فناوری بلاکچین نه تنها کسبوکارها را قادر میسازد تا تحولات بنیادین در عملکرد خود ایجاد کنند، بلکه به کارآفرینان نیز این امکان را میدهد تا ایدههای نوآورانهای که منجر به دگرگونیهای اساسی در حوزه فعالیتشان میشود را به واقعیت تبدیل کنند. در این مقاله از کریپتونگار، به بررسی استارتاپ های بلاکچینی موفق در سال 2024 خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آنچه در این مطلب میخوانید:
اولین استارتاپ حوزه بلاکچین چه بود؟
با توجه به اینکه بیت کوین به عنوان نخستین تجربهی موفق در دنیای ارزهای دیجیتال مطرح است و سود سرشاری را نصیب بنیانگذار خود کرده، ماهیت متنباز آن، تعریف استارتاپ را در مورد آن منتفی میکند. در این میان، صرافی کوین بیس به عنوان نخستین استارتاپ حوزهی ارز دیجیتال که به عرصهی عمومی وارد شد، جایگاه ویژهای دارد. این شرکت که در سال ۲۰۱۲ با نام Global Digital Assets Exchange (GDAX) توسط برایان آرمسترانگ و فرد ارسام، از مهندسان پیشین Airbnb، تاسیس شده بود، پس از تغییر نام به کوین بیس، در سال ۲۰۲۱ با ارزش تقریبی ۸۵.۸ میلیارد دلار، سهام خود را عرضه کرد.
بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با بلاکچین
برترین استارتاپ های ایرانی بلاکچین در سال 2024
از بدو شکلگیری صنعت بلاکچین در ایران، طراحی و توسعه شبکههای بلاکچین، به ویژه به صورت بومی، مورد توجه قرار گرفته است. افزون بر جنبههای مالی ایجاد یک بلاکچین کارآمد، محدودیتهای بینالمللی و قوانین تجاری داخلی نیز میتوانند لزوم استفاده از بلاکچین های بومی را اجتنابناپذیر سازند. به همین دلیل، تعدادی از استارتاپهای ایرانی طی چند سال اخیر، تمرکز خود را بر ارائه خدمات مرتبط با بلاکچین های بومی معطوف کردهاند. در ادامه به معرفی برترین استارتاپ های ایرانی میپردازیم.
والکس (Wallex)
صرافی والکس (Wallex) از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرده و به کاربران امکان خرید و فروش بیش از ۱۳۰ ارز دیجیتال را در بازارهای اسپات و فیوچرز میدهد. این صرافی توسط تیمی از فارغالتحصیلان دانشگاه شریف در زمینههای مدیریت، مالی و برنامهنویسی تأسیس شده و هدف آن ایجاد بستری امن و آسان برای معاملات رمزارزی است. والکس با ارائه اپلیکیشن موبایل برای سیستمعاملهای اندروید و iOS، دسترسی آسان به معاملات و مدیریت داراییها را برای کاربران فراهم کرده است.
از ویژگیهای این صرافی میتوان به ارائه ابزارهایی مانند حد ضرر (Stop Loss) برای کاهش ریسک معاملات، کیف پول اختصاصی و تمرکز بر امنیت دارایی کاربران از طریق استفاده از کیف پول سرد (Cold Wallet)، سیستمهای امنیتی قوی، احراز هویت کامل و رمز عبور دو مرحلهای اشاره کرد. والکس همچنین امکان خرید و فروش آنی و پیشرفته را برای کاربران خود فراهم کرده است.
نوبیتکس (Nobitex)
نوبیتکس، بزرگترین صرافی ارز دیجیتال در ایران، بستری امن و سریع برای خرید و فروش رمزارزها ارائه میدهد. این صرافی که از سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرده، با بیش از ۹ میلیون کاربر، امکان معامله حدود ۱۰۰ ارز دیجیتال محبوب مانند بیت کوین، اتریوم و تتر را در بازارهای ریالی و تتری فراهم میکند.
