تأیید بدون افشای هویت آن‌ها پشتیبانی می‌کند، بنابراین نیازی به ارائه‌دهندگان هویت مرکزی نیست.
Polygon ID از DIDs و اثبات‌های دانش صفر (ZKPs) استفاده می‌کند تا تأیید هویت بدون افشای حریم خصوصی را ممکن سازد. کاربران نیازی به تکیه بر ارائه‌دهندگان هویت مرکزی ندارند و کنترل کامل بر داده‌های خود را حفظ می‌کنند. افراد می‌توانند از این ابزارها برای اثبات هویت خود بدون افشای داده‌های شخصی استفاده کنند. یکپارچه‌سازی این تکنولوژی‌های رمزنگاری در وب3 به کاربران اجازه می‌دهد که هویت‌های خود را فقط زمانی که مایل هستند به اشتراک بگذارند.
وب3 اجازه می‌دهد از ابزارهای AI و KYC برای اسکن شبکه به منظور شناسایی فعالیت‌های مخرب استفاده شود. این ابزارها فیلتر کردن کلمات کلیدی، تحقیقات پس‌زمینه و تحلیل ردپای دیجیتال در زمان واقعی را برای جلوگیری از نفوذها انجام می‌دهند.
یک فناوری نوظهور دیگر شناسه خودمختار (SSI) است. این به کاربران اجازه می‌دهد که انتخاب کنند چه اطلاعاتی را به عنوان شناسه‌های دیجیتال خود در سرورهای عمومی و غیرمتمرکز ذخیره کنند. به این ترتیب، کاربران می‌توانند کنترل کنند چه داده‌هایی باید برای شناسایی به اعتبارسنج‌ها ارائه شود بدون نیاز به تکیه بر مقامات مرکزی.
امضاهای حلقه‌ای پروتکل‌های رمزنگاری برای ایجاد امضاهای دیجیتال ناشناس گروهی هستند. یک عضو می‌تواند به صورت ناشناس از طرف دیگر اعضای گروه امضا کند بدون افشای کلیدی که در حین امضا استفاده شده است.
امنیت داده‌های شخصی در WEB3
در Web3، کاربران می‌توانند از قراردادهای هوشمندی استفاده کنند که بر حفظ حریم خصوصی تمرکز دارند تا مالکیت دارایی‌های دیجیتال خود را ثابت کنند. این قراردادهای هوشمند تغییر نمی‌کنند، به همین دلیل مالکین می‌توانند جزئیات مالکیت خود را در این قراردادها ذخیره کنند و به راحتی اثبات کنند که صاحب آن دارایی‌ها هستند. هدف این است که این قراردادها بتوانند محاسبات خصوصی را انجام دهند بدون اینکه داده‌های شخصی کاربران را فاش کنند.
برای مقابله با حملات تحلیل داده‌ها، برخی شبکه‌ها از روشی به نام “حریم خصوصی تفاضلی” استفاده می‌کنند. این روش با اضافه کردن نویز به داده‌ها، از آن‌ها محافظت می‌کند. این تکنیک امکان جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها را فراهم می‌کند در حالی که داده‌های فرد محافظت می‌شوند.
یک تکنیک دیگر به نام “محاسبات چندطرفه امن” (SMPC) وجود دارد که به چندین طرف اجازه می‌دهد تا به صورت مشترک داده‌ها را تحلیل کنند بدون اینکه داده‌های حساس فاش شوند. با این روش، افراد می‌توانند داده‌های حساس را به صورت توزیع‌شده تحلیل کنند بدون اینکه در طول محاسبات مشترک، این داده‌ها افشا شوند.
کاربران حتی می‌توانند به برنامه‌های غیرمتمرکز، مانند Storj، اعتماد کنند. Storj یک پلتفرم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که کاربران می‌توانند داده‌های خود را به صورت امن ذخیره، بازیابی و به اشتراک بگذارند.
پروتکل‌های حریم خصوصی وب3
اکوسیستم Web3 از فناوری‌هایی استفاده می‌کند که اولویت اصلی آن‌ها حفظ حریم خصوصی است و این کار امنیت این فضا را افزایش می‌دهد. در اینجا به چند نوآوری مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم:
- اثبات دانش صفر: این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد ثابت کنند که یک اطلاعات درست است بدون اینکه جزئیات بیشتری را فاش کنند. این امر کمک می‌کند تا حریم خصوصی کاربران حفظ شود.
- انیگما (Enigma): انیگما امکان محاسبات بر روی داده‌های رمزنگاری‌شده را فراهم می‌کند. این فناوری از نوعی رمزنگاری به نام رمزنگاری همومورفیک استفاده می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به رمزگشایی، داده‌های رمزنگاری‌شده را محاسبه کنند. نتایج این محاسبات، پس از رمزگشایی، با نتایج محاسبات روی داده‌های رمزگشایی شده یکسان خواهد بود.
- توابع هش امن (SHFs): این توابع یک مقدار هش منحصر به فرد و با اندازه ثابت تولید می‌کنند که نمایانگر داده‌های ورودی است. یک سیستم بلاکچین شامل زنجیره‌ای از بلوک‌ها است که با توابع هش امن می‌شود. هر بلوک شامل هش بلوک قبلی است که این ویژگی به حفظ تغییرناپذیری سوابق کمک می‌کند. هرگونه تغییر در داده‌های یک بلوک، هش آن را تغییر می‌دهد و شبکه را از این تغییر غیرعادی آگاه می‌سازد.
