پیمان تقی زاده 
بک رانینگ (Back Running) یکی از روشهای دستکاری در بازارهای مالی است که در آن، مهاجم تراکنش خود را بلافاصله پس از یک تراکنش بزرگ قرار می‌دهد تا از تغییرات قیمتی ناشی از آن سود ببرد. این تکنیک به گونه‌ای عمل میکند که مهاجم، با بهره‌گیری از نوسانات قیمت پس از معامله کلان، سود قابل توجهی از معامله خود که بلافاصله پس از آن انجام می‌شود، کسب میکند.
در این مطلب، به بررسی دقیق مفهوم بک رانینگ، تأثیرات و پیامدهای آن و دلایلی که این روش را به عنوان یک تکنیک مخرب مطرح میکند، خواهیم پرداخت.
آنچه در این مطلب میخوانید:
بک رانینگ چیست؟
بک رانینگ (Back Running) در دنیای ارزهای دیجیتال به عنوان یکی از استراتژی‌های معاملاتی شناخته می‌شود که در چارچوب MEV (حداکثر ارزش قابل استخراج) قرار دارد. MEV به سودی اطلاق می‌شود که از تغییر ترتیب تراکنش‌ها در بلاکچین قابل دستیابی است. در این استراتژی، معامله‌گران یا ربات‌ها تراکنش‌های کلان و مهم را در شبکه بلاکچین رصد کرده و بلافاصله تراکنش‌های خود را پس از آن‌ها ثبت می‌کنند. هدف اصلی این تکنیک، بهره‌برداری از تغییرات قیمتی است که به دنبال این تراکنش‌های بزرگ رخ می‌دهد.
برای مثال، اگر یک تراکنش بزرگ برای خرید حجم زیادی از یک توکن در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) ثبت شود، احتمالاً قیمت توکن افزایش خواهد یافت. در این شرایط، معامله‌گر بک رانینگ به سرعت سفارش فروش توکن‌های خود را وارد میکند تا از افزایش قیمت لحظه‌ای سود ببرد. این رویکرد می‌تواند باعث شود سایر معامله‌گران فرصت‌های سودآوری خود را از دست بدهند، زیرا معامله‌گر بک رانینگ از تغییرات قیمتی ایجاد شده حداکثر استفاده را می‌برد.
اجرای موفق این استراتژی نیازمند دانش تخصصی و دسترسی به ابزارهای پیشرفته برای پایش تراکنش‌ها در زمان واقعی است. علاوه بر این، بک رانینگ ممکن است از منظر قانونی و اخلاقی مورد سؤال قرار گیرد، زیرا برخی کاربران و مقامات نظارتی آن را نوعی از دستکاری بازار می‌دانند. با این وجود، در اکوسیستم رقابتی DeFi، این استراتژی برای معامله‌گرانی که توانایی اجرای آن را دارند، می‌تواند سود قابل توجهی به همراه داشته باشد. به طور کلی، بک رانینگ فرصتی برای معامله‌گران ماهر فراهم میکند تا از نوسانات قیمتی پس از تراکنش‌های بزرگ بهره‌مند شوند و به سود برسند.
منحنی اتصال چیست و چه ارتباطی با بک رانینگ دارد؟
منحنی اتصال (Bonding Curve) یک مدل ریاضی است که در حوزه ارزهای دیجیتال، به‌ویژه در سیستم‌های دیفای، برای تعیین قیمت توکن‌ها بر اساس عرضه و تقاضا به کار می‌رود. این منحنی نشان می‌دهد که با افزایش تعداد توکن‌های در گردش، قیمت هر توکن به صورت تدریجی افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، هر چه عرضه توکن بیشتر شود، قیمت آن نیز بر اساس یک فرمول از پیش تعریف‌شده بالاتر می‌رود.
ارتباط منحنی اتصال با استراتژی بک رانینگ (Back Running) در این است که معامله‌گران بک رانینگ از نوسانات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در سیستم‌های مبتنی بر این مدل بهره می‌برند. به عنوان نمونه، اگر یک معامله‌گر بزرگ تعداد زیادی از توکن‌ها را در یک سیستم مبتنی بر منحنی اتصال خریداری کند، این اقدام منجر به افزایش قابل توجه قیمت توکن می‌شود. در این شرایط، معامله‌گران بک رانینگ می‌توانند با پیش‌بینی این تغییرات قیمتی، سریعاً پس از تراکنش بزرگ، تراکنش‌های خود را ثبت کنند و از این افزایش قیمت سود ببرند. این استراتژی به آن‌ها امکان می‌دهد در مدت کوتاهی به سودهای قابل توجهی دست یابند.
