آنچه در این مطلب میخوانید:
کاربرایی که تو بلاکچین معامله میکنن، معمولا با پیچیدگی مراحل، خطای انسانی و هزینه بالا روبهرو میشن. به همین دلیل، ترید مبتنی بر اینتنت مسیر تازهایه که این مشکلات رو کاهش میده و نتیجه نهایی رو سادهتر میکنه. تو این مدل، کاربر فقط هدف خودشو تعیین میکنه و پروتکل های اینتنت تو بلاکچین مسیر اجرای معامله رو خودکار مشخص میکنن. برای مطالعه بیشتر در مورد بلاکچین به صفحه آموزش بلاکچین مراجعه کنید.
در ادامه مقاله یاد میگیرید چطور همین مدل ترید باعث افزایش امنیت و کاهش خطا تو مبادلات روزمره میشه. پیش از شروع، باید بدونید ایجاد اینتنت یعنی ثبت قصد و واگذاری اجرا به Solver هایی که از چند زنجیره قیمت ها رو تطبیق میدن. ادامه توضیحات رو تو سایت کریپتونگار مطالعه کنید.
ترید مبتنی بر اینتنت چیست و چگونه کار می کند؟
اگه دوره های آموزش ارز دیجیتال رو دیده باشید، میدونید که ترید مبتنی بر اینتنت (intent based trade) تو بلاکچین یعنی کاربر به جای نوشتن دستور دقیق معامله، فقط هدف و نتیجه مورد نظرش رو اعلام میکنه. تو این مدل، کاربر مشخص میکنه چه چیزی میخواد به دست بیاره، مثلا "میخوام توکن X رو با بهترین قیمت بخرم" و بقیه کارها توسط شبکه و نودهای مخصوص انجام میشه. این شیوه باعث میشه کاربر درگیر جزئیات فنی مثل انتخاب پلتفرم، مقدار گس (Gas) یا مسیر معامله نباشه.
در پشت صحنه، چند حل کننده (Solver) که نوعی الگوریتم هوشمند هستن، با هم رقابت میکنن تا بهترین مسیر ممکن واسه اجرای قصد کاربر رو پیدا کنن. این Solver ها با بررسی قیمت ها تو چندین شبکه (multi-chain) و محاسبه بهترین نتیجه، معامله رو انجام میدن. به این صورت، معاملات نه تنها سریع تر انجام میشن بلکه هزینهها هم کمتر میشن. بهطور ساده، ترید مبتنی بر intent مثل اینه که شما مقصد خودتون رو تو نقشه مشخص کنید و سیستم خودش مسیر، زمان و روش رسیدن رو انتخاب کنه.
بیشتر بخوانید: 8 روش برای ترید ارز دیجیتال به کمک هوش مصنوعی
تفاوت مدل دستوری و مدل قصد محور در تراکنش های بلاکچین
تو بلاکچین، دو مدل اصلی واسه اجرای تراکنش ها وجود داره. مدل دستوری (Declaration-Based) نیازمند ورود جزئیات دقیق توسط کاربره، در حالیکه مدل قصد محور (Intent-Based) تنها بر هدف معامله تمرکز داره. این تفاوت باعث میشه ترید مبتنی بر اینتنت سریعتر، امنتر و با احتمال خطای کمتر نسبت به روش سنتی انجام بشه. جدول زیر جزئیات مقایسه این دو مدل رو نشون میده.