- پروتکل بین‌دفتر کل (Interledger Protocol): این پروتکل امکان انتقال دارایی‌ها را درون و بین بلاکچین‌ها فراهم می‌کند بدون اینکه اطلاعات شخصی کاربران فاش شود.
- میمبل‌ویمبل (Mimblewimble): این فناوری نیز در Web3 و تراکنش‌های خصوصی استفاده می‌شود. میمبل‌ویمبل از تعهدات رمزنگاری استفاده می‌کند تا تراکنش‌ها را قابل تأیید کند بدون اینکه میزان انتقالات را فاش کند. به این ترتیب اطلاعات درباره میزان انتقالات که معمولاً در بلاکچین نمایش داده می‌شود، مخفی می‌ماند.
این فناوری‌ها به افزایش امنیت و حفظ حریم خصوصی در Web3 کمک می‌کنند و باعث می‌شوند کاربران بتوانند با اطمینان بیشتری از این اکوسیستم استفاده کنند.
چالشهای حریم خصوصی در وب3
حریم خصوصی در Web3 با چالشهای خاصی روبرو است که در اینجا به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:
- مقررات حریم خصوصی: اگرچه ممکن است مقررات حریم خصوصی و Web3 به نظر هم‌خوانی داشته باشند، اما مقررات جدید حریم خصوصی ممکن است به تغییرات و اجرای الزامات جدیدی در توسعه برنامه‌های Web3 منجر شود. در ایالات متحده، قانون جامعی برای حریم خصوصی در سطح فدرال وجود ندارد و این موضوع منجر به ایجاد مجموعه‌ای از قوانین مختلف در سطح ایالت‌ها شده است. یکی از چالشهای بزرگ برای کسب‌وکارها، تطبیق برنامه‌ها با این مجموعه پیچیده از مقررات مختلف در تمامی ۵۰ ایالت (و احتمالاً بیشتر با وضع قوانین جدید در ایالت‌های دیگر) است.
- کلاهبرداری‌های فیشینگ و “Rug Pull”: رایج‌ترین چالش‌هایی که در Web3 با آن‌ها مواجه می‌شویم، کلاهبرداری‌های فیشینگ و “Rug Pull” هستند. این حملات بیشتر در بلاکچین‌های خصوصی رخ می‌دهند. شبکه‌های خصوصی تعداد کمتری تأیید کننده (validator) نسبت به بلاکچین‌های عمومی دارند که این باعث می‌شود ایمنی کمتری در برابر افراد مخرب داشته باشند.
- مسائل ذاتی حریم خصوصی در پروتکل اینترنتی (IP) شبکه همتا به همتا (P2P): Web3 بر اساس پروتکل اینترنتی شبکه همتا به همتا (P2P) فعلی است که مشکلات حریم خصوصی ذاتی دارد. به عنوان مثال، در بیت‌کوین، یک شخص ثالث می‌تواند تراکنش‌های کاربر را با پیوند دادن آدرس عمومی کاربر به یک آدرس IP ردیابی کند و با استفاده از ابزارهای ردیابی IP، هویت و مکان آن کاربر را کشف کند. این امر به آن‌ها اجازه می‌دهد تا تاریخچه کامل تراکنش‌های آن کاربر را در دامنه عمومی مشاهده کنند.
این چالش‌ها نشان می‌دهند که حفظ حریم خصوصی در Web3 نیازمند توجه و راه‌حل‌های خاصی است تا کاربران بتوانند با اطمینان بیشتری از این فناوری استفاده کنند.
آینده حریم خصوصی در وب غیرمتمرکز
آینده حریم خصوصی در شبکه‌های بلاکچین به خوبی پیش می‌رود. بر خلاف وب2 که شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها می‌توانند بدون اجازه کاربران، اطلاعات آن‌ها را جمع‌آوری و استفاده کنند، وب3 کنترل اطلاعات را به خود کاربران برمی‌گرداند.
این تغییر می‌تواند ناشناس بودن بیشتری را در اینترنت فراهم کند. در آینده، وب3 نیازهای کاربران به حریم خصوصی را با استفاده از فناوری‌های جدید و قوانین دولتی برآورده خواهد کرد. پروژه‌های وب3 از ابتدا حریم خصوصی را در طراحی خود در نظر می‌گیرند و از یک روش مشترک برای حفاظت از داده‌ها استفاده خواهند کرد.
مثلاً، فناوری‌هایی مانند قراردادهای هوشمند می‌توانند اطلاعات کاربران را پنهان کنند در حالی که محاسبات لازم انجام می‌شود. این امر در صنایع حساس مانند بانکداری و بهداشت که نیاز به امنیت بالایی دارند، بسیار مفید است.
برای رفع نقاط ضعف شبکه‌های فعلی که بر اساس IP کار می‌کنند، می‌توان به شبکه‌های مبتنی بر محتوا (CBN) روی آورد. در این شبکه‌ها به جای شناسایی آدرس IP، اطلاعات داخل پیام برای تأیید هویت کاربر استفاده می‌شود. این کار باعث جلوگیری از حملات مبتنی بر IP و محدود کردن دسترسی به اطلاعات شخصی می‌شود.
منبع مقاله: cointelegraph
لینک مطلب: اهمیت حریم خصوصی در وب3 (Web3)
سلام موضوع خرید وفروش ارز دیجیتال
ممنون وسپاس
سپاس از مطالبتون
سپاس