گس اتریوم چیست و چگونه آن را کاهش دهیم؟    

فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال یکی از پرسودترین بازارهایی است که می‌تواند کاربران بسیاری را به سمت خود جذب کند، اما هر فعالیتی بهایی دارد که در بازار ارزهای دیجیتال بهای آن این است که کاربران آن موظف‌اند به ازای هر تراکنش، مبلغی را تحت عنوان کارمزد پرداخت نمایند.

زمانی که شما در شبکه بلاکچین اتریوم فعالیت کنید، ملزم به پرداخت گس اتریوم خواهید بود که در ادامه مطلب، توضیحات بیش‌تری را در این رابطه ارائه می‌کنیم.

گس اتریوم چیست؟

گس اصطلاحی است برای مقدار اتر (ETH) که به عنوان ارز بومی اتریوم شناخته شده و برای فعالیت و تعامل کاربران شبکه اتریوم نیز لازم است. در تعاملات ارز دیجیتال، کارمزدهایی وجود دارند که به عنوان هزینه لازم برای تأیید یک تراکنش و همچنین ایجاد یک لایه امنیتی در شبکه اتریوم در برابر کاربران مخرب استفاده می‌شوند.

حتی با وجود اینکه این کارمزد ابزار مؤثری برای تشویق استخراج‌کنندگان به تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه است، با این وجود، هزینه‌های گس برای خیلی از کاربران امر جالبی به شمار نرفته و آنها از این هزینه استقبال نمی‌کنند. این هزینه در برخی مواقع در  زمان تجمع کاربران شبکه نیز افزایش هم می‌یابد.

قطعاً خیلی از شما به این فکر می‌کنید که چگونه می‌توان هزینه‌های گس را کاهش داد؟ در این رابطه توضیحاتی را ارائه کرده‌ایم که می‌تواند در راه‌حل مؤثری در کاهش هزینه گس باشد؛ پس با ما همراه باشید.

حد گس یا گس لیمیت (Gas Limit) چیست؟

گس لیمیت سقف کارمزدی است که شما می‌توانید برای تراکنشات خود در نظر بگیرید. در حین معاملات اگر مقدار کارمزد مورد نیاز برای انجام تراکنش کمتر از گس لیمیت تعیین شده باشد، مقدار اضافی به کیف پول شما بر می‌گردد. اما در صورتی که لیمیت تعیین شده کمتر از مقدار موردنیاز باشد، تراکنش پردازش نشده و یا اینکه با شکست مواجه خواهد شد. در شرایط حساس بازار معاملات که تراکنشات لحظه‌ای بسیار حیاتی هستند، بهتر است اینکار با دقت کافی انجام گیرد تا متحمل ضرر نشوید.

محاسبه گس اتریوم

از آنجایی که کارمزدهای اتریوم معمولاً بسیار کمتر از یک اتریوم است، اتریوم از یک سیستم متریک از واحدهای تعیین ‌شده به نام «wei» استفاده می‌کند که در آن یک ETH برابر با یک کوئینتیلیون wei است. یکی از رایج‌ترین مقادیر wei و چیزی که برای نمایش هزینه‌های گس استفاده می‌شود، wei Giga یا gwei (معادل یک میلیارد wei) است. بنابراین، وقتی یک ردیاب گس را بررسی کنید، می‌بینید که میانگین گس برای یک تراکنش ۱۰۰ gwei است، به این معنی که باید انتظار داشته باشید در طی چنین تراکنشی ۰٫۰۰۰۰۰۰۱ اتر هزینه کنید.

اکنون کل هزینه گس به صورت زیر محاسبه می‌شود:

Total Fee = Gas unit (limits) * (Base fee + Tip)

(Gas unit): همانطور که در قسمت‌ قبل اشاره شد، gas unit و یا همان gas limit به حداکثر مقدار گسی اشاره دارد که شما تمایل دارید برای یک معامله خرج کنید.