| ویژگی ها | مدل دستوری (Declaration-Based) | مدل قصدمحور (Intent-Based) |
| نحوه تعامل کاربر با شبکه | کاربر باید تمام جزئیات تراکنش رو مرحلهبهمرحله مشخص کنه | کاربر فقط هدف نهایی معامله رو بیان میکنه، مسیر اجرا خودکار تعیین میشه |
| ریسک خطاهای انسانی | زیاد، چون کاربر ممکن است مقدار، شبکه یا گس را اشتباه انتخاب کنه | بسیار کم، چون Solver ها مسیر درست و بهینه را انتخاب میکنن |
| هزینه گس (Gas Fee) | پرداخت مستقیم و گاهی زیاد، کاربر باید خود گس رو تامین کنه | Solver ها معمولا هزینه گس را میپردازن یا از توکن معامله شده کسر میشه |
| سرعت اجرای تراکنش | وابسته به ترافیک شبکه و خطاهای کاربر، گاهی کند و ناپایداره | به دلیل اجرای رقابتی Solver ها و پردازش گروهی سریعتر و پایدارتره |
| امنیت و محافظت از حملات MEV | در برابر حملات front-running و sandwich در صف انتظار تراکنش های عمومی (Memory Pool) آسیبپذیره | امنتر، چون Intent در Memory Pool عمومی منتشر نمیشه و Solver ها ریسک رو جذب میکنن |
| تجربه کاربر (User Experience) | پیچیده و فنی؛ نیازمند دانش بالا از تنظیمات بلاکچین | ساده و روان؛ مناسب کاربران تازه کار و حرفهای بهطور هم زمان |
معماری مبتنی بر اینتنت در دیفای و اجزای کلیدی آن
معماری ترید مبتنی بر اینتنت تو دیفای یعنی طراحی که تمرکز اون بر هدف کاربره. تو این مدل، سیستم با چند لایه هماهنگ کار میکنه تا قصد کاربر به نتیجه برسه. هدف این ساختار، کاهش اصطکاک بین کاربر و بلاکچین، افزایش سرعت تراکنش و جلوگیری از خطاهای انسانیه.
تو این معماری، هر بخش وظیفه مشخصی داره و فرایند رو از بیان قصد تا اجرای نهایی هدایت میکنه که بهصورت زیره:
- Translation Layer: وظیفه ترجمه قصد کاربر به زبان قابل فهم واسه ماشین ها رو بر عهده داره تا ارتباط انسانی به دستور فنی تبدیل بشه.
- Vertical Demand Integration Layer: این بخش Intent کاربر رو با Solver های مناسب تطبیق میده و مسیر اجرای درست رو انتخاب میکنه.
- Composite Demand Coordination Layer: چند Intent پیچیده رو هماهنگ و ترکیب میکنه تا نتیجه نهایی بهصورت یک تراکنش واحد حاصل بشه.
- Execution Blockchain Layer: عملیات واقعی اجرای تراکنش رو تایید و ثبت میکنه تا امنیت و نهایی بودن اون تضمین بشه.
بیشتر بخوانید: صفر تا صد درآمد تریدرها، مبتدی تا حرفهای
چرا اینتنت در ترید جای دستور سنتی را می گیرد؟
تو مدل سنتی معامله تو بلاکچین، کاربر باید واسه هر تراکنش مجموعهای از جزئیات دقیق از انتخاب صرافی گرفته تا تعیین میزان گس و نوع مسیر اجرا رو وارد کنه. این فرآیند دستوری (declaration-based) نه تنها پیچیدست بلکه تو اکوسیستم چند زنجیرهای امروز باعث خطا، هزینه اضافی و اتلاف زمان میشه.
اما ترید مبتنی بر اینتنت این روند رو دگرگون کرده. تو این مدل، کاربر تنها نتیجه مورد نظر خودشو مشخص میکنه و شبکه، Solver ها و پروتکل ها بهطور خودکار بهترین مسیر رو انتخاب و اجرا میکنن. در ادامه دلایل اصلی این جایگزینی اومده:
- حذف نیاز به تنظیم دستی گس و پارامترهای پیچیده
- کاهش ریسک خطا و حملات MEV با پردازش خارج از صف انتظار تراکنش ها (Memory Pool)
- امکان اجرای معاملات چند زنجیره ای بدون نیاز به پل زدن (bridging)
- افزایش سرعت اجرا به علت رقابت Solver ها و انجام تراکنش های دستهای (batch execution)
- تبدیل تجربه کاربر از حالت مهندسی محور به نتیجه محور سازگار با فلسفه Web3
بیشتر بخوانید: هولد یا ترید ارز دیجیتال؟ کدام بهتر است؟
پروتکل های مبتنی بر اینتنت در دیفای و عملکرد آنها
پروتکل های اینتنت تو دیفای، انقلاب آرامی رو رقم زدن که معاملات رو از حالت صرافی محور به کاربر محور منتقل کرده. هر پروتکل رویکرد خاصی واسه تحقق قصد کاربران داره، از استفاده از مزایدههای دستهای گرفته تا هماهنگی خودکار بین زنجیره ها.