یکی از نمونه‌های عملی منحنی اتصال، پروتکل Bancor است. این پروتکل از مکانیزم خاصی برای ایجاد توکن‌هایی با نقدینگی داخلی استفاده میکند. وقتی یک توکن جدید ایجاد می‌شود، مقداری از یک ارز دیجیتال (مانند اتریوم) به عنوان ذخیره در قرارداد هوشمند سپرده می‌شود. این ذخیره قیمت اولیه توکن را تعیین میکند.
با خرید هر توکن جدید، مقدار ذخیره کاهش یافته و قیمت توکن بر اساس یک فرمول ریاضی افزایش می‌یابد. برعکس، زمانی که کاربران توکن‌های خود را به منحنی می‌فروشند، ذخیره افزایش یافته و قیمت کاهش پیدا میکند.
این مکانیزم تضمین میکند که قیمت توکن همواره بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود و کاربران می‌توانند بدون نیاز به دفتر سفارش یا ارائه‌دهندگان نقدینگی خارجی، توکن را به صورت مستقیم خرید و فروش کنند. پروتکل Bancor نشان می‌دهد که چگونه منحنی اتصال می‌تواند نقدینگی پایدار برای یک توکن فراهم کند و آن را به گزینه‌ای جذاب برای صرافی‌های غیرمتمرکز تبدیل کند.
روش کار حملات بک رانینگ چگونه است؟
بک رانینگ به این صورت عمل میکند که یک فرد یا ربات معاملاتی تصمیم می‌گیرد تراکنش خود را بلافاصله پس از یک “تراکنش هدف” اجرا کند. برای مثال، ربات‌هایی وجود دارند که به طور مداوم لیست‌های جدید توکن‌ها را بررسی می‌کنند. این ربات‌ها جفت‌های جدیدی را که در صرافی‌هایی مانند Uniswap ایجاد می‌شوند، شناسایی کرده و به محض یافتن یک جفت جدید، بلافاصله پس از تراکنش اولیه، یک سفارش خرید ثبت می‌کنند.
ربات در این فرآیند تعداد زیادی از توکن‌ها را خریداری میکند (اما نه همه آن‌ها، زیرا می‌خواهد از فرصت‌های بعدی برای خرید توکن‌ها استفاده کند). سپس منتظر می‌ماند تا معامله‌گران دیگر، توکن را خریداری کرده و باعث افزایش قیمت آن شوند. در نهایت، ربات توکن‌ها را در Uniswap با قیمتی بالاتر به فروش می‌رساند. هدف اصلی این استراتژی این است که اولین کسی باشید که پس از عرضه یک توکن، آن را خریداری میکند.
برای افزایش شانس موفقیت، یک بک رانر معمولی تعداد زیادی تراکنش مشابه را با قیمت برابر با تراکنش هدف ارسال میکند و گاهی از حساب‌های مختلف برای این کار استفاده می‌نماید.
انواع بک رانینگ
بک رانینگ (Back Running) در دنیای ارزهای دیجیتال به چندین دسته تقسیم می‌شود که هر کدام روش‌ها و استراتژی‌های خاص خود را دارند. در ادامه به سه نوع اصلی این استراتژی اشاره می‌کنیم:
سفارش گذاری بعد از یک تراکنش فروش
در این روش، معامله‌گر یا ربات معاملاتی بلافاصله پس از انجام یک تراکنش فروش بزرگ، سفارش خرید ثبت میکند. تراکنش‌های فروش بزرگ معمولاً باعث کاهش قیمت توکن در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) می‌شوند. معامله‌گر از این افت قیمت استفاده کرده و توکن‌ها را با قیمت پایین‌تر خریداری میکند. هدف اصلی این استراتژی، فروش توکن‌ها پس از بازگشت قیمت به سطح بالاتر و کسب سود است.
