اتریوم و کاردانو دو پروژه مهم و پرطرفدار در دنیای ارزهای دیجیتال هستند که هر کدام اهداف خاصی را دنبال می‌کنند. اتریوم به عنوان دومین ارز دیجیتال پس از بیت کوین، یک پلتفرم قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز است که به دلیل گستردگی و کاربردهایش، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارد. در مقابل، کاردانو با رویکردی علمی و مبتنی بر تحقیقات آکادمیک، به دنبال ارائه یک بلاکچین پایدار، مقیاس پذیر و مقرون به صرفه‌تر است. این مقاله به بررسی تاریخچه، فناوری، امنیت، سرعت تراکنش‌ها، هزینه‌ها، کیف پول‌ها و آینده اتریوم و کاردانو پرداخته و مقایسه‌ای میان آنها انجام می‌دهد تا مشخص شود کدام گزینه برای سرمایه گذاری مناسب‌تر است.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
تاریخچه و بنیان گذاران اتریوم و کاردانو
اتریوم در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین، برنامه نویس روسی-کانادایی، معرفی شد. بوترین که از بنیان گذاران مجله بیت کوین نیز بود، ایده ایجاد پلتفرمی را داشت که فراتر از انتقال نقدی عمل کند و امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم آورد. او وایت پیپر اتریوم را در نوامبر ۲۰۱۳ منتشر کرد و پس از آن، تیمی متشکل از افراد مختلف برای توسعه این پروژه شکل گرفت. از جمله این افراد می‌توان به گاوین وود، چارلز هاسکینسون، میهای آلیسی، آنتونی دی‌ایوریو، جوزف لوبین و امیر چتریت اشاره کرد.
کاردانو در سال ۲۰۱۵ توسط چارلز هاسکینسون، یکی از بنیان گذاران سابق اتریوم، پایه گذاری شد. پس از ترک اتریوم به دلیل اختلاف نظرها، هاسکینسون تصمیم گرفت پلتفرمی ایجاد کند که مشکلات موجود در بلاکچین‌های قبلی را برطرف نماید. کاردانو در سال ۲۰۱۷ به صورت عمومی راه اندازی شد و ارز دیجیتال بومی آن آدا (ADA) نام دارد. توسعه کاردانو توسط سه نهاد اصلی انجام می‌شود: شرکت IOHK که توسعه فنی را بر عهده دارد، شرکت امورگو که سرمایه گذاری و توسعه کسب و کار را پیش می‌برد و بنیاد کاردانو که نظارت کلی بر پروژه دارد.
معرفی فناوری و معماری بلاکچین در اتریوم و کاردانو
اتریوم و کاردانو دو پلتفرم بلاکچین برجسته هستند که هر کدام معماری و فناوری منحصر به فردی دارند. در ادامه به معرفی فناوری و معماری هر یک، مقایسه ساختار فنی، نحوه عملکرد و تفاوت‌های اصلی در مدل اجماع آنها می‌پردازیم.
نحوه عملکرد بلاکچین اتریوم و کاردانو
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین عمومی و غیر متمرکز است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز (dApps) را فراهم می‌کند. این شبکه از زبان برنامه نویسی اختصاصی به نام سالیدیتی (Solidity) برای توسعه قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. اتریوم در ابتدا از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد که نیازمند مصرف بالای انرژی و قدرت محاسباتی بود. با این حال، با به روز رسانی به اتریوم ۲.۰ (لایه دوم اتریوم)، این شبکه به الگوریتم اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرد که مصرف انرژی را کاهش و مقیاس پذیری را افزایش داده است.
کاردانو یک پلتفرم بلاکچین منبع باز و غیر متمرکز است که برای اجرای تراکنش‌های همتا به همتا و قراردادهای هوشمند طراحی شده است. این شبکه از معماری لایه‌ای بهره می‌برد که شامل لایه تسویه حساب (CSL) برای مدیریت تراکنش‌های ارز دیجیتال آدا (ADA) و لایه محاسباتی (CCL) برای اجرای قراردادهای هوشمند است. این تفکیک لایه‌ها به بهبود مقیاس پذیری و امنیت شبکه کمک می‌کند.