این صرافی دارای اپلیکیشن موبایل برای سیستمعاملهای اندروید و iOS است که دسترسی آسان و سریع به امکانات مختلف صرافی را فراهم میکند. از دیگر ویژگیهای نوبیتکس میتوان به رابط کاربری نسبتاً ساده، پشتیبانی ۲۴ ساعته، کیف پول اختصاصی برای هر کاربر و تمرکز بر امنیت از طریق احراز هویت و سایر پروتکلهای امنیتی اشاره کرد.
رمزینکس (Ramzinex)
شرکت نوآوران تجارت الکترونیک رمزینه، با برند تجاری رمزینکس، در سال 1396 توسط گروهی از فارغالتحصیلان برجسته دانشگاههای شریف و تهران بنیانگذاری شد. Ramzinex بهعنوان یک پلتفرم پیشرفته برای معاملات ارزهای دیجیتال، با پشتیبانی از بیش از 130 رمزارز، خدماتی حرفهای و ابزارهایی کارآمد را ارائه میدهد تا کاربران بتوانند بهصورت ایمن و ساده معامله کنند.
این صرافی از طریق وباپلیکیشن، اپلیکیشنهای اندروید و iOS در دسترس بوده و امکان مراجعه حضوری نیز برای کاربران فراهم شده است. رمزینکس با بیش از 2 میلیون کاربر فعال، بهدلیل دریافت کارمزدهای رقابتی و تعیین حداقل مبلغ معامله 10 هزار تومان، از بسیاری از رقبا در بازار داخلی متمایز شده است.
بیت پین (Bitpin)
پلتفرم بیت پین، محصول شرکت «سنا ایمن مبادله» از پیشروان فناوری اطلاعات و مدیریت مالی در ایران، از سال ۱۳۹۹ فعالیت خود را آغاز کرده است. این صرافی با ارائه خدماتی نظیر خرید و فروش سریع رمزارزها، پشتیبانی از بیش از ۱۵۰ نوع ارز دیجیتال، ثبت سفارشهای گوناگون و پشتیبانی ۲۴ ساعته، تجربهای کارآمد را برای کاربران فراهم میکند.
ویژگی متمایز بیت پین، امکان دریافت وام فوری با وثیقه داراییهای دیجیتال موجود در صرافی است که نیاز به ضامن شخص ثالث را مرتفع میسازد. همچنین، آکادمی بیت پین با ارائه محتوای آموزشی ارزشمند، به ارتقاء دانش کاربران در سطوح مختلف کمک میکند. این پلتفرم بر روی سیستم عاملهای اندروید و iOS قابل دسترس است.
اکسیر (Exir)
صرافی اکسیر در زمستان ۱۳۹۶ با هدف ایجاد دسترسی آسانتر برای کاربران ایرانی به بازارهای بینالمللی رمزارزها تأسیس شد. این صرافی توسط شرکت خدمات انفورماتیک ایران به عنوان کسبوکار برگزیده در این حوزه انتخاب شده و به کاربران امکان معاملهی بیش از ۱۷۰ ارز دیجیتال مختلف را در بستری امن و با کارمزدی شناور بین ۰.۰۹ تا ۰.۳۵ درصد (در معاملات اسپات) ارائه میدهد.
اکسیر با ارائه سطوح کاربری متنوع (۸ سطح) بر اساس حجم معاملات و فعالیت کاربران، امکانات مختلفی را برای معاملهگران فراهم میکند. همچنین، معاملات فروشگاهی در این صرافی بدون کارمزد انجام میشوند. کاربران میتوانند از طریق وبسایت اکسیر یا اپلیکیشنهای موبایل به این پلتفرم دسترسی داشته باشند.
کوین نیک (Coinnik)
این صرافی که با نام «کوین نیک مارکت» نیز شناخته میشد، در سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرد و بستری برای خرید، فروش و تبادل ارزهای دیجیتال فراهم میکرد. کاربران میتوانستند بدون واسطه و با قیمت دلخواه، رمزارزهای خود را معامله کنند. از مزایای آن میتوان به سرعت بالا در انجام تراکنش، امنیت با استفاده از روش ذخیرهسازی سرد، پشتیبانی ۲۴ ساعته و امکان خرید ارز با واریز ریالی اشاره کرد.