ثبت سفارش پس از لیکوئید شدن قرارداد
در این نوع، معامله‌گران پس از لیکوئید شدن یک قرارداد وام‌دهی در پروتکل‌های دیفای (DeFi) وارد عمل می‌شوند. لیکوئید شدن معمولاً در اثر نوسانات شدید بازار رخ می‌دهد و باعث فروش دارایی‌های وثیقه برای جبران بدهی‌ها می‌شود. این فرآیند اغلب منجر به نوسانات قیمتی می‌گردد. معامله‌گران بک رانینگ از این نوسانات استفاده کرده و سفارش‌های خود را در زمان مناسب ثبت می‌کنند تا از تغییرات قیمت به سود خود بهره‌برداری کنند.
مدل ری بیس (Rebase)
توکن‌های ری بیس به گونه‌ای طراحی شده‌اند که عرضه آن‌ها به‌طور خودکار برای حفظ قیمت در یک محدوده خاص تنظیم می‌شود. این تغییرات در عرضه می‌تواند فرصتی برای معامله‌گران بک رانینگ فراهم کند. به‌عنوان مثال، اگر عرضه یک توکن ری‌بیس قرار باشد افزایش یابد، معامله‌گران می‌توانند قبل یا بلافاصله پس از این تغییر، سفارش‌های خرید یا فروش خود را ثبت کنند تا از نوسانات قیمتی ناشی از تغییرات در عرضه بهره ببرند.
انواع بک رانینگ نشان می‌دهند که چگونه معامله‌گران حرفه‌ای می‌توانند از شرایط مختلف بازار و ابزارهای پیشرفته برای کسب سود در کوتاه‌مدت استفاده کنند.
بررسی مزایا و معایب بک رانینگ
مزایای بک رانینگ:
- فرصت‌های سود قابل توجه
- بک رانینگ به معامله‌گران امکان می‌دهد از نوسانات قیمتی پس از تراکنش‌های بزرگ بهره‌مند شوند. این استراتژی با ثبت سریع سفارش‌ها پس از تراکنش‌های کلان، فرصت‌های سودآوری را ایجاد میکند.
- استفاده از اطلاعات عمومی
- از آنجا که داده‌های بلاکچین شفاف و عمومی هستند، بک رانینگ از اطلاعاتی که به‌صورت آزاد در دسترس است، بهره می‌گیرد. این روش نیازی به دسترسی به اطلاعات محرمانه ندارد و کاملاً بر داده‌های عمومی تکیه میکند.
- افزایش نقدینگی بازار
- فعالیت‌های مداوم خرید و فروش توسط معامله‌گران بک رانینگ می‌تواند منجر به افزایش نقدینگی شود، که این امر برای بازارهای دیفای مفید است.
- کمک به بهبود کارایی بازار
- برخی بر این باورند که بک رانینگ به قیمت‌ها کمک میکند تا سریع‌تر به ارزش واقعی خود برسند، که می‌تواند کارایی کلی بازار را افزایش دهد.
معایب بک رانینگ:
- نیاز به تخصص و فناوری پیشرفته
- اجرای موفقیت‌آمیز بک رانینگ به دانش فنی بالا و ابزارهای پیشرفته نظارت بر تراکنش‌ها نیاز دارد. این پیچیدگی می‌تواند مانعی برای معامله‌گران تازه‌کار باشد.
- ریسک‌های قانونی و اخلاقی
- این استراتژی ممکن است در برخی کشورها به‌عنوان دستکاری بازار تلقی شود، که می‌تواند منجر به عواقب قانونی یا کاهش اعتماد کاربران به بازار شود.
- ایجاد نوسانات شدید قیمتی
- فعالیت‌های بک رانینگ گاهی منجر به نوسانات غیرمنتظره قیمت می‌شود که می‌تواند تجربه سایر کاربران را مختل کرده و اعتماد به بازار را کاهش دهد.
- رقابت بالا
- بازارهای دیفای مملو از ربات‌ها و معامله‌گرانی هستند که همگی برای اجرای استراتژی‌های مشابه رقابت می‌کنند. این رقابت شدید موفقیت بک رانینگ را دشوارتر می‌سازد.
- هزینه‌های بالای تراکنش
- در شبکه‌های شلوغ بلاکچین، هزینه‌های تراکنش می‌تواند بسیار زیاد باشد و سودآوری این استراتژی را کاهش دهد.