در نتیجه اتریوم و کاردانو، هر دو با استفاده از الگوریتم اثبات سهام، به دنبال بهبود مقیاس پذیری، امنیت و کاهش مصرف انرژی هستند. با این حال، تفاوت‌های معماری و فنی آنها نشان دهنده رویکردهای متفاوت در دستیابی به این اهداف است.
بیشتر بخوانید: لایه دوم اتریوم چیست؟
مقایسه ساختار فنی اتریوم و کاردانو
هر دو پلتفرم اتریوم و کاردانو از بلاکچین‌های غیر متمرکز هستند که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامه‌های غیر متمرکز را فراهم می‌کنند. با این حال، تفاوت‌های فنی مهمی بین آنها وجود دارد:
- زبان برنامه‌نویسی: اتریوم از زبان سالیدیتی استفاده می‌کند، در حالی که کاردانو از زبان‌های هسکل (Haskell) و پلوتوس (Plutus) بهره می‌برد که به دلیل قابلیت‌های ریاضیاتی و امنیتی، به افزایش اطمینان و کاهش خطاها کمک می‌کنند.
- معماری لایه‌ای: کاردانو با تفکیک لایه‌های تسویه حساب و محاسباتی، امکان بهبود مقیاس پذیری و انعطاف پذیری بیشتری را فراهم می‌کند، در حالی که اتریوم چنین تفکیکی ندارد.
تفاوت‌های اصلی در مدل اجماع
- اتریوم: همان طور که اشاره شد، اتریوم در ابتدا از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد که نیازمند مصرف بالای انرژی و قدرت محاسباتی بود. با مهاجرت به اتریوم ۲.۰، این شبکه به الگوریتم اثبات سهام (PoS) منتقل شد که در آن اعتبار سنج‌ها بر اساس میزان سهام (توکن‌های) خود انتخاب می‌شوند. این تغییر باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش مقیاس پذیری شبکه شده است.
- کاردانو: از ابتدا با الگوریتم اثبات سهام (PoS) به نام اوروبوروس (Ouroboros) طراحی شد. این الگوریتم با تأکید بر امنیت و کارایی، یکی از اولین پیاده سازی‌های موفق PoS محسوب می‌شود. در این مدل، اعتبار سنج‌ها بر اساس میزان سهام و به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند که به کاهش تمرکز و افزایش امنیت شبکه کمک می‌کند.
در نتیجه، هر دو پلتفرم با استفاده از الگوریتم اثبات سهام، به دنبال بهبود مقیاس پذیری، امنیت و کاهش مصرف انرژی هستند. با این حال، تفاوت‌های معماری و فنی آنها نشان‌دهنده رویکردهای متفاوت در دستیابی به این اهداف است.
قراردادهای هوشمند و کاربردهای دیفای
قراردادهای هوشمند، یکی از مهمترین نوآوری‌های بلاکچین هستند که به کاربران امکان می‌دهند بدون نیاز به واسطه، توافقات و تراکنش‌های خود را به‌صورت خودکار انجام دهند. این قراردادها روی بلاکچین اجرا شده و پس از تنظیم، دیگر قابل تغییر یا دستکاری نیستند. دو شبکه بزرگ که در این حوزه فعالیت دارند، اتریوم و کاردانو هستند که هرکدام رویکرد خاصی نسبت به قراردادهای هوشمند دارند.
اتریوم به عنوان اولین پلتفرم قراردادهای هوشمند، بستری گسترده برای پروژه‌های دیفای (DeFi)، بازارهای NFT و برنامه‌های غیر متمرکز (DApps) فراهم کرده است. بسیاری از پروتکل‌های مالی مانند یونی سواپ (Uniswap)، آوه (Aave) و میکردائو (MakerDAO) روی این شبکه فعالیت دارند که به کاربران امکان وام دهی، استیکینگ و معامله بدون واسطه را می‌دهند. با این حال، هزینه‌های بالای گس (کارمزد تراکنش‌ها) و سرعت پایین پردازش از چالش‌های اصلی این شبکه محسوب می‌شود.