(Base fee): به حداقل مقدار گس لازم برای انجام تراکنش در بلاکچین اتریوم اشاره دارد. مقدار گس مورد نیاز در کارمزد پایه، صرف نظر از اینکه چه نوع تراکنشی باشد، با توجه به تقاضای یک معامله تعیین می‌شود. از آنجایی که کارمزدهای پایه یک عامل تقاضا هستند، به صورت پویا بر اساس تعداد کاربرانی که در هر زمان با شبکه تعامل دارند، تنظیم می‌شوند.

(Tip): به عنوان کارمزد اولویت نیز شناخته می‌شود.  Tip کارمزد اضافی است که برای انجام سریع‌تر تراکنش‌ها اخذ می‌گردد. این کارمزد بیش‌تر به عنوان یک انعام شناخته می‌شود؛ زیرا انگیزه‌ای اقتصادی را برای استخراج ‌کنندگان اتریوم فراهم می‌کند تا تراکنش آنان را قبل از دیگران تأیید کند. وقتی یک ماینر، تراکنش را با کارمزد اولویت تایید ‌کند، آن کارمزد به عنوان انعامی برای انجام آن دریافت می‌گردد. از آنجایی که ماینرها این قابلیت را دارند که ببینند چه تراکنش‌هایی دارای Tip هستند، بر همین اساس برای بدست آوردن بیشترین پول، این تراکنش‌ها را در اولویت خود قرار می‌دهند.

نکات مهم در تعیین گس لیمیت و گس پرایس (هزینه گس) 

توجه به این نکته مهم است که اگر Gas limit را کمتر از مقدار گس مورد نیاز برای انجام تراکنش خود تنظیم کنید، تراکنش شما کنسل می‌شود، در حالی که کارمزد گس خود را پس نمی‌گیرید. این امر به این دلیل است که ماینر، کار مورد نیاز را برای پردازش تراکنش انجام داده است که حتی اگر تراکنش انجام نشود، کارمزد انجام اینکار را دریافت می‌کند.

برای نشان دادن فرمول کل هزینه، فرض کنید که شما به دنبال ارسال ۱ اتریوم به فردی دیگر هستید و میانگین گس مورد نیاز برای انتقال اتریوم در این شبکه ۲۳۰۰۰ gwei است. این مقدار به عنوان Gas limit تعیین می‌شود. حداقل مقدار گس مورد نیاز برای ارسال تراکنش نیز (کارمزد پایه) ۱۵۰ gwei است، اما اگر شما بخواهید تراکنشتان را با سرعت بیش‌تری انجام دهید، یک انعام ۲۰ gwei به گس تراکنش اضافه می‌کنید.

دلایل افزایش هزینه گس فی اتریوم GAS Fee

با درک نحوه محاسبه کل هزینه‌های گس، قادر به فهم بیش‌تری در رابطه با اینکه چرا هزینه‌های گس اینقدر بالا است، خواهیم بود. به طور کلی، دو عامل مهمی که اخیراً باعث افزایش هزینه‌های گس شده‌اند عبارت‌اند از: مبلغ هزینه گس به gwei و فرمول کارمزد کل متغیر اتریوم.

بالا بودن هزینه معاملات اتریوم

اولین دلیل اصلی که هزینه‌های گس را بیشتر می‌کند، صرفاً این است که شبکه اتریوم هزینه بیشتری دارد. به یاد بیاورید که هزینه‌های گس بر حسب gwei بوده که روش متفاوتی برای نشان دادن مقدار اتریوم است. کاتالیزور اصلی این تقاضای فزاینده، بخش‌های مالی غیرمتمرکز  DeFi و NFT هستند که کاربران جدید را به اکوسیستم اتریوم جذب می‌کنند.