تبدیل (Tabdeal)
صرافی تبدیل (Tabdeal) از زمستان سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را آغاز کرده و امکان خرید و فروش بیش از ۴۰۰ نوع ارز دیجیتال را در بازارهای اسپات (Spot Maker) و همچنین معاملات مارجین برای برخی از ارزها فراهم میکند. این صرافی توسط امیررضا فتحی و حسن فراهانی تأسیس شده و با ارائه رابط کاربری نسبتاً ساده، برداشت آنی دارایی، بررسی جزئیات پرتفوی در صفحه سود و زیان و انتقال بدون کارمزد ارز دیجیتال به کیف پول دوستان، سعی در جذب کاربران دارد.
تبدیل همچنین قابلیت خرید آسان را ارائه میدهد که به کاربران اجازه میدهد به راحتی ارزهای دیجیتال را با تومان خریداری کنند. این صرافی دارای پشتیبانی آنلاین و تلفنی است و به دلیل همکاری با پلیس فتا، احراز هویت در آن اجباری است که به نوعی برای امنیت دارایی کاربران نیز مزیت محسوب میشود. از دیگر ویژگیهای تبدیل میتوان به امکان استفاده از سفارشات استاپ لیمیت و OCO اشاره کرد.
بیت ۲۴ (Bit24)
مجموعه بیت ۲۴ در سال 1398 با هدف ایجاد بستری امن برای مبادله ارزهای دیجیتال توسط تیمی از متخصصان نخبه ایرانی تأسیس شد. این صرافی فعالیت خود را بهعنوان یک پلتفرم فروشگاهی آغاز کرد و اکنون با ارائه خدماتی نظیر کیف پول اختصاصی، بازار معاملاتی، و امکان انجام معاملات حرفهای، از بیش از 370 رمزارز پشتیبانی میکند.
یکی از مزیتهای متمایز Bit24 این است که برخلاف بسیاری از رقبا، هیچ سطح کاربری مشخصی برای کاربران تعیین نکرده و محدودیتی در واریز یا برداشت ریالی و ارزی وجود ندارد. بااینحال، برای تراکنشهای روزانه بیش از 25 میلیون تومان، لازم است کیف پول ریالی کاربر شارژ شود. اپلیکیشن این پلتفرم نیز برای دانلود در گوگلپلی و اپاستور در دسترس است.
آبان تتر (AbanTether)
صرافی آبان تتر (AbanTether) فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ آغاز کرده و به عنوان یکی از قدیمیترین و معتبرترین صرافیهای داخلی شناخته میشود. این صرافی که در ابتدا بر خرید و فروش تتر (USDT) متمرکز بود، اکنون از بیش از ۴۰۰ نوع ارز دیجیتال پشتیبانی میکند و امکان خرید، فروش، انتقال و تبدیل آنها را به صورت آنلاین و حضوری فراهم کرده است. آبان تتر با ارائه رابط کاربری نسبتاً ساده، تلاش میکند تجربهی کاربری آسانی را ارائه دهد و بر امنیت دارایی و اطلاعات کاربران تأکید دارد.
این صرافی همچنین امکاناتی مانند تنظیم حد ضرر (Stop Loss) و کیف پول رمزارزی را ارائه میدهد. آبان تتر عضو انجمن بلاکچین ایران و شرکتهای دانشبنیان است و با نام تجاری «آبان تبادل ارسباران» به ثبت رسیده است.
یوبیتکس (Ubitex)
یوبیتکس (Ubitex) فعالیت خود را از سال ۱۳۹۸ آغاز کرده و پلتفرم معاملاتی خود را در سال ۱۳۹۹ به طور رسمی عرضه کرد. این صرافی با هدف رفع نیاز کاربران ایرانی به صرافیهای خارجی و ارائه خدمات متنوع در حوزه ارزهای دیجیتال راهاندازی شده است. یوبیتکس امکان معامله بیش از ۱۰۰ رمزارز مختلف را در بازار C2C (همتا به همتا) فراهم میکند و کاربران میتوانند بدون دخالت مستقیم صرافی، به خرید و فروش ارزهای دیجیتال بپردازند.