- ریسک خطا در اجرا
- هرگونه اشتباه در زمان‌بندی یا ثبت سفارش می‌تواند به زیان‌های قابل توجهی منجر شود. اجرای دقیق و به‌موقع تراکنش‌ها در این استراتژی ضروری است.
چگونه شانس موفقیت در بک رانینگ افزایش می یابد؟
برای موفقیت در حملات بک رانینگ، می‌توان از استراتژی‌های زیر بهره گرفت:
ارسال تراکنش‌های با کارمزد بالا
ماینرها معمولاً تراکنش‌هایی را که کارمزد بیشتری دارند، اولویت‌بندی می‌کنند. بنابراین، با ارائه کارمزدهای بالا می‌توان شانس پذیرش سریع‌تر تراکنش را افزایش داد.
تقسیم مبلغ به تراکنش‌های متعدد
به جای ارسال یک تراکنش بزرگ، می‌توان تعداد زیادی تراکنش کوچک‌تر ارسال کرد. این روش باعث می‌شود که تراکنش‌ها در شبکه پراکنده شوند و احتمال موفقیت یکی از آن‌ها بالا برود.
ایجاد و استفاده از آدرس‌های مختلف
ایجاد چندین آدرس و ارسال همزمان تراکنش‌ها با نانس‌های مختلف، شانس پردازش سریع‌تر را افزایش می‌دهد. این روش به توزیع تراکنش‌ها در شبکه کمک میکند.
بهره‌گیری از ابزارهای تخصصی
برخی نرم‌افزارها و ابزارهای ویژه می‌توانند امکان ارسال سریع و هماهنگ تعداد زیادی تراکنش را فراهم کنند. این ابزارها می‌توانند تراکنش‌ها را به صورت خودکار تنظیم و ارسال کنند، که به افزایش شانس موفقیت کمک میکند.
تفاوت بک رانینگ و فرانت رانینگ
در بازار ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین، دو نوع حمله مالی وجود دارد که بر پایه استفاده از اطلاعات نامتقارن و تأخیرهای شبکه برای کسب سود طراحی شده‌اند، بک رانینگ و فرانت رانینگ. این حملات به ترتیب زمانی تراکنش‌ها برای کسب سود نامشروع تمرکز دارند.
در بک رانینگ، مهاجم تراکنش خود را بلافاصله پس از یک تراکنش هدف ثبت میکند تا از اطلاعات آن برای سودآوری بهره‌برداری کند. به عنوان مثال فرض کنید یک کاربر قصد دارد ۱۰ بیت کوین را با قیمت ۱۰,۰۰۰ دلار بخرد. مهاجم، پیش از آنکه این تراکنش تکمیل شود، تراکنشی برای خرید ۱۰ بیت کوین با قیمت ۹,۰۰۰ دلار ثبت میکند. پس از انجام تراکنش هدف، قیمت افزایش یافته و مهاجم بیت کوین‌های خریداری‌شده را به قیمت ۱۰,۰۰۰ دلار می‌فروشد، و از این طریق سود ۱,۰۰۰ دلاری کسب میکند.
در فرانت رانینگ، مهاجم تراکنش خود را پیش از تراکنش هدف اجرا میکند تا از تغییرات قیمتی آینده به نفع خود استفاده کند. در حالی که در بک رانینگ مهاجم به دنبال بهره‌برداری از تراکنش‌های پس از هدف است، در فرانت رانینگ تلاش میکند تا تراکنش‌های خود را پیش از آن ثبت کرده و از تغییرات قیمتی پیش‌بینی‌شده بهره ببرد. هر دو حمله می‌توانند به‌عنوان نوعی دستکاری بازار تلقی شوند و بر اعتماد کاربران به بازارهای بلاکچین تأثیر منفی بگذارند.
جمع بندی
بک رانینگ در ارزهای دیجیتال یکی از حملات مرتبط با DeFi است که به بهره‌برداری از فرصت‌های به‌وجودآمده پس از انجام یک تراکنش خاص می‌پردازد. این نوع حمله می‌تواند به دنبال معاملات خرید و فروش در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت گیرد یا ناشی از فرآیندهایی مانند لیکوئید شدن و تغییرات عرضه در مدل‌های ری‌بیسینگ باشد. در این مقاله از کریپتونگار سعی کردیم توضیح دهیم بک رانینگ چیست و انواع آن کدامند، به همراه مزایا و معایب آن. به امید موفقیت.