بالا بودن هزینه کارمزد پایه

هزینه‌های گس اکنون بسیار گران‌تر از قبل هستند، کارمزدهای پایه حداقل مقدار گس مورد نیاز برای انجام یک تراکنش در بلاکچین اتریوم بوده و با تقاضای انجام تراکنش معمولاً بر این اساس تنظیم می‌شود. در این شرایط، هزینه‌های پایه به طور مداوم در نتیجه افزایش تقاضا در بلاکچین اتریوم نیز افزایش می‌یابند.

بیش از ۳۰۰۰ برنامه غیرمتمرکز (dapps) در بلاکچین اتریوم در حال اجرا می‌باشد که همه آنها به دنبال گنجاندن تراکنش‌های خود در کنار سایر کاربران شبکه اتریوم هستند. Dappها به تنهایی بیش از صدهزار کاربر فعال روزانه در اتریوم دارند و در مجموع حدود ۲۵۰ هزار تراکنش در روز را انجام می‌دهند. این پذیرش گسترده اتریوم نه تنها منجر به افزایش کارمزد پایه شده است، بلکه هزینه‌های پایه را نیز بسیار نوسان داده است.

روش‌هایی برای کاهش گس فی اتریوم Ethereum GAS Fee

اجتناب از پرداخت هزینه گس در هنگام استفاده از بلاکچین اتریوم غیرممکن است، اما راه‌حل‌هایی وجود دارد که در این زمینه مؤثر است و ما در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

زمان مناسب را انتخاب کنید و صبور باشید 

متأسفانه هیچ راهی برای کاهش مستقیم واحد گس (Gas unit) برای کاربران وجود ندارد، اما راه‌حل‌هایی وجود دارد که می‌توانید با کاهش هزینه پایه و انعام، هزینه کل خود را کاهش دهید.

برای پرداخت کارمزد پایه کمتر، می‌توانید تراکنش خود را در زمانی انجام دهید که افراد کمتری در بلا‌کچین حضور داشته باشند. این به این دلیل است که به نوعی، کارمزدهای پایه نشان دهنده تقاضا برای استفاده از اتریوم هستند. زمانی که افراد بیشتری برای تعامل با شبکه تلاش می‌کنند، کارمزد بیشتری لازم است. بنابراین، اگر بتوانید زمانی را در نظر بگیرید که تقاضای کمتری برای تعامل با شبکه اتریوم وجود داشته باشد، می‌توانید با کاهش کارمزد پایه تراکنش، هزینه گس کمتری را متحمل شوید. معمولاً آخر هفته‌های تقویم میلادی، بهترین زمان برای انجام اینکار است.

یکی دیگر از روش‌های کاهش هزینه کل گس، کاهش انعام است. به یاد داشته باشید که انعام یا کارمزد اولویت یک هزینه اضافی است که می‌توانیم در ازای کاهش زمان تراکنش به ماینرها اهدا کنیم. اگر تراکنش شما به زمان حساس نیست و می‌توانید صبر کنید، کاهش انعام می‌تواند راه دیگری برای صرف هزینه کمتر باشد.

راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ اتریوم

شما می‌توانید از طریق تعامل با راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ اتریوم، برای گس کمتر هزینه کنید. ابزارهای مقیاس‌پذیری، توسعه‌های شبکه اتریوم هستند که هدفشان افزایش سرعت و تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در هر ثانیه است. برخی از نمونه‌های محبوب شامل Arbitrum،Loopring  و  dYdX می‌باشند.

راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ اتریوم که خارج از زنجیره هستند، به این معنا که تراکنش‌ها را جدا از بلاکچین اتریوم انجام می‌دهند. تراکنش‌های لایه ۲ اتریوم خارج از زنجیره انجام می‌شود و سپس توسط شبکه اتریوم تأیید شده و در زنجیره ثبت می‌شود.

استفاده از توکن‌های گس GAS

استفاده از توکن‌های گس، یکی از روش‌های مقابله با افزایش قیمت هزینه‌های گس می‌باشد. اما توکن‌های گس چیست؟ پس از حذف متغیرهای ذخیره‌سازی در شبکه اتریوم، کاربران می‌توانند بازپرداخت را در ETH دریافت کنند که به عنوان پایه توکن‌های گس عمل می‌کند.