کاردانو که با رویکردی علمی و تحقیق محور توسعه یافته، قراردادهای هوشمند را دیرتر از اتریوم معرفی کرد، اما تلاش دارد مشکلات مقیاس پذیری و هزینه‌های بالای آن را حل کند. با راه‌اندازی به‌روزرسانی آلونزو (Alonzo)، قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه کاردانو فعال شد و پروژه‌های دیفای شروع به توسعه روی این بلاکچین کردند. کاردانو به دلیل مدل اجماع اثبات سهام (PoS) و طراحی چند لایه، هزینه‌های کمتری دارد و امنیت بیشتری ارائه می‌دهد، اما هنوز از نظر پذیرش و تعداد پروژه‌های دیفای، به پای اتریوم نرسیده است.
به طور کلی، اگرچه اتریوم همچنان پیشتاز قراردادهای هوشمند و دیفای است، اما کاردانو به عنوان یک رقیب جدی با هزینه‌های پایین‌تر و رویکردی پایدار، می‌تواند در آینده جایگاه قدرتمندتری در این حوزه پیدا کند.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند به زبان ساده (Smart Contract)
مقایسه سرعت و هزینه تراکنش‌ها در اتریوم و کاردانو
یکی از مهمترین فاکتورهای که کاربران و سرمایه گذاران به آن توجه می‌کنند، سرعت تراکنش‌ها و هزینه‌های انجام تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاکچینی است. در این بخش، به مقایسه سرعت و هزینه تراکنش‌ها در دو بلاکچین بزرگ اتریوم و کاردانو پرداخته می‌شود.
بررسی تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در هر ثانیه (TPS)
اتریوم با استفاده از الگوریتم اثبات کار (PoW) تا قبل از به روز رسانی به اتریوم ۲.۰، تنها قادر به پردازش حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه (TPS) بود. این محدودیت در سرعت پردازش تراکنش‌ها به دلیل شلوغی شبکه و ساختار غیر مقیاس پذیر آن باعث ایجاد تأخیر در تراکنش‌ها و افزایش هزینه‌ها می‌شد. اما با مهاجرت به اثبات سهام (PoS) در اتریوم ۲.۰، انتظار می‌رود که سرعت پردازش تراکنش‌ها به شدت افزایش یابد و ظرفیت شبکه به هزاران تراکنش در ثانیه برسد.
در مقایسه، کاردانو با استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) و معماری چند لایه‌ای خود از همان ابتدا قادر به پردازش تراکنش‌های بیشتری است. کاردانو می‌تواند حدود ۲۵۰ تراکنش در ثانیه (TPS) را پردازش کند، که نسبت به اتریوم به مراتب بالاتر است. این سرعت بیشتر به کاربرانی که به دنبال تراکنش‌های سریع و بدون تأخیر هستند، این بلاکچین را جذاب‌تر می‌کند.
هزینه تراکنش‌ها و کارمزدها در شبکه اتریوم و کاردانو
در شبکه اتریوم، به دلیل شلوغی و تقاضای بالای کاربران، کارمزد تراکنش‌ها (گس فیس) معمولاً بالا است. این کارمزدها می‌توانند در زمان‌هایی که شبکه شلوغ است، حتی به صدها دلار برسند. این هزینه‌های بالا یکی از مشکلات بزرگ اتریوم به شمار می‌رود، به ویژه برای کاربران خرد که می‌خواهند تراکنش‌های کوچک انجام دهند.
در مقابل، کاردانو با مدل اثبات سهام و طراحی بهینه‌تر خود، کارمزدهای بسیار کمتری دارد. هزینه‌های تراکنش در شبکه کاردانو معمولاً در حد چند سنت است، که این ویژگی باعث جذابیت این بلاکچین برای کاربران و توسعه‌دهندگان می‌شود که به دنبال تراکنش‌های ارزان‌تر و سریع‌تر هستند.
در نتیجه، کاردانو از نظر سرعت پردازش تراکنش‌ها و هزینه‌های کمتری که ارائه می‌دهد، برای بسیاری از کاربران یک گزینه به صرفه‌تر به حساب می‌آید، در حالی که اتریوم به‌عنوان یک بلاکچین بزرگ‌تر، هنوز از نظر سرعت و هزینه‌ها چالش‌هایی دارد که با به روز رسانی‌های آینده، آنها را حل خواهد کرد.