بیشتر بخوانید: بهترین برنامه صرافی ارز دیجیتال
برترین استارتاپ های خارجی بلاکچین در سال 2024
در ادامه به معرفی ۱۰ نمونه از برترین استارتاپ های خارجی بلاکچین میپردازیم
آلکمی (Alchemy)
استارتاپ کالیفرنیایی Alchemy در سال 2017 توسط دو فارغالتحصیل دانشگاه استنفورد، Nikil Viswanathan و Joe Lau، تأسیس شد. این شرکت بهعنوان ارائهدهنده زیرساخت داده، نقش کلیدی در توسعه و پشتیبانی بازیهای بلاکچینی، اپلیکیشنهای خدمات مالی و پلتفرمهای NFT ایفا میکند. Alchemy به دنیای کریپتو خدماتی مشابه Amazon Web Services ارائه میدهد.
شرکتهای برجستهای مانند Andreessen Horowitz، Lightspeed Venture Partners، و Coatue مجموعاً 529 میلیون دلار در این استارتاپ سرمایهگذاری کردهاند. ارزش بازاری این شرکت اکنون به 10.2 میلیارد دلار رسیده است که آن را در زمره برترین استارتاپهای ارز دیجیتال جهان قرار میدهد.
پاکسفول (Paxful)
پاکسفول (Paxful) یک بازار آنلاین همتا به همتا (P2P) برای خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال است که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد. این پلتفرم به کاربران اجازه میدهد مستقیماً با یکدیگر معامله کنند و از روشهای پرداخت متنوعی مانند کارتهای اعتباری، پیپال، حوالههای بانکی، کارتهای هدیه و حتی پول نقد برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال استفاده کنند.
پاکسفول خود به عنوان واسطه عمل نمیکند، بلکه بستری را فراهم میکند که خریداران و فروشندگان بتوانند همدیگر را پیدا کرده و معاملات خود را انجام دهند. این پلتفرم دارای سیستم رتبهبندی برای فروشندگان و خریداران است که به ایجاد محیطی امنتر و قابل اعتمادتر کمک میکند. همچنین، پاکسفول از سرویس امانی (Escrow) استفاده میکند که تا زمان تأیید دریافت وجه توسط فروشنده، بیت کوینها را نزد خود نگه میدارد تا از کلاهبرداری جلوگیری شود. کارمزد معاملات در پاکسفول معمولاً توسط فروشندگان تعیین میشود و میتواند بسته به روش پرداخت و شرایط معامله متفاوت باشد.
کیوبتیکس (Qubetics)
Qubetics یک اکوسیستم تجمیعی لایه ۱ در حوزه وب۳ است که با هدف اتصال بلاکچینهای پیشرو مانند بیت کوین، اتریوم و سولانا طراحی شده است. این پلتفرم با ارائه کیف پول و کارت دبیت، تلاش میکند فاصله بین ارزهای دیجیتال و استفادههای روزمره را کاهش دهد. علاوه بر این، Qubetics با استفاده از فناوری پیشرفته بلاکچین، موانع سنتی مالکیت را از بین میبرد و به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا بازنمایی دیجیتال داراییها را بهصورت یکپارچه معامله کنند.
نیر پروتکل (NEAR Protocol)
نیر پروتکل یک بلاکچین لایه یک و پلتفرم متنباز است که با هدف ارائه مقیاسپذیری بالا، سرعت زیاد و تجربه کاربری آسان برای توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) ایجاد شده است. این پروژه توسط الکساندر اسکیدانوف (Alexander Skidanov) و ایلیا پولوسوکین (Illia Polosukhin) در سال ۲۰۱۸ بنیانگذاری شد و در آوریل ۲۰۲۰ به صورت رسمی راهاندازی گردید.
نیر از فناوری شاردینگ به نام Nightshade برای افزایش مقیاسپذیری و کاهش هزینههای تراکنش استفاده میکند که به شبکه اجازه میدهد تا تراکنشها را به صورت موازی پردازش کند. توکن بومی این شبکه NEAR نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنشها، ذخیرهسازی دادهها و استیکینگ (Staking) استفاده میشود.