این پروتکل ها به کاربر اجازه میدن فقط هدف رو اعلام کنه و باقی مراحل توسط Solver ها و سازوکارهای هوشمند مدیریت بشه. به این ترتیب، کاربر با یک کلیک نتیجه معاملهای چند مرحلهای رو دریافت میکنه. در ادامه ۴ نمونه از پروتکل های اصلی ترید مبتنی بر اینتنت معرفی شده:
- CoW Swap: با استفاده از مفهوم Coincidence of Wants (همزمانی خواستهها) پیشگام حفاظت در برابر (MEV) هستش. این پروتکل با سیستم مزایده دستهای خود، بهترین قیمت رو واسه کاربران تضمین میکنه و از سال 2020 دارای نرخ بازگشت کاربر حدود 50 تا 60 درصد بوده.
- UniswapX: تحول یافته از Uniswap، با مکانیزم (Dutch Auction) واسه پیچیدگی کمتر و قیمت رقابتیتر بوده و قابلیت پرداخت گس با توکن های غیربومی و برنامه در دست توسعه واسه اجرای بین زنجیره ای رو داره.
- Anoma: معماری تعمیم یافته واسه اینتنت های چند زنجیره ای و ترکیبی که اجازه میده توکن های قابل تعویض و NFT ها تو یک تراکنش یکپارچه جابهجا بشن و عملیات های پیچیده دیفای رو هندل کنه.
- Eco: رهبر عملیات مبتنی بر استیبل کوین ها تو شبکه (Stablelayer) که با یک کلیک امکان ارسال و مدیریت استیبل کوین تو چندین زنجیره رو فراهم میکنه و تجربهای ساده واسه کاربران روزمره ارائه میده.
قراردادهای هوشمند مبتنی بر اینتنت؛ نسل جدید خودکارسازی بلاکچین
قراردادهای هوشمند مبتنی بر اینتنت دیگه بر اساس منطق شرطی (IF-THEN) عمل نمیکنن، بلکه روی منطق تطبیقی (Adapt-to-Intent) کار میکنن. تو این مدل، قرارداد هوشمند نه صرفا اجرای دستور بلکه تفسیر نیت کاربر رو بر عهده داره. هوش مصنوعی نقش اساسی تو این فرایند داره. AI دادههای تاریخی رو تحلیل کرده، قصد کاربر رو میفهمه و مسیر اجرایی مناسب رو انتخاب میکنه.
این نوع قراردادها به پروتکل اجازه میدن بهصورت پویا با تغییر وضعیت بازار یا نیاز کاربر سازگار بشن. مثلا اگه کاربر قصد تعویض توکن با کمترین هزینه رو داره، قرارداد با کمک Solver های هوشمند بهترین مسیر رو پیدا میکنه. این رویکرد باعث میشه بلاکچین از حالت ایستا به شبکهای هوشمند و انطباق پذیر تبدیل بشه.
جمع بندی
ترید مبتنی بر اینتنت (Intent-Based Trading) جهت حرکت بازار دیفای رو تغییر داده. تو این مدل، کاربر هدف معامله رو بیان میکنه و سیستم مسیر اجرای اون رو انتخاب میکنه. نتیجه اون سادهتر شدن فرآیند، کاهش هزینه و بهبود امنیت تراکنشه. پروتکل های اینتنت تو بلاکچین با مکانیزمهای رقابتی میان و Solver ها سبب میشن هر معامله با کمترین گس و بهترین قیمت انجام بشه.
این تغییر باعث شده کاربر دیگه نیازی به دونستن پیچیدگیهای فنی نداشته باشه و تمرکز خودشو بر تصمیم سرمایه گذاری بذاره. تو این مقاله مطالعه کردیم که چطور این مدل میتونه خطاهای انسانی رو تا حد زیادی کاهش بده و تجربه کار بر روی پروتکل هایی مثل CoW Swap و UniswapX رو آسونتر کنه. اگه به دنبال شناخت روشهای نوین دیفای هستید، از سایر مقالات وب سایت کریپتونگار دیدن کنید و مسیر یادگیری خودتون رو ادامه بدید.