مقایسه سطح امنیت شبکه‌های اتریوم و کاردانو
- اتریوم: این شبکه به عنوان یکی از پیشگامان در دنیای بلاکچین، امنیت بالایی دارد. با این حال، به دلیل محبوبیت و گستردگی استفاده، هدف حملات متعددی قرار گرفته است. تیم توسعه دهنده اتریوم به‌طور مداوم در حال بهبود و ارتقاء امنیت شبکه هستند تا از تهدیدات جلوگیری کنند.
- کاردانو: این پلتفرم با تمرکز ویژه بر امنیت و پایداری طراحی شده است. توسعه دهندگان کاردانو قبل از ارائه ویژگی‌های جدید، تحقیقات عمیقی انجام می‌دهند و از معماری لایه‌ای برای افزایش امنیت استفاده می‌کنند. این رویکرد علمی و محتاطانه، کاردانو را به یکی از امن‌ترین شبکه‌های بلاکچین تبدیل کرده است.
مقایسه کیف پول های اتریوم و کاردانو
کیف پول‌های اتریوم: تنوع زیادی در کیف پول‌های اتریوم وجود دارد که از جمله محبوب‌ترین آنها می‌توان به کیف پول مای اتر ولت (MyEtherWallet)، متامسک (MetaMask) و تراست والت (Trust Wallet) اشاره کرد. این کیف پول‌ها امکانات متنوعی مانند مدیریت توکن‌های ERC-20، تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و امنیت مناسب را فراهم می‌کنند.
کیف پول‌های کاردانو: برای نگهداری ارز دیجیتال آدا (ADA)، کیف پول‌های متعددی توسعه یافته است. از جمله بهترین کیف پول‌های کاردانو می‌توان به ددالوس (Daedalus)، یوروی (Yoroi) و کیف پول‌های سخت افزاری مانند لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) اشاره کرد. این کیف پول‌ها با تمرکز بر امنیت و کارایی، امکاناتی مانند استیکینگ (staking) و مدیریت آسان دارایی‌ها را ارائه می‌دهند.
آینده و نقشه راه اتریوم و کاردانو
اتریوم به عنوان یکی از مهمترین بلاکچین‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال، همواره در حال بهبود و توسعه است. یکی از مهمترین به روز رسانی‌های اخیر این شبکه، انتقال از الگوریتم اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) بود که با نام اتریوم ۲.۰ شناخته می‌شود. این تغییر به منظور افزایش مقیاس‌پذیری، امنیت و کاهش مصرف انرژی انجام شد.
در نقشه راه اتریوم برای سال‌های آینده، تمرکز بر بهبود مقیاس پذیری و کاهش هزینه‌های تراکنش است. یکی از برنامه‌های کلیدی در این راستا، پیاده سازی شاردینگ (Sharding) است که به تقسیم بندی شبکه به بخش‌های کوچکتر برای پردازش موازی تراکنش‌ها می‌پردازد. این فناوری می‌تواند ظرفیت پردازش تراکنش‌های شبکه را به طور قابل توجهی افزایش دهد. همچنین، توسعه دهندگان اتریوم در سال ۲۰۲۴ برنامه‌هایی برای تغییر وضعیت شبکه آزمایشی Goerli دارند که با فورکی در اوایل سال آینده صورت می‌گیرد. این حرکت به عنوان بخشی از استراتژی فعال سازی به روز رسانی Dencun در شبکه اتریوم در نظر گرفته می‌شود که نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجهی در قابلیت‌های فناورانه آن است.
کاردانو نیز با نقشه راه مشخص و مرحله بندی شده‌ای در حال توسعه است. این نقشه راه به پنج دوره مجزا تقسیم شده است: بایرون (Byron)، شلی (Shelley)، گوگن (Goguen)، باشو (Basho) و ولتر (Voltaire). هر یک از این مراحل با هدف بهبود و توسعه ویژگی‌های خاصی از شبکه طراحی شده‌اند.
- بایرون (Byron): مرحله اولیه که در آن شبکه اصلی کاردانو راه‌اندازی شد و کیف پول Daedalus معرفی گردید.