ترون (Tron)
ترون (TRON) یک بلاکچین عمومی غیرمتمرکز است که در سال ۲۰۱۷ توسط جاستین سان (Justin Sun)، کارآفرین چینی، تأسیس شد. هدف ترون ایجاد یک سیستم سرگرمی غیرمتمرکز جهانی با استفاده از فناوری بلاکچین است. این پلتفرم به کاربران امکان میدهد محتوای دیجیتال خود را به اشتراک بگذارند و مستقیماً با مصرفکنندگان در ارتباط باشند، بدون نیاز به واسطههای متمرکز.
ترون از مکانیزم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS) استفاده میکند که در آن دارندگان توکن TRX میتوانند به نمایندگان (Super Representatives) رأی دهند و آنها تراکنشها را تأیید و بلاکهای جدید را تولید میکنند. توکن بومی این شبکه TRX نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنشها، شرکت در حاکمیت شبکه و دسترسی به برخی از خدمات اکوسیستم ترون استفاده میشود.
تون کوین (Toncoin)
تون کوین (TON) که مخفف The Open Network است، یک بلاکچین لایه یک غیرمتمرکز و متنباز است که در ابتدا توسط تیم تلگرام توسعه داده شد، اما اکنون توسط یک جامعه مستقل اداره میشود. هدف اصلی تون، ارائه یک پلتفرم با سرعت بالا، کارمزدهای پایین و مقیاسپذیری زیاد برای انجام تراکنشها و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) بود.
اگرچه تلگرام به دلیل فشارهای قانونی از توسعه فعال آن کنارهگیری کرد، اما جامعه توسعهدهندگان، پروژه را ادامه داد و تون کوین به یک بلاکچین مستقل تبدیل شد. توکن بومی این شبکه TON نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنشها، استیکینگ (Staking) و شرکت در حاکمیت شبکه استفاده میشود.
کاردانو (Cardano)
کاردانو (Cardano) یک پلتفرم بلاکچین نسل سوم و متنباز است که با هدف ایجاد زیرساختی امن، مقیاسپذیر و پایدار برای اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) در سال ۲۰۱۵ توسط چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، یکی از بنیانگذاران اتریوم، پایهگذاری شد و در سال ۲۰۱۷ به طور رسمی راهاندازی شد.
کاردانو با رویکردی علمی و پژوهشمحور توسعه یافته و از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) به نام اوروبوروس (Ouroboros) استفاده میکند که به ادعای توسعهدهندگان، امنیت و پایداری بالاتری نسبت به مکانیزم اثبات کار (PoW) دارد. توکن بومی این شبکه ADA نام دارد که برای پرداخت کارمزد تراکنشها، استیکینگ و شرکت در حاکمیت شبکه استفاده میشود. کاردانو به عنوان رقیبی برای اتریوم و سایر پلتفرمهای قرارداد هوشمند مطرح است و تلاش میکند با ارائه یک پلتفرم امن، مقیاسپذیر و پایدار، به توسعه اکوسیستم بلاکچین کمک کند.
آوالانچ (Avalanche)
آوالانچ (Avalanche) یک پلتفرم بلاکچین لایه یک است که در سال ۲۰۲۰ توسط شرکت Ava Labs با بنیانگذاری امین گون سیرر (Emin Gün Sirer)، استاد علوم کامپیوتر دانشگاه کرنل، و دو دانشجوی دکتریاش، کوین سِکنیچی (Kevin Sekniqi) و ماگان سِکنیچی (Maofan “Ted” Yin)، راهاندازی شد. هدف آوالانچ ایجاد یک پلتفرم سریع، کمهزینه و قابل تنظیم برای توسعه برنامههای غیرمتمرکز (dApps) و داراییهای دیجیتال بود.
آوالانچ از یک معماری منحصربهفرد با سه بلاکچین مجزا (X-Chain, C-Chain و P-Chain) استفاده میکند که به آن امکان میدهد به طور همزمان چندین زیرشبکه (Subnets) را اجرا کند و در نتیجه مقیاسپذیری بالایی داشته باشد. توکن بومی این شبکه AVAX نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنشها، استیکینگ (سپردهگذاری) و شرکت در حاکمیت شبکه استفاده میشود.