کاربران می‌توانند تعداد قابل توجهی از توکن‌های گس را در سناریوهایی با هزینه‌های بسیار کم گس بدست آورند. در مواقعی که برای اجرای تراکنش‌ها در شبکه برنامه‌ریزی می‌کنید، می‌توانید توکن‌های گس را برای دریافت ETH بازخرید کنید. ETH بازخریداری شده می‌تواند به راحتی به شما کمک کند تا گس اتریوم را تا میزان مناسبی کاهش دهید.

مزایا و معایب استفاده از گس در اتریوم چیست؟

به علت گستردگی شبکه اتریوم، اکوسیستم اتریوم، تعداد و تنوع برنامه‌های کاربردی آن مانند پروژه‌های دیفای، بازی‌های بلاکچینی، متاورس، توکن‌های هواداری و NFT تعداد تراکنش‌ها بسیار بالا است و ثبت آنها در شبکه به زمان بیشتری نیاز دارد که این مسئله را می‌توان به عنوان یکی از عیب‌های این شبکه نام برد.

مزیت استفاده از گس در اتریوم، تشویق ماینرها به فعالیت در شبکه اتریوم است. ماینرها ضمن انجام فعالیت استخراج، باعث تأمین امنیت می‌شوند و بدون آنها عملاً پروژه‌ای وجود نخواهد داشت.

از دیگر مزیت‎های استفاده از گس در اتریوم، پیشگیری از وقوع حملات اسپم در شبکه است؛ چرا که در صورت حمله گسترده به شبکه، کاربران می‌بایست، هزینه بسیار زیادی را به عنوان هزینه کارمزد متحمل شوند.

تأثیر هاردفورک لندن بر گس اتریوم چیست؟

هارد فورک لندن به عنوان بخشی از پروژه بزرگ اتریوم ۲ است که الگوریتم اجماع شبکه اتریوم را از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) تغییر می‌دهد. بروزرسانی EIP-1559 که بخشی از هارد فورک لندن می‌باشد، با هدف تغییر سرعت انجام تراکنش‌ها در بلاکچین اتریوم و ایجاد درآمد بیشتر برای استخراج اتریوم بوجود آمده است.

بروزرسانی هارد فورک لندن اتریوم، نحوه محاسبه کارمزدها در شبکه اتریوم تغییر داده و همچنین امنیت این شبکه را افزایش می‌دهد.

تا قبل از هارد فورک لندن و پروپوزال EIP-1559 از مدل مزایده مخفی برای تعیین گس در اتریوم استفاده می‌شد. در این مدل هنگامی که در شبکه تجمع زیادی رخ می‌داد، باید کارمزد بیش‌تری برای انجام معاملات پرداخت می‌شد و علت این موضوع هم نامشخص بودن مقدار گس پرداختی توسط کاربران دیگر بود.

اما مدل جدید که هدف آن بر پایه شفافیت و عدالت بیش‌تر است، اولین دستاورد آن  Base Fee شناخته می‌شود. این کارمزد همیشه در حالت مصرف بوده و باعث می‌شود که اتر به یک سرمایه ضد تورمی تبدیل شود که در گذر زمان باعث افزایش قیمت آن خواهد شد.

پروپوزال EIP-1559 امکان دوبرابر شدن سایز بلاک در هنگام شلوغی شبکه را فراهم کرده و به همین خاطر است که کارمزدها قابل پیش‌بینی‌ هستند. با استفاده از این سیستم، گس فی نوسان کمتری خواهد داشت و امکان رشد ناگهانی آن کمتر از گذشته خواهد بود، اما این مسئله لزوماً باعث کاهش گس در اتریوم نخواهد شد. برای اینکه گس فی در اتریوم کاهش یابد، باید از راهکارهای لایه ۲ اتریوم مثل پولیگان یا Ethereum 2.0 بهره‌مند شویم.