- شلی (Shelley): تمرکز بر غیر متمرکز سازی شبکه و افزایش تعداد نودهای مشارکت کننده.
- گوگن (Goguen): معرفی قراردادهای هوشمند و امکان توسعه برنامه‌های غیر متمرکز (dApps) بر روی شبکه.
- باشو (Basho): تمرکز بر بهبود مقیاس پذیری و عملکرد شبکه از طریق معرفی تکنیک‌هایی مانند شاردینگ.
- ولتر (Voltaire): افزودن سیستم حاکمیت درون زنجیره‌ای و مکانیزم‌های تأمین مالی برای توسعه‌های آینده شبکه.
به طور کلی، هر دو پلتفرم اتریوم و کاردانو با نقشه راه‌های مشخص و برنامه‌های توسعه‌ای خود، در تلاش برای بهبود و ارتقاء فناوری‌های بلاکچین هستند تا نیازهای کاربران و توسعه دهندگان را به بهترین شکل ممکن برآورده کنند.
کدام ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری بهتر است؟
اتریوم و کاردانو دو پروژه بزرگ در دنیای ارزهای دیجیتال هستند که هرکدام ویژگی‌ها و اهداف خاص خود را دارند. اتریوم به عنوان دومین ارز دیجیتال بزرگ بعد از بیت کوین، پلتفرمی پیشرو برای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز است. بسیاری از پروژه‌های دیفای (DeFi) و NFTها بر بستر اتریوم اجرا می‌شوند، اما این شبکه به دلیل ترافیک بالا با مشکل کارمزدهای گران مواجه است. با این حال، ارتقای اتریوم ۲.۰ و انتقال به مکانیزم اثبات سهام (PoS) می‌تواند این چالش‌ها را کاهش دهد و مقیاس پذیری را بهبود ببخشد.
در مقابل، کاردانو با رویکردی علمی و مبتنی بر تحقیقات آکادمیک توسعه یافته است. این بلاکچین از همان ابتدا از مکانیزم اثبات سهام استفاده کرده که باعث کاهش مصرف انرژی و کارمزدهای کمتر نسبت به اتریوم شده است. کاردانو همچنین بر افزایش مقیاس پذیری و امنیت تمرکز دارد، اما توسعه آن به دلیل رویکرد محافظه کارانه و تدریجی، کندتر از برخی رقبای خود پیش می‌رود.
اگر به دنبال سرمایه گذاری در یک شبکه قدرتمند با پذیرش گسترده و اکوسیستم بزرگ هستید، اتریوم گزینه بهتری است. اما اگر به آینده‌ای پایدار، هزینه‌های کمتر و توسعه علمی علاقه دارید، کاردانو می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. در نهایت، تنوع در سرمایه گذاری و مدیریت ریسک می‌تواند بهترین راهکار برای استفاده از فرصت‌های هر دو بلاکچین باشد.
نتیجه گیری
اتریوم و کاردانو هر دو از پروژه‌های موفق و برجسته در دنیای بلاکچین هستند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند. اتریوم با اکوسیستم گسترده و پذیرش بالا، همچنان گزینه‌ای محبوب برای توسعه دهندگان و سرمایه گذاران است، هر چند کارمزدهای بالا و مشکلات مقیاس پذیری چالش‌هایی برای آن محسوب می‌شوند.
از سوی دیگر، کاردانو با تمرکز بر پایداری، هزینه‌های کمتر و مدل اجماع بهینه‌تر، گزینه‌ای جذاب برای آینده به شمار می‌آید، اما رشد کندتر آن ممکن است برخی سرمایه گذاران را مردد کند. در نهایت، انتخاب بین این دو بستگی به استراتژی سرمایه گذاری، میزان ریسک پذیری و دیدگاه بلند مدت شما دارد. بهترین راهکار، متنوع سازی سبد سرمایه گذاری و مطالعه مداوم پیشرفت‌های این دو شبکه است تا تصمیمی آگاهانه و هوشمندانه بگیرید.
آموزش ارز دیجیتال
کاردانو با رویکردی علمی و مبتنی بر تحقیقات آکادمیک، به دنبال ارائه خدمات به سرمایهگذاران خود است.
تشکر از سایت کریپتونگار و استاد توسل