پولکادات (Polkadot)
پولکادات (Polkadot) یک پروتکل چند زنجیرهای متنباز است که به عنوان “اینترنت بلاکچینها” شناخته میشود و هدف آن ایجاد قابلیت همکاری و ارتباط بین بلاکچینهای مختلف است. این پروژه توسط دکتر گوین وود (Gavin Wood)، یکی از بنیانگذاران اتریوم و خالق زبان برنامهنویسی سالیدیتی، در سال ۲۰۱۶ پایهگذاری شد و توسط بنیاد وب۳ (Web3 Foundation) توسعه مییابد.
پولکادات به جای اینکه یک بلاکچین واحد باشد، شبکهای از بلاکچینهای تخصصی به نام پاراچین (Parachains) را به هم متصل میکند و امکان انتقال داده و دارایی بین آنها را فراهم میسازد. توکن بومی این شبکه DOT نام دارد و برای استیکینگ (Staking)، حاکمیت و اتصال پاراچینها به هم استفاده میشود.
چین لینک (Chainlink)
چین لینک (Chainlink) یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز است که به قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) امکان دسترسی به دادههای دنیای واقعی خارج از بلاکچین را میدهد. این پروژه در سال ۲۰۱۷ توسط سرگئی نازاروف (Sergey Nazarov) و استیو الیس (Steve Ellis) تأسیس شد. هدف اصلی چین لینک، حل مشکل «اوراکل» بود، به این معنی که قراردادهای هوشمند به تنهایی نمیتوانند به اطلاعات خارجی مانند قیمتها، دادههای آب و هوا یا نتایج رویدادها دسترسی داشته باشند.
چین لینک این مشکل را با ایجاد شبکهای از گرهها (Nodes) حل میکند که دادهها را از منابع مختلف جمعآوری و به قراردادهای هوشمند ارائه میدهند. توکن بومی این شبکه LINK نام دارد و برای پرداخت به اپراتورهای گرهها برای ارائه دادهها و همچنین برای استیکینگ (Staking) به منظور افزایش امنیت شبکه استفاده میشود.
پیش بینی آینده استارتاپ های حوزه بلاکچین در سال 2025
در سال 2025، استارتاپهای حوزه بلاکچین با رشد چشمگیری روبهرو خواهند شد، زیرا فناوری بلاکچین به بخشهای بیشتری از اقتصاد و زندگی روزمره نفوذ میکند. انتظار میرود استفاده از بلاکچین در حوزههایی مانند خدمات مالی، زنجیره تأمین، مدیریت دادههای شخصی و متاورس افزایش یابد. رقابت برای ایجاد راهحلهای نوآورانهتر و مقیاسپذیرتر شدت میگیرد، و استارتاپها تلاش میکنند تا با توسعه برنامههای کاربردی سریعتر، ایمنتر و سازگارتر، بازارهای جدیدی را تسخیر کنند.
همچنین، پیشبینی میشود تمرکز بیشتری بر روی پایداری زیستمحیطی و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در شبکههای بلاکچین صورت گیرد، که میتواند چشمانداز مثبتی برای این صنعت رقم بزند.
جمع بندی
ارزهای دیجیتال فرصتهای بینظیری برای اکوسیستم استارتاپی فراهم کردهاند و بهتدریج جایگاه خود را در کسبوکارهای آینده تثبیت میکنند. استارتاپها که اساساً بر پایه نوآوری و دیجیتالسازی شکل گرفتهاند، طبیعتاً برای مدیریت مالی خود نیز به سراغ راهکارهای دیجیتالی میروند. ارزهای دیجیتال با انعطافپذیری و قابلیتهای گستردهشان، ابزار ضروری برای فعالیت در فضای آنلاین و توسعه کسبوکارهای مدرن محسوب میشوند. در واقع، استارتاپها، بهویژه پیشروترین آنها در زمینه ارزهای دیجیتال، با پذیرش این فناوری در مسیری دیجیتالی به سوی آینده در حرکت هستند.